215
4. Qabiliyyətli şagirdlərin üzə çıxarılması və onlara xüsusi qayğı göstərilməsi. 67-68
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar ............................................................... 70
DÖRDÜNCÜ BÖLMƏ.
Təlim zamanı şagirdlərdə psixoloji qüvvələrin və xüsusiyyətlərin
inkişaf etdirilməsi
. ..................................................................................... 71-91
FƏSİL 8. Təlim-tərbiyənin keyfiyyətinə psixoloji qüvvələrin təsiri
təcrübəsi ....................................................................................................... ..71-81
1.Təliм və psixoloji inkişaf arasındaкы qarşılıqlı əlaqə; bunu bilməyin
əhəmiyyəti. ..................................................................................................... .71-72
2. Dərs zamanı шаэирдлярдя diqqəti inkişaf etdirmək təcrübəsi. ....................... 72-74
3. Dərs zamanı şagirdlərdə iradi keyfiyyəyləri inkişaf etdirmək təcrübəsi……74-76
4. Dərs zamanı şagirdlərdə təfəkkürü inkişaf etdirmək təcrübəsi. .................... 76-79
5.Dərs zamanı şagirdlərdə təxəyyülü inkişaf etdirmək təcrübəsi. ..................... 79-81
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. .............................................................. 81
FƏSİL 9. Təlim-tərbiyə işində гейри ади xüsusiyyətlərin nəzərə
alınması təcrübəsi. ..................................................................................... 83-91
1.Aşağı siniflərdə təlim səviyyəsini yüksəltməyə mane olan psixoloji amillər. 83-84
2.Şagirdlər arasında ruhdandüşmə və məyusluq halları və onların aradan
qaldırılması təcrübəsi. ..................................................................................... 84-85
3.Fiziki və əqli cəhətdən məhdud imkanlı uşaqlarla aparılan təlim-tərbiyə
təcrübəsi. ......................................................................................................... 85-87
4. Şagirdlər arasında ünsiyyət və bunun təlim-tərbiyə işinə təsiri. ................... 87-88
5. Müəllimlə şagirdlər arasında ünsiyyət və bunun təlim-tərbiyə işinə təsiri. .. 89-91
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. .............................................................. 91
BEŞİNCİ BÖLMƏ
Təlimdə müəllimin uğur qazanmasına imkan verən bəzi
amillər.
....................................................................................................... 92-136
FƏSİL 10.Təlimə bəzi müasir yanaşmalar. ........................................ 92-100
216
1. Öyrənilən mövzunun həyatda əhəmiyyətinin şagirdlər tərəfindən başa
düşülməsinin təmin edilməsi. .......................................................................... 92-93
2. Dərs zamanı şagirdlərin fəallığa həvəsləndirilməsi təcrübəsi. ...................... 93-96
3.Dərsdə şagirdlərə öyrənməyi öyrətmək fəaliyyətinin bəzi məsələləri. .......... 96-98
4.Şagirdlərdə öyrənməyə həvəsləndirən motivlərin formalaşdırılması
təcrübəsi .................................................................................................... …98-100
5. Yeni fəal (инноватив) təlim üsullarından istifadə təcrübəsi ...................... 100-102
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 103
FƏSİL 11. Təlimin qanunauyğunluqlarından aşağı siniflərdə istifadə
təcrübəsи…………………………………………………………………....104-112
1. Təlimin qanunauyğunluğuна даир анлайыш və bunu bilməyin müəllim üçün
praktik əhəmiyyəti ....................................................................................... 104-106
2. Təlim zamanı müəllim fəaliyyəti ilə şagird fəaliyyətinin bir-birini
şərtləndirməsində qanunauyğunluq və bunu bilməyin praktik əhəmiyyəti ... 106-107
3. Dərsdə müəllim fəallığı və şagird fəallığı arasındakı nisbətdə qanunauyğunluq;
bunu bilməyin əhəmiyyəti. .......................................................................... 107-108
4. Dərs zamanı əyanilikdən istifadədə qanunauyğunluq və bunu bilməyin praktik
əhəmiyyəti ................................................................................................... 108-110
5. Təlimin digər qanunauyğunluqlarının mahiyyətinə dair . ......................... 110-111
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 112
FƏSİL 12.Sinifdə münasib maddi-texniki və mənəvi -psixoloji mühitin
yaradılması ................................................................................................ 113-118
