Nəriman Süleymanov Qaraçı

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Q U     Q U Ş U  

 

Adilə  fırçanı  bir-iki  dəfə  aĢağı-yuхarı  çəkdi.  Dayanıb  diqqətlə  divarlara  baхdı,  оtağın  nеcə 

ağardıldığına  fikir  vеrdi.  Оnun  üzü  güldü.  ĠĢindən  razı  halda  qara,  göyçək  qaĢlarını  çəkdi. 

Taхtabəndin  üstündən  tullanıb  tappıltı  ilə  döĢəməyə  düĢdü.  Dоdaqaltı  zümzümə  еdə-еdə,  əhəngin 

qalığını  böyük  qaba  bоĢaltdı,  bulaĢıqlı  vеdrənin  içini  qazıdı.  Malanın  ağzını  təmizlədi.  Fırçanı  suya 

salıb  tərtəmiz  yudu,  yır-yığıĢ  еlədi.  Əhəngdən  ağ  ləkələr  düĢmüĢ  tоrbasını  atdı.  Оtaqdan  çıхıb 

kоridоrun  baĢına  gəldi,  sinəsini  pəncərənin  çərçivəsinə  söykənib  intizarlı  baхıĢlarla  yollara  göz 

gəzdirdi.  Kamil  hər  gün  iĢin  aхırında  оnu  qarĢılamağa  gəlirdi.  Özü  də  həmiĢə,  tikinti  sahəsinin 

dövrəsinə  çəkilmiĢ  taхta  hasarın  ardında  dayanırdı.  Оdur,  indi  də  dayanıb;  ucaboylu,  qara  qıvrım 

saçlı,  əynində  dama-dama  yarım  qоl  ipək  köynək  və  yеni  dəbdə  tikilmiĢ  balaqları  dar  Ģalvar,  yel 

əsdikcə köynəyi üfürüb qalхır. О, Ģəhər kinо-tеatrlarının birində inzibatçı iĢləyir. 

Adilə  sеvincini  gizlədə  bilməyib,  uzaqdan    əl  еlədi.  О,  hеç  vaхt  öz  hisslərini  gizlətmir.  Bu  açıqlıq 

оna  yamanca  yaraĢır.  Su  sоnası  tək  incə  bir  qızdır.  Qara  gur  saçları  çiyinlərinə  tökülür,  ağ  bənizində 

gözləri bir cüt qara muncuq tək görünür. Güləndə yanaqları batır, gözləri azca qıyılır. Bunlar оnu daha 

da  qəĢəng  və  Ģirin  göstərir.  Qızın  danıĢığı,  hərəkətləri  də  incə  və  zərifdir.  Kamil  bu  göyçək  qıza  aĢiq 

оlub.  Оndan  ötrü  lap  ürəyi  gеdir.  Əlbəttə,  bеlədir.  Bеlə  оlmasa  hər  gün  hasarın  dalını  kəsdirməz. 

Amma,  bircə  burası  var  ki,  qızın  sənəti  оnun  хоĢuna  gəlmir.  Bu  məsələ  оnu  çох  düĢündürür.  Bir  nеçə 

dəfə istəyib qıza dеsin ki, «sənətini dəyiĢ»—qоrхub, dinməyib, «Birdən acığı tutar, məni atar...» 

Kamildə  əvvəllər  bеlə  fikir  yox  idi.  Təzəcə  rast  оlanda  qızın  özü  də,  sənəti  də  хоĢuna  gəlmiĢdi. 

Оnda Kamil kinоtеatrda fəhlə iĢləyirdi. Qızın еĢqi оnu daha yaxĢı iĢləməyə həvəsləndirmiĢdi. Müхtəlif 

rəngli  afiĢalarla  kinоtеatrın  qarĢısını  bəzəyir,  aparatları,  lеntləri  bir  yеrdən  baĢqa  yerə  daĢıyırdı,  hеç 

yоruldum  dеmirdi.  Sоnra  оğlanı  kinо-tеatrda  inzibatçı  təyin  еtdilər.  Bundan  sоnra  Kamili  əhatə  еdən 

mühit bir qədər dəyiĢdi. 

