Mühazirə Çörək sənayesi haqqında ümumi məlumat Plan Giriş. Fənn haqqında ümumi məlumat

93 
 
İri  müəssisələrdə  yumurtaların  sanitar  işlənməsi  məqsədilə  və  sarısını 
ağından ayırmaq üçün xüsusi qurğulardan istifadə olunur. 
Soyudulmuş  maye  yumurta  məhsullarını  (melanj,  yumurta  ağı,  yumurta 
sarısı) təmiz, yaxşı havalandırılan otaqlarda 5ºC-dən yuxarı olmayan temperaturda 
24  saat,  dondurulmuş  yumurta  məhsullarını  -18ºC-dən  yuxarıə  olmayan 
temperaturda  16  ay,  -12ºC-dən  yuxarı  olmayan  temperaturda  10  ay,  -6ºC-dən 
yuxarı olmayan temperaturda 6 ay saxlayırlar.  
İçində  melanj  olan  şüşələri  istifadə  etməzdən  əvvəl  temperaturu  45ºC  olan 
suda 2-3 saat ərzində saxlayır və xüsusi bıçaqla səliqə ilə ağzını açırlar.  
Donu  açılmış  melanjı  gözcüklərinin  diametri  3mm  olan  ələkdən  süzüb  3-4 
saat  ərzində  istifadə  edirlər,  çünki,  o,  tez  xarab  olur.  Yumurta  tozu  çörək 
zavodlarına  çəlləklərdə,  karton  qutularda  və  ya  tənəkə  bankalarda  daxil  olur. 
Yumurta  tozunu  quru,  təmiz,  yaxşı  havalandırılan  otaqlarda  75  %  nisbi  nəmlikdə 
və  20  ºC-dən  yuxarı  olmayan  temperaturda  6  ay,  2  ºC-dən  yuxarı  olnmayan 
temperaturda  saxlamaq  məsləhətdir.  Yumurta  tozu  olduqca  hiqroskopikdir,  işığın, 
nəmliyin və hava oksigeninin təsiri altında tez xarab olur.  
Yumurta tozunu istifadə etməzdən qabaq ələyir, sonra isə temperaturu 45 ºC 
olan üç və ya dördqat miqdarında suda həll edirlər. Suya yumurta tozunu tədricən, 
kütləni qarışdıra-qarışdıra əlavə edirlər. Alınmış emusiyanı gözcüklərinin diametri 
2mm olan süzgəcdən süzürlər. Yumurta tozunu quru şəkildə istifadə etmirlər, belə 
ki onun  hissəcikləri  xəmirdə şişə bilmir  və  məmulatlarda  xırda  ləkələrin  meydana  
çıxmasına səbəb olur. 
Povidlo,  cem  və  mürəbbə  çörək  zavodlarına  metal  bankalarda  və  ya  taxta 
çəlləklərdə daxil olur, povidlonu yeşiklərə də qablaşdırmaq olur. Bu məhsulları 0-
20 ºC temperaturu və 75-80 % nisbi nəmliliyi olan quru otaqlarda saxlayırlar. Belə 
şəraitdə yeşiklərə qablaşdırılan povidlo 6 aya, çəlləklərdə qablaşdırılan povidlo isə 
9  aya  qədər  saxlanıla  bilər.  Cemin,  mürəbbənin  və  povidlonun  isti  və  nəm 
otaqlarda saxlanması onların qıcqırmasına və nəmlənməsinə səbəb olur.  
İstifadə  etməzdən  qabaq  povidlonu  gözcüklərinin  diametri  2mm-dən  böyük 
olmayan ələkdən keçirirlər. 