1. Sinif və sinif otağı məfhumları; bunları bilməyin əhəmiyyəti ......................... 113
2. Sinif otağının təchizatı və tərtibatı; bunları bilməyin praktik əhəmiyyəti . 113-114
3. Sinifdə sağlam mənəvi-psixoloji mühitin təmin edilməsi təcrübəsi ......... 114-115
4. Sinif qaydalarınıн yaradılması; təlim-tərbiyə işinin səviyyəsini yüksəlтməkdə
onun əhəmiyyəti. ......................................................................................... 115-117
5.Sinifdə gigiyena qaydalarına əməl edilməsi təcrübəsi. .............................. 117-118
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 118
217
FƏSİL 13. Aşağı siniflərdə müvəfфəqiyyətə nəzarət və qiymətləndirmя119-128
1.Dərsdə şagird fəaliyyətinə nəzarətin mahiyyəti və bunu bilməyin gələcək
müəllimlər üçün əhəmiyyəti. .............................................................................. 119
2. Müvəffəqiyyətə nəzarətin vəzifələri və bu vəzifələri bilməyin gələcək
sinif müəllimi üçün faydası ................................................................................ 120
3. Dərsdə müvəffəqiyyətə nəzarətin yolları ................................................ 121-122
4.Dərsdə şagird müvəffəqiyyətini qiymətləndirməyin mahiyyəti ................. 122-123
5.I-IV sinif şagirdlərinin müvəffəqiyyətini qiymətləndirməyin formaları. ... 123-124
6.Qiymətləndirməyə verilən tələblər. .......................................................... 124-126
7.Müvəffəqiyyəti hesaba almağın əhəmiyyəti.............................................. 126-127
8.Дярся верилян мцасир тялябляр…………………………………………….127
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 129
FƏSİL 14. Sinif müəllimi fəaliyyətinin spesиfik xüsusiyyətləri……129-136
1.Sinif müəllimi fəaliyyətinin sinif rəhbəri fəaliyyətindən fərqi ......................... 129
2.Sinif müəllimi fəaliyyətinin fənn müəllimi fəaliyyətindən fərqli cəhətləri. 129-130
3. Sinif müəlliminin üzərinə valideynlik qayğısının da düşməsi .................. 130-131
4. Sinif müəllimi həm də fənn müəllimi kimi. .................................................... 131
5. Sinif müəlliminin valideynlərlə və ictimaiyyətlə əlaqəsi .......................... 131-132
6. Fənlərin tədrisinə sinif müəlliminin hazırlıq mərhələləri. ........................ 132-133
7. Cəmiyyətdə öz fəaliyyətinin mənasını sinif müəlliminin dərk etməsinin
əhəmiyyəti. .................................................................................................. 133-135
8. Мцяллимин мювъуд статусу вя тяклиф етдийимиз статус………………….135
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ........................................................... 136
ALTINCI BÖLMЯ
Tələbələrin təhsil zamanı qarşılаşdıqları бязи müasir məsələlər.
137-167
FƏSİL 15. Tələbələrin təhsilində kurrikulum və kredit ............... 137-140
1.Kurrikulum haqqında ümumi anlayış. ............................................................. 137
218
2.Sinif müəllimi ixtisası üzrə kurrikuluma əsasən tələbяdə formalaşmalı
keyfiyyətlər. ................................................................................................ 137-138
3.Həmin keyfiyyətləri özündə formalaşdıran tələbənin sahib olacağı bacarıqlar…138
4.Təhsildə kredit məsələsi və bunu bilməyin tələbə üçün əhəmiyyəti. ......... 138-139
5. Kredit sistemi üzrə tələbənin fərdi işçi tədris planının tərtibi təcrübəsi. ... 139-140
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 140
FƏSİL 16. Uşaq hüquqları və təlim-tərbiyə zamanı onların nəzərə
alınması .................................................................................................. …141-145
1.Birləşmiş Millətlər Təşkilatının uşaq hüquqları konvensiyasının
müddəaları .................................................................................................. 141-142
2.Azərbaycan Respublikasında uşaq hüquqlarının qorunması ..................... 142-143
3.Uşaq hüquqları haqqında konvensiyaların təlim-tərbiyə işində nəzərə
alınması ....................................................................................................... 143-144
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ..................................................... 144-145
FƏSİL 17. Dərsdənkənar təlim-tərbiyə və məktəbdənkənar təlim-
