Nesmelova M. Y. Təşkilatların konfliktologiyası. Dərs vəsaiti

6.
 
Böhranlı vəziyyətlərdə olan regionların 
digər maliyyələşdirilmə mənbələri 
6.1.
 
Hökumət  kommissiyasi  əhalinin  sosial  müdafiəsi  proqramlarını 
maliyyələşdirən  nazirliklər  vƏ  müəssisələrə  federal  büdcə  vasitələri  və  büdcədən 
kənar  sosial  fondları  vəsaitlərini  vƏ  təhsil  müəssisələrinin  vəsaitlərini  kritik 
vəziyyətdə olan regionlarda təxirəsalınmaz qaydada köçürməyi tövsiyyə edə bilər. 
6.2.
 
Bundan  əlavə  federal  investisiya  proqramına  daxil  olan  vƏ  kritik 
vəziyyətdə olan regionlarda həyata keÇirilən məqsədli maliyyələşdirmə məsələlərinə 
baxıla bilər. 
6.3.
 
Kritik vəziyyətdə olan regionlar borc yaxud qrant vəsaitlərinin istifadəsi 
zamanı Beynəlxalq maliyyə təşkilatları tƏrƏfindƏn təqdim olunan xarici dövlətlərlə 
ikitərəfli  müqavilələrə  (sazişlər)  müvafiq  olaraq  prioritet  sahə  kimi  nƏzƏrƏ  alına 
bilƏr. 
6.
 
Regional sosial Əməkdaşlıq təcrübəsi 
Sitat: Sosial Əməkdaşlıq: lüət-sorğu kitabı 
Rəhbər: V.N. Kiselev, V.Q. Smolkov: AT vƏ SO. 
“İqtisadiyyat” nəşriyyatı ASC 1999. S. 128 
M 
Regional  sosial  əməkdaşlıq  təcrübəsi  adı  altında  Ölkənin  territorial-  dövlət 
təhsili,  Rusiya  Federasiyasının  subyektləri  səviyyəsində  sosial  Əməkdaşlıq 
prinsiplərindən  tÖrƏyƏn  sahibkarlar,  həmkarlar  ittifaqı  vƏ  dövlətin  qarşılıqlı 
münasibəti baŞa dÜŞÜlÜr. 
Rusiya  Federasiyasının  bzar  münasibətlərinə  keçidi  bir  tƏrƏfdƏn  Özündə 
ümumrusiya  qanunauyğunluqları  vƏ  ziddiyyətləri  xüsusiyyətlərini  daŞlyir.  DigƏr 
tərəfdənsə federasiyanın subyektlərində belə ziddiyyətlərin əmələ gəlmƏsi vƏ praktiki 
həllinin iqtisadi xüsusiyyətlər. 

---

ümumi dövlət mexanizmləri ilə bazar islahatlarının hüquqi təminatı vƏ sosial- Əmək 
münasibətlərinin nizamlanması, cƏmiyyƏt mentalllğl vƏ milli koloritlər səviyyəsində 
müƏyyƏn olunan Çox mühüm spesifikasiyası var. 
Rusiya  federalizminin  inkişafı  şərtlərində  iqtisadi  islahatların  tempi  və 
dərinliyini, Özəlləşdirmə modelini, sosial siyasətini müstəqil şəkildə müəyyən edən bir 
Çox  regionların  rolu  və  əhəmiyyəti  getdikcə  artır  və  Öz  qanunvericilik  bazasinl 
formalaşdırır.  Regionlar  sırasında  Rusiya  federasiyanın  tərkibi,  mƏsƏlən,  Moskva, 
Başqırdıstan,  Tatarıstan,  Saxa  (Yakutiya)  Respublikalarının  xüsusi  statusunu  iddia 
edir.  Onlarda  sosial  Əməkdaşlıq  sistemi  subyektlərinin  hüquq  vəziyyətində,  onların 
federal təhsil ictimai- siyasi mexanizmində yeri vƏ rolu əhəmiyyətli dərəcədə fərq hiss 
edilir. 
7.
 
