MüNDƏRİcat ramazan ayi – İlahi TƏqva üZƏRİNDƏ İradəNİn təRBİYƏ olunmasi ayi
Yüklə 5,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- RƏHMAN, RƏHİM ALLAHIN ADI İLƏ! “... Ramazan ayı elə bir ay¬dır ki, insanları hidayət edən və hidayətin və haqla batili bir
- İKİNCİ NÖQTƏ
- ÜÇÜNCÜ NÖQTƏ
- DÖRDÜNCÜ NÖQTƏ
- BEŞİNCİ NÖQTƏ
- ALTINCI NÖQTƏ
- Danışan) dinləyən bir müqəddəs hala məzhər olur.
MİLLİ GÖRÜŞ 34
Birinci hissənin sonunda islami əlamətlər haqqında bir qədər danışıldığına görə əlamətlərin içində ən parlaq və möhtəşəmi olan şərafətli ramazan haqqında olan bu ikinci hissədə onun bəzi hikmətləri zikr ediləcəkdir. Bu ikinci hissə şərafətli ramazan ayının bir çox hikmətlərindən doqquz hikməti bəyan edən “Doqquz nöqtə”dir.
Şərafətli ramazan ayının orucu İslamiyyətin beş əsas qanunlarından (rüknlərindən) biridir. Həm də İslamiyyətin əzəmətli əlamətlərindəndir. Şərafətli ramazan ayının orucunun Cənabı-Haqqın rübubiyyətinə (tərbiyəçiliyinə), insanın ictimai və şəxsi həyatına, nəfsin tərbiyəsinə və ilahi nemətlərin şükrünə aid olan çoxlu hikmətləri vardır. Orucun Cənabı-Haqqın rübubiyyətinə aid olan hikmətlərindən biri də budur ki, Cənabı-Haqq yer üzünü nemət süfrəsi şəklində xəlq etmiş və bütün növ nemətləri o süfrədə “min heysu lə yəhtəsib” (“gözlənilməyən bir yerdən gəlmə”) şəklində düzmüş və rübubiyyətinin, rəhmaniyyətinin və rəhimiyyətinin kamilliyini o şəkildə ifadə etmişdir. İnsanlar qəflət pərdəsi arxasında və digər səbəblər üzündən o vəziyyətin ifadə etdiyi həqiqəti tam görmür, bəzən isə unudurlar. Şərafətli ramazan ayında isə iman əhli intizamlı bir ordu şəklini alır. Əzəli Sultanın ziyafətinə dəvət edilmiş bir halda axşama yaxın “Buyurun!” əmrini gözləyirlər kimi bir növ übudiyyət (bəndəlik) göstərirlər. Bununla da şəfqətli, əzəmətli və tükənməz rəhmaniyyətə qarşı intizamlı bir übudiyyətlə (bəndəçiliklə) qarşılıq verirlər. Əcəba, bu şəkildə ülvi bəndəçilik və şərəfli lütf və ehsanda iştirak etməyən insanlar insan adına layiqdirlərmi? İKİNCİ NÖQTƏ Mübarək ramazan ayının orucunun Cənabı-Haqqın verdiyi nemətlərə görə şükrə aid olan hikmətlərindən biri budur ki; – Birinci sözdə deyildiyi kimi – bir padşahın mətbəxindən bir aşpaz gətirdiyi yemək üçün bir qiymət istər. Aşpaza bəxşiş verildiyi halda, həddən ziyadə qiymətli olan o nemətləri qiymətsiz zənn edib onu bizə əta edəni tanımamaq sonsuz dərəcədə bir axmaqlıq olduğu kimi, Cənabı-Haqq hər növ nemətlərini bəşəriyyət
MİLLİ GÖRÜŞ 35
üçün yer üzündə yaymışdır. Bunun müqabilində isə o nemətlərin qiyməti olaraq şükr istəyir. O nemətlərin zahiri səbəbləri aşpaz hökmündədirlər. O aşpazlara bir bəxşiş veririk. Onlara minnətdar oluruq; hətta layiq olmadıqları bir çox hörmət və təşəkkürlər edirik. Halbuki Həqiqi Nemət Verən o səbəblərdən hədsiz dərəcədə həmin nemətlərə görə şükrə layiqdir. Buna görə də Ona təşəkkür etmək, həmin nemətləri doğrudan- doğruya Ondan bilmək, o nemətlərin qiymətini tərif etmək və o nemətlərə öz ehtiyacını hiss etməklə olur. Bunun üçün də şərafətli ramazan ayının orucu həqiqi, xalis, əzəmətli və ümumi bir şükrün açarıdır, çünki digər vaxtlarda məcburiyyət altında olmayan insanların çoxu həqiqi aclıq hiss etmədikcə bir çox nemətlərin qiymətini dərk etmirlər. Bir parça quru çörək tox olan adamlara – xüsusən də zəngin olarsa, – nemət dərəcəsi kimi anlaşılmaz. Halbuki iftar vaxtlarında o quru çörək bir möminin nəzərində çox qiymətli bir ilahi nemət olduğuna dadbilmə qüvvəsi şahidlik edir. Padşahdan tutmuş ən fəqirə qədər hər kəs şərafətli ramazan ayında o nemətlərin qiymətlərini başa düşməklə mənəvi bir şükrə məzhər olurlar.