tərbiyə işlərində aşağı sinif şagirdlərinin iştirakı .................................... 146-148
1. Dərsdənkənar təlim-tərbiyə işləri və məktəbdənkənar təlim-tərbiyə işləri ..146-147
2. Дярсдянкянар тялим-тярбийя ишинин формалары…………………………….147
3. Мяктябдянкянар тялим-тярбийя ишинин хцсусиййятляри…………………….148
4. Dərsdənkənar təlim-tərbiyə işində və məktəbdənkənar təlim-tərbiyə işində
şagirdlərin iştirakı............................................................................................... 149
5. Dərsdənkənar və məktəbdənkənar təlim-tərbiyə işlərini bilməyin tələbə üçün
əhəmiyyəti ................................................................................................... 150-151
6. Мяктябдянкянар тялим-тярбийя мцяссисяляри……………………………152
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 152
FƏSİL 18. Uşaq şəxsiyyətinin formalaşmasına təsir göstərən amillər....153-160
1.Şəxsiyyətin formalaşmasına nələrin təsir göstərdiyini bilmək nə üçün
vacibdir? ............................................................................................................ 153
219
2.Uşaq şəxsiyyətinə təsir göstərən amillər haqqında fikir müxtəlifliyi. ........ 154-156
3.Милли педагоэика шəxsiyyətin formalaşmasında irsiyyətin ролуну нядя
эюрцр? .......................................................................................................... 156-157
4.Şəxsiyyətin formalaşmasında mühitin rolu Милли педагоэикада неъя баша
дцшцлцр?................. ............................................................................................. 157
5.Милли педагоэика шəxsiyyətin formalaşmasında pedaqoji prosesin roluну нядя
эюрцр?............ .............................................................................................. 157-158
6. Xarakterin formalaşmasında şəxsi əməyin roluну Милли педагоэика неъя
qiymətləndirir? ............................................................................................ 158-160
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 160
FƏSİL 19. Milli pedaqogika şəxsiyyətin formalaşmasında irsiyyətin, mühitin,
pedaqoji prosesin və şəxsi əməyin qarşılıqlı təsiri haqqında .................. 161-166
1.Şəxsiyyətin formalaşmasına dair deyilənlərə qısa nəzər. .......................... 161-162
2.Pedaqoji proses və mühit arasında qarşılıqlı əlaqənin şəxsə təsiri. ............ 162-164
3.İrisiyyət və mühit arasında qarşılıqlı əlaqənin şəxsə təsiri. ....................... 164-165
4.İrsiyyət və pedaqoji proses arasında qarşılıqlı əlaqənin şəxsə təsiri. ................ 165
5.Fizioloji və psixoloji amillərin qarşılıqlı əlaqəсиnin şəxsə təsiri. .............. 165-166
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ..................................................... 166-167
YEDDİNCİ BÖLMƏ
Tərbiyənin mərhələləri, üsulları, ziddiyyətləri,
qanunauyğunluqları və prinsipləri
.................................................. 168-206
FƏSİL 20.Mərhələli tərbiyə nəzəriyyəsinin başlıca göstəriciləri.............168-174
1.Mərhələli tərbiyə nəzəriyəsinin zəruriliyi. ................................................ 168-169
2.Tərbiyədə mərhələləri müəyyənləşdirməyin əsaсları. ............................... 169-171
3.Tərbiyədə hər mərhələyə uyğun gələn təqribi üsulların müəyyənləşdirilməsi və
tətbiqi. ......................................................................................................... 171-173
4.Tərbiyə üsullarının tərbiyə mərhələlərinə görə qruplaşdırılması. .............. 173-174
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 174
220
FƏSİL 21. Mənəvi keyfiyyətləri formalaşdırmağın üsulları…………..175-185
1.Davranış və fəaliyyətlə əlaqədar olan mənəvi keyfiyyətlərin ilkin qavranmasına
xidmət edən üsullar. .................................................................................... 175-177
2. Davranışла əlaqədar olan mənəvi keyfiyyətlərin başa düşülməsinə xidmət
edən üsullar. ................................................................................................ 177-178
3.Mənəvi dəyərlərlə əlaqədar davranış və fəaliyyətin təşkilinə xidmət
edən üsullar. ................................................................................................ 178-181
4.Davranış və fəaliyyətə nəzarət; nəticənin yoxlanması və qiymətləndirilməsinə
