N ə s I m I a d ı n a d I l ç İ L i k I n s t I t u t u
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məqalənin redaksiyaya daxil olma tarixi
- TÜRKOLOGİYA № 1
- R E S E N Z İ Y A L A R AZƏRBAYCAN DİLÇİLİYİ MÜNTƏXƏBATI
67 69. Kaeding F. Häufigeitswörterbuch der Deutschen Sprache Steiglizbei Berlin. 1898. 70. Frumkina R.M. Statičeskie metody izučenija leksiki. M., 1964. 71. Garcia Hor. Vocabulario usual, comuny fundamental. Madrid, 1953. 72. Josselson H. The Russian word count. Detroit, 1953. 73. Vəliyev A.H. Azərbaycan dialektologiyasında praktikum. Bakı, 1978. 74. Veliev A.G. Perehodnye govory azerbajdžanskogo jazyka: Avtoref. dis. ... kand. filol. nauk. Baku, 1975. 75. Rahmanov Dž.F. Statistiko-distributivnyj analiz azerbajdžanskogo teksta: (na urovne grafem i fonem): Avtoref. dis. ... kand. filol. nauk. Baku, 1981. 76. Kibernetika na službu kommunizma. M.; L., 1966. 77. Gerasimov V.N., Ju.Marčuk. Sovremennoe sostojanie mašinnogo perevoda // Mašinnyj perevod i avtomatizacija informacionnyh processov. M., 1975. 78. Azərbaycan dilinin əks lüğəti / Tərtibçilər: M.Ə.Mahmudov, Ə.Fətullayev. Bakı, 2004. 79. Vəliyeva K.A., Mahmudov M.Ə., Sultanov V.S. M.Füzulinin nəzm əsərlərinin əlifba-tezlik sözlüyü. Bakı, 2004. 80. Vəliyeva K.A., Mahmudov M.Ə., Pines V.Y. Azərbaycan dilinin tezlik lüğəti: (söz kökləri). Bakı, 2004. 81. Štindlova J. Primenenie metodov mehanizacii i avtomatizacii v leksikologičeskoj rabote za rubežom // Avtomatizacija v lingvistike. M.; L., 1966. 82. Statistika reči i avtomatičeskij analiz teksta. M.; L., 1969. 83. Statistika reči i avtomatičeskij analiz teksta. L.: Nauka. Leningr. otd-nie, 1971. 84. Zubov A.V. Pererabotka teksta estestvennogo jazyka v sisteme «čelovek – mašina» // Statistika reči i avtomatičeskij analiz teksta. M., 1971. 85. Metody matematičeskoj statistiki i modelirovanie v sravnitelnoj istorii jazykoznanija // http:// yazıkoznanie.ru/content|view/ 127/215
The article is dedicated to the investigation of the modern state of mathematical lingiustics in Azerbaijan. Here also have been considered the main problems of mathematical linguistics (mathematical translation, formal description analysis, Azerbaijan words, morphological analysis, automatical editing of Azerbaijan texts, compilation of formal models, investigation of ancient monuments with the help of statistical method).
В статье рассматриваются следующие проблемы математической лингвистики азер- байджанского языкознания: машинный перевод, морфологический анализ, автоматическое редактирование текста, составление формальных моделей исследования, математический метод анализа древних памятников и др.