---

94 
 
Ədviyyatları  quru,  təmiz  otaqlarda  və  ağzı  kip  bağlanmış  taralarda 
saxlayırlar. Onları digər güclü qoxusu olan maddələrlə bir yerdə saxlamaq olmaz. 
Zirəni,  cirəni  və  digər  ədviyyatları  istifadə  etməzdən  qabaq  ələyir  və 
maqnitdən  keçirirlər.  Döyülmüş  ədviyyatlardan  istifadə  edərkən  (məsələn,  darçın) 
ətrini saxlamaq üçün onları hissələrlə xırdalamaq lazımdır.  
Vanilini  tənəkə  qutularda  1  ilə  qədər  saxlayırlar.  Xəmirə  əlavə  etməzdən 
əvvəl  vanili  96  %-li  spirtlə  2:1  nisbətində  və  ya  temperaturu  80  ºC  olan  isti  suda 
həll edirlər.  
Efir yağlarının və esensiyanın ağzı tıxacla kip bağlanmış şüşələrdə, yonqarla 
doldurulmuş  zənbillərə  düzərək  saxlayırlar.  Esensiyalar  oddan  təhlükəli  və 
uçucudurlar. 25 ºC temperaturda onları 6 ay ərzində saxlamaq olar.  
Kişmişi  yeşiklərdə  saxlayırlar.  İstifadə  etməzdən  əvvəl  onu  gözdən  keçirir, 
qatışıqlardan və çöplərdən təmizləyir, sonra isə əllə və ya xüsusi maşınla yuyurlar. 
Yuyulduqdan sonra kişmişi suyunun süzülməsi üçün ələyə yığırlar.  
Qoz və badamı kisələrdə saxlayır, istifadə etməzdən əvvəl gözdən keçirirlər.  
Bal  olduqca  hiqroskopikdir,  buna  görə  də  onu  taxta  çəlləklərdə,  iri  süd 
qablarında  temperaturu  10ºC  və  nisbi  nəmliyi  75-80  %  olan  təmiz,  quru  yaxşı 
havalandırılan otaqlarda saxlayırlar. İstehsala verilməzdən əvvəl balı gözcüklərinin 
ölçüsü 3mm olan ələkdə keçirirlər. 
Nişastanı qalaqla stellajlara yığılmış kisələrdə temperaturu 15-18 ºC və nisbi 
nəmliyi  70  %  olan  otaqlarda  saxlamaq  lazımdır,  çünki,  yüksək  hiqroskopliyi 
nəticəsində  nişasta  nəmliyi  özünə  çəkir  və  onda  yumrular  əmələ  gəlir, 
mikroorqanizmlər inkişaf edir və o, kiflənmiş qoxuya malik olur.  
Hiqroskopik  olduğuna  və  zəhərli  maddələrlə,  mikroorqanizmlərlə  yoluxa 
bildiyi  üçün  nişastanı  unla  bir  otaqda  saxlamaq  olmaz.  Eləcə  də,  onu  qoxuyan 
maddələrlə  bir  yerdə  saxlamaq  olmaz,  çünki  nişasta  qoxuları  udmaq  qabiliyyətinə 
malikdir.  
Xaşxaş  kisələrdə  saxlanılır,  istifadə  edilməzdən  qabaq  onu  gözcüklərinin 
diametri  0,5mm  olan  ələkdən  keçirirlər.  Əgər  xaşxaş  çox  çirklidirsə,  onu  qatılığı 

---

95 
 
1,2  q/sm
3
  olan  duz  məhluluna  qoymaq  məsləhətdir.  Bu  zaman  mineral  qatışıqlar 
çökür, xaşxaş isə məhlulun səthinə yığılır. Sonra onu axar su ilə yuyurlar. 
 
                                     Yoxlama suallar. 
 
1.  Çörəkbişirmə müəssisələrində unu necə saxlayırlar ? 
2.  Unun istehsala hazırlanması prosesi nədən ibarətdir ? 
3.  Saxlanma zamanı buğda və çovdar ununda hansı proselər baş verir ? 
4.  Hansı  proseslər  unun  xarab  olmasına  səbəb  olur?    Unun  saxlanması 
zamanı baş verən xoşagəlməz proseslərin qarşısını necə almaq olar? 
5.  Duzun,  şəkərin,  mayaların  və  digər  xammalların  istehsala  hazırlanması 
prosesi nədən ibarətdir? 
 
 
 
                 
 
 
                                   
                                     
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---