Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika
Yüklə 1,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
dan (3- rasm), ko’tariladigan karetka 5 hamda harakatlanish va ko’tarish yuritmasi 3 dan iborat bo’ladi. Operator turadigan platformasi va materiallar yoki bichiq pachkalari solib tashiladigan aravachalarni ilib ko’taradigan yuk ilgaklari bor karetka 5 karkas stoykalaridagi qiya yo’naltirgichlar 2 bo’ylab surilib yuradi. Harakatlanish yuritmasi 3 elsktrodvigateldan, reduktordan, ponasimon tasmadan va zanjirli o’zatmadan iborat. Taxlagichni to’xtatii uchun elsktromagnit kolodkali tormoz ishlatiladi. Ish prosessida taxlagich operatori karetka 5 ning ilgagi yordamida novsimon aravachani ilib olib taxlagichda turganicha javonnnng old qismi bo’ylab suriladi, karetka bilan birga yuqoriga ko’tarilib, materialni aravachadan javonga olib qo’yadi . Material mexani-zasiyalashgan uskuna-larda saqlanganda rulonlarni saqlash joyiga olib borish uchui transport ishlari muqarrar kerak bo’ladi, yana bo’nga saqlanayotgan materialnnng butqo’l massasini surishga ketadigan mehnat ham qo’shiladi. Masalan, katakli javonlarda saqlanganda material joylangan barabanni operator ishlay oladigan darajagacha aylantirish mumkin, elevatorda saqlashda esa kajavalar va ularda saqlanayotgan material rulonlari bilan birga butun zanjirni kajava qo’lda yoki avtomatik yuklasa yoki tushirsa bo’ladigan darajaga yetguncha harakatlantiriladi. Bu esa elektr energnyasinn anchagina sarflanishiga, 4- расм. Нуқсон топиш-ўлчаш станоги shuningdek qo’shimcha mehnat asossnz sarf bo’lishiga olib keladi. 3- расм. Тахлагич Tayyorlov sexlarida materiallarning muayyan qalinligi va kengligiga moslangan mexanizasiyalashgan nuqson topish-o’lchash stanoklarining turli tiplari ishlatiladi. Moskva eksperimental mexaniqa zavodi ishlab chiqaradigan nuqson topish- o’lchash stanogining ishlash prinsipini ko’rib chiqamiz. Stanokda payvand konstruksiyali korpus bo’lib, o’nga qiya joylashgan nazorat taxtasi 18 (4-rasm) maxkamlangan. Taxta 18 da oyna 17 yopib turadigan darcha bo’lib, material shu darcha orqali lyuminessent lampalar 19 yordamida tag tomondan yoritiladi. Yuqoridan ham material yoritqich 14 dagi lyuminessent lampalar yordamida yoritiladi. Material ruloni 7 nov 5 ga qo’yiladi yoki skalkaning aylanishini yengillashtiradigan to’rtta sharikli podshipnigi bor ikkita tayanch 9 da aylanib turadigan skalkaga kiydirib qo’yiladi. Dasta 15 ni bo’rib, qisuvchi valik 11 tashuvchi valik 10 dan o’zoqlashtiriladi va ular o’rtasidagi oraliqqa material uchi kiritiladi. Keyin ko’tarilib qo’yilgach qisich 12 ni val 13 da yuqori tomonga bo’rib turib, materialni shtanga 16 ustidan o’tkazib, nazorat taxtasi 18 bo’ylab tortila boshlanadi. Material uchini pastga tomon olib tushib, skalkaga o’raladida, uni yo’naltirgichlar 23 va 2 ning pazlariga kiritiladi. Mashinaning o’ng tomondagi panel tagidagi knonkali pereklyuchatel yordamida nuqson topish-o’lchash stanogi elektr manbaiga ulanadi. Pedal 25 bosilsa, stanok ishga tushib, material yuqoridan pastga tomon surila boshlaydi. Ostki tashuvchi valiklar 24 va 1 yordamida material rulon 21 bo’lib o’raladi. Materialning eni liiyeyka 20 ga binoan vizual, bo’yi esa schyotchkk 6 yordamida nazorat qilib boriladi. Ishchi o’lchab bo’lingai material bo’yiii ko’rsatuvchi raqamlarni o’chirish uchun richag 5 ni bosadi; kerakln raqamni o’rnatish uchun dasta 4 bo’riladi. Pedal 27 materialnn teskari yo’nalishda, ya’ni pastdan yuqoriga tomoi surishga xizmat qiladi. Material nuqsonini topish batamom tugab, bir to’pnnng bo’yi va eni o’lchab bo’lingaidan keyin, nshchn dasta 22 nn o’ziga tomon bo’rib, pedal 26 ni bosadi. Bunda yo’naltirgichlar 23 bilan 2 ishchidan pastga tomon bo’riladn va o’ralgan material ruloni lentali konveyer 3 ustiga tushadi. Pedal 27 bosilganda konveyer 3 rulonni chap tomopga, pedal 25 bosilganda esa o’ng tomonga suradi. Nuqson topish-o’lchash stanoklarining boshqa turlari bir qavat va ikki qavat materiallarning, kitob qnlib taxlangan va ruloi qilib o’ralgan materiallarning nuqsonini topish imkonnini beradi. Maternalning so’rilish tezligini ulardagi rasmlar murakkabligiga za to’qimachilik nuqsonlar soniga qarab 10—24m/min oraligida o’rnatiladi. Staloklar pedal va knopka yordamida boshqarilnshn mumknn. Bir qator tikuvchilik korxonalarida materiallar usti silliq, bo’ylama va ko’ndalang lineykalari bor bo’yi 3m. li o’lchash stollarida o’lchanadi va nuqsonlari aniqlanadi. o’lchanadigan maternal mexaniq vositalar yordamida stolning uzunasiga suriladi, bunda elektromexaniq belgilagich materialga har 3m. da bo’r bilan belgi qo’yib boradi. Materialning eni lineyka bo’yicha har 3m. da tekshiriladi. Nuqson topish va material rulonini o’lchash natijalari rulon pasportiga yozib boriladi va bu pasport to’shama qavatlarini hisoblab chiquvchilarga beriladi. Bunday hisoblashlar ixtisoslashgan EMRT-2 elektron-hisoblash mashinalarida baja-riladi. EMRT-2 mashinasi 5- rasmda tasvirlangan. Unda ikkita panel bor: ostki panel — dastlabki (berilgan) ma’lumotlar kiritish uchun, ustki panel esa natija olish uchun. H isoblanayotgai material rulonining bo’yi, uchta asosiy to’shama qavatining bo’yi va qoldiq sifatida hisobga kiritiladigan bitta qo’shimcha to’shama qavatining bo’yi mashina uchun programma bo’ladi. Mashina to’shama qavatlarining hisoblanayotgan material rulonining bo’yiga kasrsiz marta sig’adigan asosiy uzunliklarining eng rasional kombinasiyasini topib beradi. Mashina optimal yechimdan tashqari, aynan shu material ruloni uchun yechim optimalligi kamayib boradigan tartibda keyingi hamma yechimlarni ham chiqarib berishi mumkin. H isoblash 3,99m. dan oshmaydigan qoldiq olinguncha davom etishi mumkin. Agar yechim katta qoldiqli bo’lsa, ustki panelda «Yechishning iloji yo’q» degan signal yoqiladi. 5-расм. ЭМРТ-2 машинаси |