68 Ключевые слова: математическая лингвистика, статистическая лингвистика, машинный перевод, компьютерная лингвистика, математический метод Ünvan: AZ1143. Bakı-143, Hüseyn Cavid pr., 115. AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu – baş elmi işçi, fil.ü.e.d. e-mail: kamilavaliyeva@gmail.com
Çapa təqdim edən –
Çapa tövsiyə edən
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Elmi Şurası (4.XII.2013, protokol № 15)
8.XI.2013
göndərilmə tarixi 4.III.2014 Çapa göndərilmə tarixi 7. IV. 2014
69 TÜRKOLOGİYA № 1 2014 R E S E N Z İ Y A L A R AZƏRBAYCAN DİLÇİLİYİ MÜNTƏXƏBATI Bakı: Abis Alarco, 2013. C. 1. 310 s.; c. 2. 440 s.; c. 3. 522 s. Hər hansı bir elm öz tarixini yaratmaq, özünü təsdiq etmək üçün müəyyən inkişaf yolu keç- məlilir. Dünya dilçiliyindən, türkolojidən heç də geri qalmayan Azərbaycan dilçiliyi yüksələn xətt üzrə inkişaf etməkdədir. Orta yüzilliklərdə təməli qoyulmuş Azərbaycan dilçiliyi çox sürətlə inkişaf edərək öz nüfuzunu daha da artırdı. Sonrakı dövrlərdə elmi qrammatikamız formalaşdı, güclü potensialı olan Azərbaycan dilçi kadrları yetişdi, dilçiliyimizin yeni sahələri meydana gəldi, dilçiliyimizin nəzəri səviyyəsi yüksəldi, tətbiqi genişləndi. Keçilib gələn yol haqlı olaraq görkəmli alimlərimiz-dilçilərimiz tərəfindən də yüksək qiymətlən- dirilmişdir: «Dilçiliyimizin cəmi 60 il müddətində keçdiyi inkişaf yolu keçmişin bir neçə əsrindən qat- qat artıq olmuşdur» (A.A.Axundov); «Azərbaycan dilçiliyi oktyabr meyvəsidir» (Ə.Dəmirçizadə). Beləliklə, bu dövrlərdə Azərbaycan dilçiliyi bir elmi kimi tam formalaşa bildi. Dilçiliyimizin eni- nə və dərininə inkişafı həmin dövrləri səciyyələndirən ən başlıca amillərdəndir. Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamınında deyildiyi kimi, «1945-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası təşkil olunduqdan sonra Azərbaycan dilçiliyi yeni mərhələyə qədəm qoydu. 1969-cu ildə müstəqil Dilçilik İnstitutunun fəaliyyətə başlaması ilə dilşünaslıq elmimizin sürətli inkişaf yolu tutaraq ardıcıl şəkildə müvəffəqiyyətlər qazanması üçün möhkəm zəmin yarandı» («Respublika» qəzeti. 2012-ci il. 24 may. S.1). Bununla belə, Azərbaycan dilçiliyinin həllini tapmamış problemləri də mövcuddur. Bu problemlərdən biri də Azərbaycan dilçiliyi tarixindən ayrılmaz olan dilçilik müntəxəbatının hazırlanması və nəşri məsələsidir. Müntəxəbatın indiyə kimi olmaması ancaq təəssüf doğura bilərdi. Artıq üçcildlik «Azərbaycan dilçiliyi müntəxəbatı» Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 29 may 2012-ci il tarixli Sərəncamına əsasən nəşr olunmuşdur. Müntəxəbatlar Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 90-illiyinə həsr edilmişdir. Qeyd edək ki, müntəxəbatlar akad. A.A.Axundovun və AMEA-nın müxbir üzvü K.M.Abdullayevin rəhbərliyi altında, fil.ü.e.d., prof. F.Y.Veysəllinin ümumi redaktəsi ilə nəşr edilmişdir. I cildin tərtibçisi, izah və şərhlərin müəllifi fil.ü.f.d. T.Quliyev, II cildin tərtibçisi, izah və şərhlərin müəllifləri filologiya üzrə elmlər doktorları, professorlar S.Mehdiyeva, S.Sadıqova və İ.Tahirovdur, III cildin tərtibçisi, izah və şərhlərin müəllifi fil.ü.e.d., prof. İ.Kazımovdur. Nəşrin hazır- lanmasında redaktə işlərini fil.ü.e.d., prof. M.Mahmudov, fil.ü.f.d., dos. E.İnanc, professorlar S.Sadı- qova və İ.Tahirov yerinə yetirmişlər. Mətnlərin toplanmasında fil.ü.e.d., prof. İ.Məmmədlinin də əmə- yini qiymətləndirmək olar.
Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|