238
NƏTĠCƏ
Bir daha qeyd edilməlidir ki, araşdırmaya cəlb edilmiş mövzu kifayət
qədər geniş bir mövzudur və onun hərtərəfli öyrənilməsi üçün daha əha-
təli tədqiqatlara ehtiyac vardır. Mövzunun aktuallığı və uzun müddət də
aktual qalacağı isə bu işin əhəmiyyətini təsdiq edir. Bununla belə, aparıl-
mış müxtəsər araşdırmadan sonra da müəyyən nəticələrə gəlmək müm-
kündür.
İlk növbədə ona diqqət yetirmək lazımdır ki,
erməniliyin informasiya-
təbliğat işi erməni millətçiliyinin əlavəsidir. Erməni informasiya-təbliğat
fəaliyyətinin mahiyyəti, məzmunu, istiqamətləri erməniliyin millətçiliyi
ilə müəyyənləşir və bu fəaliyyət sahəsi erməni millətçiliyinin xidmətin-
dədir. Əslində, bu iki məqam bir-birini üzvi şəkildə tamamlayır. Erməni
millətçiliyi olmasaydı, millətçi erməni informasiya-təbliğat fəaliyyəti də
olmazdı. Eyni zamanda da əksinə, erməni informasiya-təbliğat fəaliyyəti
olmasaydı, erməni millətçiliyi də ermənilərin istədikləri şəkildə qabardıla
bilməzdi. Çünki erməni millətçiliyinin nüvəsində milli istisnalıq, qonşu
xalqlara qarşı dözümsüzlük, ətraf xalqların milli-mədəni dəyərlərinə qar-
şı qısqanclıq kimi qeyri-bəşəri keyfiyyətlər dayanır. Bu keyfiyyətlər cə-
miyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmadığı üçün erməni millətçiləri on-
ların pərdələnməsi, erməniliyin tamam fərqli obrazının yaradılması üçün
informasiya və təbliğata xüsusi önəm verir. Nəzərə alınsa ki, erməni mil-
lətçiliyi genetik əlamətlər kəsb edir, onda bu millətçiliyin hələ uzun
müddət davam edəcəyi və məntiqi olaraq informasiya-təbliğat fəaliyyəti-
nin də bu millətçiliyə cığırdaş olacağını ehtimal etmək olar.
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ətrafında aparılan informasiya-təbliğat
fəaliyyəti isə erməni millətçiliyinin xidmətində dayanan ümumi infor-
masiya-təbliğat fəaliyyətinin tərkib hissəsidir. Məlumdur ki, Dağlıq Qa-
rabağ münaqişəsi də erməni məsələsinin tərkib hissəsi sayılır. Qarşıya
qoyulan təcavüzkar məqsədlərə çatmaq üçün Dağlıq Qarabağ münaqişə-
sinin xüsusi informasiya siyasəti formalaşdırılmışdır. Bu siyasətin məq-
sədi erməni millətçiliyinin Böyük Ermənistan xülyalarının informasiya
təminatını həyata keçirmək, bu xülyaların tarixiliyi və əsaslılığı haqqında
beynəlxalq ictimai rəy yaratmaq, konkret olaraq Dağlıq Qarabağa qarşı
həyata keçirilən işğalçılıq siyasətinə qarşı beynəlxalq ictimai rəydə dəs-
tək qazanmaq və bu dəstəyin ermənilər üçün əməli yardımlara çevrilmə-
sinə nail olmaqdır. Dağlıq Qarabağla bağlı izlənilən erməni informasiya
siyasətinin öz meyarları, öz parametrləri və istiqamətləri vardır. Bu me-
239
yarlar və parametrlər heç də mövcud təcrübə və müvafiq hüquqi-bəşəri
normalarla müəyyənləşmir. Həmin meyar və parametrlər yalnız erməni
millətçiliyi və separatçılığı istəkləri ilə müəyyənləşir. Erməni millətçili-
yinə və işğalçılığına uyğun gəlməyən hər bir təcrübə və norma erməni
informasiya maşını tərəfindən qətiyyətlə rədd edilir, bu millətçiliklə uy-
ğunlaşmayan beynəlxalq
normalar qəbul olunmur, onların
mahiyyəti sax-
talaşdırılır və erməni ictimai şüurunda Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
yalnız millətçi-separatçı modeli formalaşdırılır.
Bugünkü Ermənistan rəhbərliyi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ob-
yektivlikdən və reallıqdan uzaq olan modelinin formalaşdırılmasında,
təkmilləşdirilməsində və erməni toplumunun beyninə yeridilməsində
maraqlıdır. Bu məsələ dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldırılmışdır. Çünki
millətçilik dalğasında hakimiyyətə gəlmiş müəyyən qruplar Dağlıq Qara-
bağ münaqişəsinin çözülməsində, bu bölgədə yaşamış
və yaşayan xalqla-
rın dinc yanaşı yaşamasında maraqlı deyildirlər. Dağlıq Qarabağ müna-
qişəsi ətrafında yaranmış vəziyyətin real və obyektiv mənzərəsinin yara-
dılması həmin qüvvələr qarşısında ciddi tələblər qoyulmasına gətirib çı-
xara bilər. Buna görə də bu qüvvələr hətta münaqişəyə cəlb olunmuş
soydaşlarının bədbəxtliyi üzərində qurulan hakimiyyətlərini qorumaq
üçün ictimai rəyi öz bildikləri kimi idarə etməyə çalışırlar.
Erməni millətçiliyinin informasiya-təbliğat sahəsində kifayət qədər
qədim təcrübələri var və bu təcrübə Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin infor-
masiya modelinin formalaşdırılmasında da məharətlə istifadə edilir. Klas-
sik erməni informasiya-təbliğatçılıq xətti bu gün də əyani şəkildə izlənil-
məkdədir. Araşdırmadan da göründüyü kimi, bu klassik xətt də iftiralar,
böhtanlar, şantajlar üzərində qurulmuşdur. Millətçi informasiya-təbliğat
işinin başlanması və genişləndirilməsi üçün ermənilərin öz təsəvvürləri
var və bu təsəvvürlərə ciddi şəkildə riayət edilir. Yəni Azərbaycan xalqı-
na qarşı böhtan və iftira kampaniyasının başlanması üçün ermənilər hətta
öz soydaşlarını qurban verməkdən belə çəkinmirlər. Bu klassik erməni
ənənəçiliyini öyrənməklə erməni millətçilərinin informasiya fəaliyyəti-
nin müəyyən istiqamətlərini hətta proqnozlaşdırmaq da olar. Məsələn,
məlumdur ki, erməni millətçiləri Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll
olunmasını və Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərinin beynəlxalq təşki-
latların qəbul etdiyi qərarlar əsasında azad edilməsini istəmirlər. Bu mə-
sələdə təzyiq altına düşəcəkləri təqdirdə isə erməni millətçiləri müxtəlif
təxribatlara və onların informasiyada işıqlandırılmasına əl ata bilərlər.