Nikel Raporu indd

34

TMMOB MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI / NİKEL RAPORU

Jinchuan: Nikel haricinde bakır, kobalt, nadir toprak elementleri ve değerli 

metal üreten grup, sülfürik asit, kostik soda, sıvı klor, hidroklorik asit ve sodyum 

sülfit  üretimini  kapsayan  kimya  sektöründe  de  faaliyet  yürütmektedir.  Çin’in 

nikel  üretiminin  %  88’ini  gerçekleştirmektedir.  Gansu  Bölgesi’ndeki  sülfürlü 

nikel rezervleri Jinchuan’a aittir. Sadece ürettiği nikeli değil, aynı zamanda, ithal 

ettiği  tuvönan  cevheri  de  kendi  tesislerinde  zenginleştirmektedir  (FD  Capital, 

2007).

Xstrata:  Merkezi  İsviçre’de  bulunan  ve  özellikle  baz  metal  madenciliği 

ile ilgilenen grup nikelle birlikte bakır, çinko, vanadyum, ferrokrom ve kömür 

üretimi yapmaktadır. Falconbridge’i aldıktan sonra, nikel sektöründeki dördüncü 

büyük olmuştur. Quebec-Raglan’da % 2,8 Ni içeren 14,8 milyon t, Sudbury’de 

% 1,2 tenörlü 8 milyon t ve Dominik Cumhuriyeti’nde Falcondo’da % 1,2’lik 

54  milyon  t  rezervli  tamamı  kendisine  ait  nikel  yataklarına  sahiptir.  Bunların 

dışında, Yeni  Kaledonya  Koniambo’da  nikel  içeriği  %  2,1  olan  142  milyon  t 

rezerve lateritik yatağın da % 49’luk hissesini elinde bulundurmaktadır.

BHP  Billiton:  Avustralyalı  BHP  ve  İngiliz  Billiton’un  2001  yılında 

birleştirilmesiyle  meydana  getirilen  şirket,  nikel  dışında  alüminyum,  elmas, 

kömür, bakır, kurşun, çinko, uranyum ve petrol üretimi de yapmaktadır. Üçüncü 

büyük nikel üreticisi olan BHP Billiton, Avustralya Mt Keith’de % 0,5’lik 243 

milyon  t,  Leinser’de  %  0,9’luk  189  milyon  t,  Columbia-Cerro  Matoso’da  % 

2,3’lük 43 milyon t’luk nikel yataklarına sahiptir veya büyük ortak durumundadır. 

Ayrıca, Avustralya, Queensland-Yabulu, Kalgoorlie ve Kwinana’da ve bunlarla 

beraber Yeni  Kaledonya,  Endonezya  ve  Filipinler’de  zenginleştirme,  izabe  ve 

rafinasyon tesisleri bulunmaktadır.

4.3 Dünya Nikel Tüketimi

İhtiyaca, artan nüfusa ve yeni kullanım-tüketim alanlarına binaen büyüyen 

talep dolayısıyla, genel olarak, birçok hammaddenin tüketimi giderek artmaktadır. 

Tabiatıyla,  çağın  önemli  metallerinden  biri  olan  nikel  için  de  aynı  durum 

geçerliliğini korumaktadır. Bunun da ötesinde, yıllık tüketimdeki artış oranları, 

diğer baz metallere kıyasla yüksektir.

Aşağı  yukarı  19.  yüzyılın  ikinci  yarısından,  daha  doğrusu,  özellikle  son 

10  yılından  itibaren  giderek  değer  kazanıp,  yeni  yatakların  bulunması,  üretim 

teknolojisinin gelişmesi ve tüketim alanlarının yaygınlaşması ile önem verilen bir 

metal haline gelen nikelin tüketimi, ekonomik gelişmelerle ilintili olarak zaman 

içinde kısa süreli düşüşler gösterse bile genelde artagelmiştir.

---

35

TMMOB MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI / NİKEL RAPORU

Çizelge 8. Nikelin, 1996-2007 dönemindeki yıllık ortalama tüketim artışı 

(Triland Metal, 2008)

Ülke

1996-2001

(% )

2001-2006

(% )

1996-2006

(% )

1996-2007

(% )

Avrupa

6,2

-0,2

2,9

1,9

Japonya

-2,9

2,3

-0,3

-0,6

ABD

1,6

2,3

1,9

0,8

Brezilya

6,5

3,3

4,9

5,2

Rusya

-2,7

-1,2

-1,9

2,0

Hindistan

6,1

-6,3

-0,3

2,8

Çin

12,4

23,7

17,9

19,5

BRHÇ

*

 Toplam

6,9

14,5

10,7

12,8

Dünya Toplam

4,4

4,2

4,3

4,1

*

BRHÇ,  Brezilya,  Rusya,  Hindistan  ve  Çin’i  içine  alan  bir  kısaltma  olup, 

uluslararası ifadesi “BRICs” şeklindedir.

Nikel talebinin, 1998 ile 2008 yılları arasında, yıllık ortalama % 2,4 tutturarak 

1 milyon t’dan 1,28 t’a çıktığı şeklinde bir istatistiğe yer verilirken (INSG, 2012), 

Triland Metals tarafından hazırlanan ve 1996 – 2007 yıllarını kapsayan verilerde, 

bu  oranın  %  4,1  olduğu  (Çizelge  8)  belirtilmektedir. Aradaki  ciddi  farkın  ana 

nedeni, kuşkusuz, 2007’de ABD’den başlayarak tüm dünyaya yayılan ekonomik 

sıkıntı süreci olmuştur.

Öte yandan, talep kaynaklarına bakıldığında, Şekil 4’den görüldüğü üzere 

büyük tüketiciler, Çin, Japonya, ABD, Almanya ve Güney Kore gibi sanayileşmiş 

ülkelerdir. Nikel talepleri 100.000 t ya da daha fazla olan bu ülkeler arasında Çin, 

aynı zamanda önemli üreticilerden biridir. Henüz en büyük üretici olmasa da, 

üretim miktarını istikrarlı ve hızlı biçimde arttırmaktadır. Dolayısıyla, şimdilik 

kaydıyla  kendi  ihtiyacını  karşılamaktan  hayli  uzak  olup,  en  büyük  ithalatçı 

durumundadır. Japonya, ABD, Almanya ve Güney Kore ise, kendi rezervleri ya 

çok sınırlı ya da hiç olmayan ülkelerdir ve başlıca ithalatçılardır.

Yükseliş eğiliminde esas belirleyici, hemen her alandaki tüketimi büyümekte 

olan Çin iken, küresel ekonomik kriz nedeniyle, 2007’de 1,323 milyon t’a çıkan 

sonraki yıl 1,28 milyon t’a gerileyen tüketim, genel artış oranını aşağıya çekmiş 

görünmektedir. Ancak  en  büyük  tüketici  konumundaki  Çin  (Şekil  5)  öylesine 

güçlü  bir  etki  yaratmaktadır  ki,  yalnızca  bu  ülkenin  talebi  dahi  “artış  eğilimi 

sergilenmesi  için  yeterli”  izlenimi  bırakmaktadır.  Royal  Nickel  Corporation 

(RNC) tarafından, Şubat 2012’de yayımlanan verilere göre, Çin’in nikel tüketimi 

2000’de 63.000 t iken, 2005’de 183.000 t’a ve 2011’de de 702.000 t’a çıkmış 

görünmektedir. Başlangıç yılı 2000 alındığında, 2010’a kadar ortalama % 25 olan 

---