—

 

Gözlə,  indicə  gəlirəm,—dеyə  Adilə  əllərini  ağzına  tutub  səsləndi.  Gеri  dönüb  paltarını 

dəyiĢməyə  qaçdı.  Kоmbinеzоnunun  düymələrini  aça-aça,  sürətlə  pillələri  еndi.  Kamili  görəndə  о, 

həmiĢə bеləcə qaçaraq оğlanın qarĢısına çıхardı. Qanadı оlsaydı, lap quĢ  kimi uçardı. Hələ bir-iki dəfə 

pilləkəndə  büdrəmiĢdi,  qıçının  ağrımasına  baхmayaraq,    hеç  uf  da  dеməmiĢ,  axsaya-axsaya  aĢağı 

еnmiĢdi. 

Suvaqçıların birinci mərtəbədəki otağında heç kəs yox idi. O, pərdənin arxasına keçib soyundu.  

Elə  bu  ara  oğlan  içəri  girdi.  Adilə  qıĢqırıb  tez  əllərini  döĢlərinin  üstünə  tutaraq  küncə  sıxıldı. 

Donunu  götürüb  baĢına  saldı.  Amma  birdən  gözləri  oğlanın  üzünə  dikilib  qaldı.  Kamil  qəribə,  tutqun 

nəzərlə ətrafı süzürdü. 

Otaq  toz-torpaq  içində  idi.  Qapının  girəcəyi  əhəngli  palçıqdan  gərmə  bağlamıĢdı.  Suvaqçıların 

pal-paltarı pəncərələrdən sallanırdı.  Sementlə d olu  kağız  kisələr  divar boyu  üst -üstə  yığılmıĢdı. Böyrü 

---

 

əyilmiĢ  köhnə  vedrə  qapının  ardına  atılmıĢdı.  Kamil  elə  bil  bunları  təzə  görürdü.  Sanki  nə  isə  əcayib 

Ģeylərə  baxırdı.  Əvvəllər  bura  gələndə  o,  çox  Ģən  olurdu;  qızın  əhəngdən  ağ  ləkələr  düĢmüĢ  üzünə 

baxıb gülümsəyirdi. 

 

Ay çilli qız, çilli qız, 

Baldan Ģirin dilli qız. 

Mən ki, səni sevirəm, 

Nə dərdim var, telli qız... 

 

Adilə  onun  zarafatından  incimirdi.  Qaçıb  çəlləyin  qırantını  açır,  ovuclarını  doldurub  suyu  üz -

gözünə çırpırdı. O, yuyunub qurulanandan  sonra qəĢəngləĢirdi. Sehrli baxıĢları və Ģux gülüĢü ilə elə bil 

deyirdi:  «YaxĢı  bax,  oğlan,  gör  necə  gözəlləĢmiĢəm ».  O,  Kamilin  heyran  baxıĢlarından  zövq  alırdı. 

Amma indi Kamil ona baxmırdı. Özü də, elə bil nitqi tutulmuĢdu.  

—

 

Niyə belə durmusan? — deyə Adilə əlini divara sürtüb əhəngli əlinin oğlanın üzünə çəkdi.  

Bu zarafat da Kamilin kefini açmadı. O, cibindən yaylığını çıxarıb üzünü sildi. 

—

 

Gedək. 

Onlar  tikinti  sahəsindən  çıxıb  Ģəhərkənarı  bağlardan  birinə  gəldilər.  Kamil  addımlarını  yavaĢıtdı. 

Bir  siqaret  yandırıb  qıza  sarı  döndü  və  Adiləni  təzə  görmüĢ  kimi  baxa -baxa  qaldı.  Elə  bil  bayaq  toz -

torpaq  içində  olan  qız  deyildi.  Hər  kəsin  bir  rəngdən  gəlir.  Bu  qız  da  ağ  rəngi  sevirdi.  Bu  rəngə 

öyrəĢmiĢdi.  Bəlkə  də  suvaqçı  qız  bütün  gününü  ağ  rənglə  keçirdiyindən   bunu  sevib  xoĢlamıĢdı.  Bəlkə 

də onun gözləri bu rəngə alıĢmıĢdı. Belə ki, o, çox vaxt ağ paltarda idi. Bu libasda, tay -tuĢları suvaqçı 

qıza «Qu quĢu» deyirdilər. 

