MüSTƏQİLLİYİMİZ
Yüklə 3,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vaqif Yusifli
- Heydər Əliyev
____________________________________________ 69
Vaqif Yusifli: Yaradıcılığına görə. Heydər Əliyev: Yaradıcılığına görə. Ola bilər, yaşı 60 olsun, yeni yaradıcılığa başladığına görə gənc hesab olunsun. Vaqif Yusifli: Daha sonra - lap gənc, istedadlı şair, ilk şer kitabının müəllifi İlqar İlkin, adı çəkilən "Avanqard" ədəbi birliyinin rəhbəri Dəyanət Osmanlı, iki şairə bacımız - Səhər və Təranə, gənc şair Əkbər Qoşalı, cavan şair Mətləb Ağa, bu yaxınlarda 40 yaşını qeyd edən gözəl şairimiz Rüstəm Behrudi.
Bəhmənli, - o da gəncdir, gənc nasir Saday Budaqlı, tənqidçi Arif Əmrahoğlu, şair Akif Əhmədgil, bu tərəfdən - gənc şairlər Akif Səməd, Musa Urud, Əlabbas Bağırov, tənqidçi Cavanşir Yusifli. Hörmətli Prezident, əlbəttə, ədəbiyyatı nəsillər üzrə təsnifləşdirmək, cavan, orta nəsil, yaşlı nəsil bölgüləri ilə bir- birindən seçmək, ayırmaq, fərqləndirmək heç bir zaman xeyir verməyib. Müxtəlif dövrlərdə ədəbiyyatda bu cür ayrı-seçkilik bəzən cavanların istedadları qarşısında bir sədd çəkib. Heç şübhəsiz, ədəbiyyatı nəsillər yox, müxtəlif nəsillərin yaratdığı əsərlər, ən yaxşı əsərlər tanıdıb. Yəni ən yaxşı əsərlərin nə cavanı, nə orta yaşlısı, nə də qocası olur. Ən yaxşı əsərlərin əbədisi olur, uzunömürlüsü olur. Amma bir fakt, bir həqiqət danılmazdır ki, ədəbiyyatda şərti mənada işlədilən "yeni nəsil" ifadəsi daha çox ədəbiyyatda yenilik, novatorluq məfhumu ilə çarpazlaşır. Yəni ədəbiyyata yeni nəsil gəlirsə, bu yeni nəsil gərək ədəbiyyata yeni səs, hava, çalar, yeni ideyalar gətirsin. Əgər o, yeni ideyalar gətirirsə, yeni səs ilə fərqlənirsə, bir üslub yeniliyi yaradırsa, fərdi dəsti-xətti ilə
____________________________________________ 70
seçilirsə, - bu, ədəbiyyatda yaşayır, əgər seçilmirsə yaşamır. Ədəbiyyat tarixindən buna çoxlu misal gətirmək olar. 20-ci illərin axırlarını, 30-cu illərin əvvəllərini xatırlamaq kifayətdir. Bu illərdə ədəbiyyata yeni nəsil - Azərbaycan sovet ədəbiyyatının yaradıcıları hesab olunacaq gənclər gəlmişdilər: Şairlərdən Səməd Vurğun, Süleyman Rüstəm, Mikayıl Müşfıq, Məmməd Rahim, Osman Sarıvəlli, Mirvarid Dilbazi, Nigar Rəfibəyli, nasirlərdən Mirzə İbrahimov, Mehdi Hüseyn, İlyas Əfəndiyev, Əbülhəsən, Ənvər Məmmədxanlı və başqaları.