Həm gündüz yemək yeməkdən imtina etməklə “O nemətlər mənim mülküm deyil. Mən bunları yeməkdə azad deyiləm. Deməli, başqasının malı və nemətidir. Onun əmrini gözləyirəm”, – deyə neməti nemət bilir. Mənəvi bir şükr edir. Bunun üçün də oruc çox cəhətlərdə insanlığın həqiqi vəzifəsi olan şükrün açarı hökmünə keçir.
Orucun insanın ictimai həyatına aid olan cəhəti ilə bir çox hikmətlərindən biri də budur ki, insanlar məişət baxımından müxtəlif surətdə xəlq edilmişlər. Cənabı- Haqq o fərqliliyə əsasən, varlıları kasıbların yardımına dəvət edir. Halbuki zənginlər fəqirlərin acınacaqlı aclıq hallarını orucdakı aclıqla tam hiss edə bilirlər. Əgər oruc olmasa, bir çox nəfspərəst varlılar ola bilər ki, aclıq və fəqirliyin nə qədər dərdli olduğunu və onların şəfqətə nə qədər möhtac olduğunu dərk etməsinlər. Buna görə insanlıqdakı həmcinsinə şəfqət həqiqi şükrün bir əsasıdır. Hansı şəxs olursa-olsun, özündən bir qədər də fərqli daha fəqirini tapa bilər. Ona qarşı şəfqət göstərməyə məcburdur. Əgər nəfsinə aclıq dadızdırmaq məcburiyyəti qarşısında qalmasa, şəfqət vasitəsilə yardım etməyə mükəlləf olduğu ehsanı və yardımı edə bilməz. Etsə də, tam (sonadək) etməz, çünki o halı, həqiqətən, özündə hiss etmir.
Şərafətli ramazan ayının orucunun nəfsin tərbiyəsi ilə bağlı bir çox hikmətlərindən biri də budur ki, nəfs özünü azad və sərbəst istər və belə qəbul edər. Hətta vahiməli bir rübubiyyət və kefi istəyən hərəkəti fitri olaraq arzu edər. Hədsiz nemətlərlə tərbiyə olunduğunu düşünmək istəməz. Xüsusən, dünyada sərvət və qüdrət də olsa, qəflət daha da kömək etmişsə, əldə edəcək ilahi nemətləri tam qəsbkarcasına və tamahla heyvan kimi udar. Buna görə də şərafətli ramazan ayında ən varlıdan ən kasıba qədər hər kəsin nəfsi başa düşür ki, onun özü malik (sahibkar) deyil, əksinə başqasının mülküdür, azad deyil, quldur; əmr olunmazsa, ən adi və ən rahat bir şeyi də edə bilməz; əlini suya uzada bilməz deyə xəyali ağalığı sınar, bəndəlik libasını geyinər, həqiqi vəzifəsi olan şükrə bağlanar.
Şərafətli ramazan ayı orucunun nəfsin tərbiyə və islah olunmasına və dikbaşcasına davranışlarından vaz keçməsi yönünə aid olan çox hikmətlərindən biri də budur; insan nəfsi qəflətlə özünü unudur. Özündə olan hədsiz acizliyi, sonsuz ehtiyacı və ən üstün dərəcədəki qüsurunu görə bilmir və görmək istəmir. Həmçinin nə qədər zəif və zavala məruz qalacaq və müsibətlərə hədəf olacaq, tez xarab olacaq, dağılacaq ət və sümükdən ibarət olduğunu düşünə bilmir. Sanki poladdan bir vücudu vardır kimi və heç ölməyəcək kimi özünün əbədi olduğunu xəyal edərək dünyaya hücum edir. Şiddətli bir tamah və acgözlüklə, şiddətli bağlılıq və sevgi ilə dünyaya atılır. Ləzzətli və mənfəətli olan hər şeyə bağlanır. Həmçinin onu tam bir şəfqətlə tərbiyə edən Xaliqini unudur. Həmçinin həyatının nəticəsini və axirət həyatını düşünmür, çirkin əxlaq içində çabalayır. Bax, şərafətli ramazan ayındakı oruc ən qafil və inadcıl insanlara zəifliyini, acizliyini və ehtiyacını hiss etdirir. Aclıq vasitəsilə mədəsini düşünür, mədəsindəki ehtiyacını başa düşür. Zəif vücudunun nə dərəcədə çürük olduğunu xatırlayır. Nə dərəcədə mərhəmətə və şəfqətə möhtac olduğunu başa düşür. Nəfsin fironluğundan əl çəkir, əgər qəflət qəlbini pozmamışdırsa, tam bir acizlik və möhtaclıqla ilahi qapıya sığınmağa bir arzu hiss edir və mənəvi bir şükr əli ilə rəhmət qapısını döyməyə hazırlaşır.
Şərafətli ramazan ayının orucunun Quran-kərimin nazil olması ilə bağlı və şərafətli ramazan ayının Quran- kərimin ən mühüm nüzul (nazil olma) vaxtı ilə bağlı çox hikmətlərindən biri də budur ki; Quran-kərim ramazan ayında nazil olduğu üçün o Quranın nazil olmasına hazırlaşacaq. O səmavi kitabı gözəl şəkildə qarşılamaq üçün şərafətli ramazan ayında nəfsin dəyərsiz və niyyətsiz (məqsədsiz) istəklərindən uzaq ... yemək və içməkdən çəkinməklə mələktək pak vəziyyətə bənzəmək ... və bir şəkildə o Quranı yeni nazil olan bir şəkildə
Özü tərcüməçilik edib başqasına qulaq asdırmaq, Quranın nazil olma hikmətlərindən bir dərəcəni göstərməkdir.
Yüklə 5,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|