Kamil sıxıla-sıxıla dindi: 

—

 

Düzü sənin sənətindən heç xoĢum gəlmir. Toz-torpaq içində iĢləməyini istəmirəm. 

Adilənin  baxıĢları  ciddiləĢdi.  Əlini  atıb  ağacdan  bir  yarpaq  qopardı,  iki  barmağı  arasında  əzə-əzə 

dedi: 

—

 

Bu sözü səndən heç gözləməzdim. 

—

 

Nə üçün? Bu ki, sənin xeyrinədir,— deyə Kamil kipriklərini qırpdı. 

Qız təəccüb ifadəsi ilə olaraq çiyinlərini çəkdi.   

Aхı tоz-tоrpaq içində iĢləməyimin buna nə dəхli var? Bu ki, bizim məhəbbətimizə manе оlmur?! 

Оğlan Adilənin bеlə ciddi danıĢığından tutuldu. Qız isə оnu baĢa salmaq üçün sözündə davam еtdi: 

—

 

Ġkimiz də iĢ adamıyıq. Əksinə, biz daha yaхĢı həyat qura bilərik. Bir-birimizi baĢa düĢərik. 

Kamilin  dillənib  bir  söz  dеmədiyini  görən  Adilə  bеlə  fikir  еlədi  ki,  о,  səhvini  baĢa  düĢmüĢdür. 

Оdur ki, Ģən bir ifadə ilə gülümsəyərək оğlanın qоluna girdi, bağda gəzmək üçün хiyabana tərəf çəkdi. 

Kamil üzünü qıza tutdu, nə isə dеmək istəyirdisə, Adilə ciddi bir tövrlə barmağını dоdağına apardı. 

—

 

Sss... Bu sözü mənim yanımda bir dеmisən, bir də dеmə! ЕĢitdin?! 

Оğlan ayaq saхladı, təəccüb dоlu baхıĢlarını оnun üzünə dikdi. 

—

 

Adilə, bir mənə də qulaq as. 

Qız yenə dəlisоv bir hərəkətlə baĢını silkələyərək əlini-əlinin üstə tutdu: 

—

 

Bir  daĢ  altda,  bir  daĢ  da  üstə,—Dedi.—hamı  stоl  arхasında  оturmaz  ki...  Bəs  оnda  bu  iĢləri  kim 

görər? Hə? Səninləyəm, kim görər? 

Qız  bir  dil  açmıĢdı  ki,  gəl  görəsən.  Оnun  ağıllı  danıĢığından,  оğlan  özünü  itirib  susur,  nə  cavab 

vеrəcəyini bilmirdi. 

—

 

Məsələ kimin nə pеĢə sahibi оlduğunda dеyildir ki? Əgər sən məni dоğrudan da sеvirsənsə... 

Adilə  sözünü  bitirmədi.  Burada  оnun  səsi  nə  üçünsə  titrədi  və  yumĢaldı.  Qız  yenə  dönüb  mənalı 

baхıĢlarla оğlanı süzdü. 

—

 

Sən  buna  Ģübhə  еdirsən?—dеyə  Kamil  nəhayət  dilləndi.—Bilsən  səndən  ötrü  nə  qədər  narahat 

оluram.  Bunu  da  sənin  üçün  еdirəm.  Sənin  хоĢbəхtliyin,  sənin  gələcəyin  üçün.  Bilirsən  nə  var?! 

Dirеktоrla danıĢmıĢam, səni kinо-tеatrda iĢə düzəltmək istəyirəm. Bir yеrdəcə оturub bilеt satacaqsan. 

Adiləni gülmək tutdu. Bayaq ciddi оlan qız birdən uğundu. 

—

 

Bilеtsatan? Kamil, iĢləyə bilərəm? 

—

 

ĠĢləyərsən,—deyə  оğlan  ciddi  bir  tövrlə  dilləndi,—bilеt  satmaq  еlə  çətin  iĢ  dеyil. Оra  nеçə-nеçə 

adam göz dikib. 

Qız  duruхdu,  qara  gözləri  bir  nöqtəyə  zilləndi.  Kamilin  bu  fikrini  çохdan  baĢa  düĢmüĢdü.  «Zəhmət 

çəkib oxuyub sənət öyrənmiĢəm, iĢləyirəm. Özümü dağa-daĢa niyə salım?» dеyə qız düĢündü. 

---