Sosial Əməkdaşlıq sistemi Moskva şəhəri Sitat: 
Sosial əməkdaşlıq: lüət-sorğu kitabı Rəhbər: V.N. Kiselev, 
V.Q. Smolkov: AT və SO. - M “İqtisadiyyat” nƏŞriyyati 
ASC 1999. S. 181-182 
Moskvada  sosial  ƏmƏkdaŞİlq  sistemi  adı  altında  sosial-  ƏmƏk  vƏ  onunla 
bağlı iqtisadi vƏ siyasi münasibətlərin tənzimlənməsi sahəsində təşkilati, hüquqi vƏ 
iqtisadi  xarakterli  tədbirlər  yekunu,  sosial-  Əmək  münasibətlərinin  həlli,  şəhərdə 
sosial sabitliyə nail olunması və möhkəmləndirilməsi baŞa dÜŞÜlÜr. 
Moskvada bu sosial ƏmƏkdaŞİlq sistemi Moskva şəhərinin 1997- ciildə qbul 
olunmuş  “Sosial  ƏmƏkdaŞİlq  haqqında”  qanununa  müvafiq  olaraq  formalaşır  vƏ 
fəaliyyət göstərir. O aŞağidaki mƏsƏləlƏri müəyyənləşdirir (maddə 5): 
Moskvada sosial cəhətdən iqtisadiyyata istiqamətləndirilmiş islahatın tƏmin 
edilməsi; 

---

Sosial 
ƏmƏk 
münasibətlərinin  və  onunla  bağlı  iqtisadi  münasibətlərin 
tənzimlənməsində effektliyin təminatı; 
Moskva  cəmiyyətinin  sabitliyinin  onun  bütün  təbəqələrinin  maraqlarının 
obyektiv nƏzƏrƏ alınması Əsasında təmin olunması; 
kollektiv danışıqlar, tərəflərin razılığı ilə ikitərəfli konsultasiyanin aparılması; 
qanunvericiliyin mÜƏyyƏn olunmuş qaydada təkmilləşdirilməsi; 
Rusiya Federasiyası qanunvericiliyi və bu Qanuna müvafiq olaraq sazişlərin, 
kollektiv müqavilələrin hazırlanması 
vƏ 
bağlanması; 
kollektiv  əmik  mübahisələrinin  qarşisinin  alınması  və  mübahisələrin  həllinə 
kömək. 
Rusiya Federasiyasının Ən effektli müvafiq regional sistemlərindən biri olan 
Moskva sosial əməkdaşlıq sistemi aÇlq- aşkar şəkildə sosial Əmək münasibətlərinin 
üçtərəfli  tənzimlənməsinin  potensial  imkanlarını  nümayiş  etdirir.  O  asan  şəkildə 
toplanmayıb.  Ancaq  Moskva  həmkarlar  ittifaqı  federasiyası  vƏ  Moskva  hökuməti 
qisa müddət ərzində həmkarlar ittifaqları, hökumət vƏ sahibkarlar ittifaqı arasında 
ƏvvƏlcƏ  ikitərəfli  (1990),  daha  sonra  isƏ  Üçtərəfli  (1993)  razılıq  bağlananadək 
birbaşa  qarşıdurma  yolunu  keÇƏ  bilmişdir.  Bu  sistemin  çətin  strukturu  var  vƏ 
aşağıdakılardan ibarətdir: 
üçtərəfli moskva sazişi; hökumət 
departtamentləri,  ŞƏhər  filial  birlikləri  (assosiasiyalar),  həmkarlar  ittifaqı,  Moskva 
vilayətinin administrasiyaları ilə sahibkarların şəhər  filial birlikləri (assosiasiyalar), 
Moskva  həmkarlar  ittifaqı  vƏ  sahibkarlar  ittifaqının  vilayətlərdəki  ittifaqları 
arasında ŞƏhƏr filial (filialarasi) sazişlər, müəssisə işçiləri vƏ mülkiyyət formasından 
asılı olmayaraq sahibkarlar arasında kollektiv müqavilələr. 
1992-ci  ildən  bəri  sosial  əmək  münasibətlərinin  nizamlanması  üzrə  Moskva 
üçtərəfli kommissiyasi (gələcƏkdə Kommissiya) yaradılıb və uğurla fəaliyyət göstərir 
vƏ  onun  Əsas  vƏzifəlƏri  bunlardır:  hökumƏt,  həmkarlar  ittifaqı  vƏ  sahibkarlar 
arasında ÜÇtƏrƏfli sazişlərin 

---