onlar öz yaradıcılıqları ilə ədəbi mühitdə özlərinə yer tapdılar və bir nəsil kimi formalaşdılar. Müharibə illərində və sonrakı dövrdə ədəbiyyata ikinci bir nəsil gəldi - Bəxtiyar Vahabzadə, Nəbi Xəzri, Hüseyn Arif, Qabil, İsmayıl Şıxlı, İsa Hüseynov, Sabir Əhmədli, Hüseyn Abbaszadə, Vidadi Babanlı, Adil Babayev. Çox keçmədən bu nəsil də öz istedadı sayəsində ədəbiyyatın aparıcı qüvvələrinə çevrilməyə başladı. 50-ci illərin ortaları, 60-cı illərin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatının müxtəlif nəsilləri içərisində yeni bir nəsil seçilməyə başladı - Əli Kərim, Məmməd Araz, Nəriman Həsənzadə, Xəlil Rza, Cabir Novruz, Fikrət Sadıq, Yusıf Səmədoğlu, Anar, Fikrət Qoca, Əkrəm Əylisli, Tofiq Bayram, Fərman Kərimzadə, İsi Məlikzadə, Elçin, İsa İsmayılzadə, Ələkbər Salahzadə. Bu nəsil öz yaradıcılığı ilə ədəbiyyatımızı xeyli zənginləşdirdi. Daha sonrakı onillikdə, 70-ci illərdə də ədəbiyyat beləcə - yeni səslər, nəfəslər, yeni hava ilə diqqəti cəlb etdi. Nəhayət,
____________________________________________ 71 bu gün buraya toplaşan ədəbi gəncliyi yeni nəsil hesab etməyə tam mənəvi haqqımız var. Mən bu gün bir tənqidçi kimi bu ədəbi nəsil haqqında bədgüman deyiləm. Yəni çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının bu cavan qolu sənətin sabahına, XXI əsrin ədəbiyyatına müəyyən dərəcədə bir inam yaradır. Bu inamı onlar öz yaradıcılıqları ilə, dünyaya, gerçəkliyə, həyata yeni, orijinal baxışları ilə yaratmışlar. Onların içərisində ola bilsin, ədəbiyyat aləmində, sənət aləmində müəyyən mənada hələ öz cığırını çox çətinliklə tapan, hələ eksperimentlərə uyan, axtarışlar aparan gənclər var. Ümumiyyətlə, ədəbi proses, ədəbiyyat çox çətin, əzablı, üzüntülü prosesdir. Ədəbiyyatda möhkəmlənmək o qədər də asan deyil. Mən gənclərin yaradıcılığını sırf ayrıca bir kontekstdə, yaxud ədəbiyyatın ümumi kontekstində izləyəndə belə bir qənaətə gəlirəm ki, ölkədə, məmləkətdə baş verən bütün bu çətinliklərə, məhrumiyyətlərə, ağrılara baxmayaraq, bizdə maraqlı bir ədəbi nəsil yetişir. Bu cavan nəsil özündən əvvəlki ədəbi ənənələrə arxalanaraq, onlardan güc alaraq, faydalanaraq üzü gələcəyə doğru gedir, bu ənənələri yaşada-yaşada tarixi bir missiyanı yerinə yetirir. Bir tərəfdən bizim xalq şerimizə, aşıq şerimizə söykənən cavanlar var, - onlardan istifadə edirlər, aşıq şerini sanki yeni biçimdə, yeni formada dirçəldirlər. Bir tərəfdən klassik ədəbiyyatımıza üz tutulur. Bir tərəfdən uzun müddət bizdə yasaq edilmiş azərbaycanlılıq, türkçülük ideyaları haqlı şəkildə qabardılır. Bu şerlər bizi öz kökümüzə, ilkinliyimizə qayıtmağa səsləyir. Eyni zamanda Qərb ədəbiyyatından, Qərb poeziyası ənənələrindən ıstıfadə edilir. Halbuki əvvəllər bir çox şairlərimizi buna görə qınayırdılar. Azərbaycan ədəbiyyatı sırf özünə qapılmış ədəbiyyat deyildir. Azərbaycan ədəbiyyatı həm milli kökləri ilə, həm də başqa xalqların ədəbiyyatından istifadə yolu ilə yaşayan, özunü yaşadan, milli varlığını sübut edən bir ədəbiyyatdır ki,
Yüklə 3,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|