N. I. Ibragimov, M. N. Musayev, B. A. Abidov, B. A. Muxamedgaliyev loyihalash asoslari va ekologik ekspertiza

Xarajatlar bayoni. Qanday holatda rag‘batlantirish ishlari, moddiy yordam, industrial qurilish ishlari, aholining ishchi transportidan foydalanishi, yo‘llar va boshqa muhandislik qurilish ishlari xarajatlari to‘g‘risida bayonot keltiriladi. Yuqorida keltirilgan qurilish ishlari ikki va undan ortiq smeta hujjatlarining yig‘indisidan tuziladi.
Lokal smetalar hujjatlaming ishchi chizmalaridan tuziladi va ishning turiga, ketgan sarf-xarajatlar, kengaytirilgan smeta me’yorlari va shunga o'xshash boshqa hisobot ishlari asosida ishlab chiqiladi hamda SN 208—81 da keltirilgan har xil turdagi smeta hujjatlar qurilish ishlariga va jihozlash, montaj ishlari asosida tuziladi.
NQIK va NKKning loyihasini ishlab chiqishda bir necha o‘nlab lokal smetalar tuziladi. Nasos, reaktorlar, kompressorlar, quvurlar, mo'rilar, pechlar, isitish qurilmalari, havo almashinish konditsionerlari, ichki va tashqi suv ta’minoti inshootlari, kanalizatsiya, elektr yoritish, elektr kuchaytirish qurilmalari, avtomatlashtirish, KIPiA va operatorlik xonalari inobatga olinib tuziladi.
Inshoot smetalari. Smeta hisoblarining, umumiy smeta qiymati, alohida inshootlar, qurilmalar, sexlar, rezervuarlar, nasoslarning
umumiy smeta qiymatini berib, lokal smeta asosida hisoblanadi.
Rejalashtirish ishlarini yaxshilash maqsadida qurilish montaj tashkilotlar me’yorlashtirilgan toza mahsulotlarning hisobini osonlashtirish uchun kattaliklar [lm³] [lm] kattaliklarda beriladi.
Qo‘shimcha koeffitsientlarni kiritish natijasida smeta qiymatlaridagi o‘zgarishni belgilash. Korxonani qurish jarayonida normativlarning o‘zgarishi ro‘y beradi, direktorlar kengashi kuchaytiruvchi koeffitsientlar, kompensatsiya, lgotalar kiritadi. Loyiha hujjati tasdiqlangandan so‘ng, kelib chiqadigan xarajatlar smeta ma’lumotnoma hisoblariga alohida kirgiziladi va instansiya, qayta tasdiqlash bilan kamchiliklar toidiriladi.
Kelishuv tartibi va smetani tasdiqlash. Smeta ma’lumotnoma hisoblarinig qiymati loyiha buyurtmachisi tomonidan taqdim etiladi. Xulosa 45 kun ichida tuzilib, loyiha bilan birgalikda tasdiqlash uchun instansiyalarga beriladi. Smeta ma’lumotnoma hisoblari loyiha bilan bir vaqtda tasdiqlanadi. Boshqa bino va inshootlarni, boshqa turdagi ishlarni amalga oshirish ishchi chizma asosida bajarilib, buyurtmachi tomonidan tasdiqlanadi.
Jumladan, kelib chiqqan yoki ma’qul bo‘lmagan ishlar, kamchiliklar qurilish-montaj tashkilotlar orqali 45 kun davomida, ya’ni hujjatni olgan kundan boshlab ularga ko‘rsatilishi kerak. Loyihalovchi tashkilot bu narsalami ham loyiha-smeta hujjatlariga kiritishi kerak.