Neriman Qurban indd
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XVI FƏSİL
240 o ilin payız-qışını gərgin qaçhaqaçda keçirdi. Qarşıda gimna- ziyanın buraxılış imtahanları dururdu, Leo Nussimbaum bü- tün diqqətini seminariyadakı mühazirələrə yönəltdiyindən, üstəlik, gimnaziyadakı dərslərdə də gizlicə seminariyanın mühazirələrini oxuduğundan, imtahanları qorxu və həyəcanla gözləyirdi. Abram Nussimbaum da narahatlıq keçirirdi: oğlu axır ki, gimnaziyanı bitirib Vilhelm fon Humboldt universitetində ciddi ixtisas arxasınca gedəcəkdi. Əlbəttə, bu geyim-kecim, şahzadə, xəlifə, milyonçu-filan hamısı yeniyetmə fantaziya- sından törəyib, tezliklə unudulub gedəcək. Ərəb, türk dillərinə, Yaxın Şərqin coğrafiyasına, tarixinə aludəçilik imtahanlarda özünü göstərdi. Leo-Əsəd bəyin latın dilindən, riyaziyyatdan “səviyyəsi” pis qiymətlə müəyyən edildi. İmtahan komissiyasının Romanovlar nəslindən olan ahıl sədri şagirdin tarixlə bağlı biliyindən məmnun qaldı, bu da o biri fənlərdən “günahlarını” yumağa kömək elədi. Axır ki, birtəhər kafi qiymətlə kamal attestatını ala bildi – fasilələrlə də olsa, on il davam eləyən məşəqqət başa çatdı. Əlbəttə, irəlidə onu uğurlu gələcək gözləyir – Leopold Veysin missi- yasını Leo Nussimbaum da yerinə yetirəcək! Gimnaziyayla vidalaşması fiziki və zehni gərginliyini xey- li azaltmışdı... Şərq Seminariyasına “Gürcüstanlı tələbə” kimi qeyd olun- du, amma növbəti ilin avqustundasa fon Humboldt universitetinə yazılanda Rusiyadan olduğunu dedi, noyabrda kurslara gedəndə özünü gürcü kimi qələmə verdi – bütün bunlar Leodan ötrü əhəmiyyətsiz şeylər idi, başlıcası, arzula- dğına yetmək, istədiyi həyatı yaşamaqdı... Dil öyrənməyin zəruriliyi də lap amanını kəsirdi: bir halda ki, özünü müsəlman kimi aparmağı qərara almışdı, gərək ərəb və türk dillərini biləydi, gələcək perspektivləri üçünsə ingilis dili vacib idi. Əvvəlcə türk-ərəb dilləri kurslarına yazıl- dı. Qəribəydi, ərəbcəni asanlıqla mənimsəsə də, türkcənin
241 öhdəsindən heç cür gələ bilmirdi, ona görə də növbəti yay ingilis dili və İslam tarixilə yanaşı, türk dilinə də vaxt sərf elədi – amma nəticə sevindirici deyildi. Pasternakların evində yığışdıqları axşamlar Şərq hekayəçisi rolunu müzakirəsiz Leo Nussimbaum üzərinə götürürdü. Ba- şına yığılan yaşıdlarının heç biri onun qədər gəzib- görməmişdilər, bolşeviklər Rusiyadan qovandan elə burda – Berlindəcə məskən salmışdılar. Amma Leo-Əsəd bəy Qafqa- zı, Orta Asiyanı, İranı dolaşıb Konstantinopolda, Romada, Parisdə, Hamburqda olub – bəyəm, bu on səkkiz yaşlı gənc üçün azdı?! Üstəlik, Leonun gördüklərini bəzəyə-bəzəyə, şişirdə- şişirdə, məcəra, detektiv elementləri qata-qata nağıl eləməsi hamını cəlb eləyirdi. Buxara əmirinin sarayındakı təmtəraq, İrandakı qızılgüllər və fırlanan dərvişlər, yaxud Gürcüstanın dağlarında şeytana sitayiş eləyən tayfa, ya da xevsurların sö- yüş yarışı və öküz döyüşü keçirmələri, illah da İranda Yavər xanın onlara əylənmək üçün oğlan uşağı göndərməsi... ağlagəlməz əhvalatlara oxşayırdı, inanmaq çətin də olsa, həddən artıq maraqlıydı. Əslində, Leo onlardan başqa münasibət də gözləmirdi; əksinə, bir qədər şübhə içində qal- maları daha şirnikdiriciydi. Başlıcası, Leonun öz fantaziyala- rının, gücünü, arzuladıqlarını həqiqətə oxşatmaq bacarığını sınaqdan keçirməsiydi, buna da uğurla nail olurdu. “Ay səni, Leo, – yarıtəqdir-yarışübhəylə başlarını bulayır- dılar, – gör bir nələr danışırsan...” “Ay səni, Leo, gör bir nələr danışırsan!” – Vaxtilə frau Şulte də onun uşaq fantaziyalarını eşidəndə belə demişdi... “Ay səni, Leo, gör bir nələr danışırsan”, – Abram Nus- simbaum da oğlunun xəyal gücündən heyrətlənəndə belə de- yirdi...
Amma indi o böyümüşdü, şübhəsiz, fantaziyaları da bö- yümüşdü.
O artıq Leo-Əsəd bəy idi! 242 Düzdü, tanışları hər fürsət düşəndə onu istehza hədəfinə çevirirlər; hətta Corc Litor kinayəsini açıq-aşkar bildirir, “O müsəlman-filan deyil, mənim kimi adi rus yəhudisidi” deyir, bütün bunlar Əsəd bəyi yolundan döndərə bilməyəcək!..
243 XVI FƏSİL BİTİB-TÜKƏNMƏYƏN ÇIXILMAZLIQ Yusif Vəzir
Mir Abdulla Vətənə qayıtsın, yoxsa qayıtmasın? Bu ağrılı fikir beynini və qəlbini yeyir, heç cür qərara gələ bilmirdi. Qayıtsa, bəy oğlu, ya da müsavatçı qardaşı, ya xarici ölkə casusu kimi həbsxanaya atıb, sürgünə göndərməyəcəklər ki? Parisdə qalsa, səhhəti zəif, halı pərişan cavan qürbət nisgilinə tab gətirəcəkmi? Axır ki, vaxt-vədə gəlib yetişdi, Mustafa ağa imtahanlarını verdi, diplomunu aldı, son qərarını vermək anı çatdı. “Mən getmək qərarına gəldim, – Mustafa ağa qətiyyətlə dilləndi. – Həm də İstanbuldan yox, Moskvadan gedəcəyəm, orda Nərimanovla görüşməyə çalışacağam. Ümidvaram ki, həbsim üçün heç bir səbəb yoxdu”. Yaz havasında Lüksemburq parkı səmtində açıq kafelər- dən birində oturmuşdular. Yusif Vəzir təhsillərini bitirmə lə ri mü nasibətilə cavanlara qonaqlıq verirdi. Nansidən Aslan da Yüklə 3,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|