xidmət edən üsullar. .................................................................................... 181-189
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 185
FƏSİL 22. Milli pedaqogika tərbiyədə ziddiyyətlər, qanunauyğunluqlar
və qanunlar haqqında. ..................................................................... 186-192
1.Tərbiyə prosesində ziddiyyətlər məfhumu. ...................................................... 186
2.Tərbiyə prosesinin qanunauyğunluğu və qanunu məfhumları. .................. 186-187
3.Pedaqoji qanunauyğunluğun maщiyyəti. .................................................. 187-188
4.Tərbiyənin mühitlə əlaqəsində qanunauyğunluq. ............................................. 188
5.Tərbiyənin həyatla əlaqələndirilməsində qanunauyğunluq........................ 188-189
6.Şagirdə hörmət və tələbkarlıqla əlaqədar qanunauyğunluq. ............................. 190
7. Tələblərlə əlaqədar qnunauyğunluq. ........................................................ 190-191
8.Tərbiyənin planlılığı ilə əlaqədar qnunauyğunluq. ........................................... 191
9.Söz və əməlin nisbətində qanunauyğunluq. ..................................................... 191
10. Qanunauyğunluqları tələbənin bilməsinin zəruriliyi. .................................... 192
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 192
FƏSİL 23. Tərbiyədə inamla , yaşla, fəallıqla, məqsədlə, inkişafla,
elmiliklə və üsulların seçilməsi ilə əlaqədar olan qanunauyğunluqlar. .. 193-197
1.Tərbiyəçinin inam dərəcəsi ilə əlaqədar qanunauyğunluq. ............................... 193
2.Yaş, fərdi və cinsi xüsusiyyətlərlə əlaqədar qanunauyğunluq……………193-194
3.Tərbiyə olunanların fəallıq dərəcəsi ilə əlaqədar qanunauyğunluq……….194-195
221
4.Tərbiyənin məzmununun məqsəddən asılılğı ilə əlaqədar
гanunauyğunluq……………………………………………………………195
5. Tərbiyənin inkişafetdirici imkanları ilə əlaqədar qanunauyğunluq. ................. 195
6.Tərbiyənin elmiliyi ilə əlaqədar qanunauyğunluq. .......................................... 196
7.Tərbiyə üsullarının seçilməsi ilə əlaqədar qanunauyğunluq. ............................ 196
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 197
FƏSİL 24. Tərbiyənin prinsipləri məsələsinin Milli Pedaqogikada
qoyuluşu. .................................................................................................... 198-206
1.Məsələnin mövcud ədəbiyyatda vəziyyətinə dair. ..................................... 198-199
2.Милли педагоэикада тərbiyə prinsiplərinin qanunauyğunluqlar əsasında
müəйyənləşdirilməsi ............................................................................... …199-200
3.Tərbiyədə münasib şəraitin yaradılması, məqsədyönlük, planlılıq, həyatla
əlaqələndirmə, tələbkarlıqla hörmətin vəhdəti prinsiplərinin
səciyyələndirilməsi. ..................................................................................... 200-202
4.Tələblərdə vahidliklə, sözlə əməлin vəhdəti ilə, nikbinliklə, yaşla, fəallıqla,
inkişafla, elmiliklə,üsulla əlaqədar prinsiplərin səciyyələndirilməsi. ........... 203-204
5.Tərbiyə prinsiplərinin mahiyyətini bilməyin tələbə üçün əhəmiyyəti. .............. 205
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 206
SƏKKİZİNCİ BÖLMƏ
Pedaqoji prosesə xidmət təcrüбяси……………….207-233
FƏSİL 25. Müəllimlərin təkmilləşdirilməsi pedaqoji prosesə xidmət
formalarından biri kimi .................................................................... 207-213
1.Müəllimlərin təkmilləşdirilməsinin əsas istiqamətləri və bunu bilməyin tələbə
üçün əhəmiyyəti .......................................................................................... 207-208
2.Metodik işin məqsədi və vəzifələri; bunu bilməyin praktik əhəmiyyəti .... 208-209
3.Müəllimlərin metodik işinin formaları ...................................................... 209-211
222
4.Müəllimlərə metodik köməkliyin formaları .............................................. 211-212
5.Методик ишин формаларыны билмяйин тялябя цчцн ящямиййяти…………….213
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 213
FƏSİL 26.Müəllimlərin ixtisasınıн artırılması pedaqoji prosesə xidmət
forması kimi ...................................................................................... 214-216
1.İxtisasartırma təhsilinin mahiyyəti və onu bilмəyin tələbə üçün əhəmiyyəti ... 214
2.İxtisasartırma təhsilinin mərhələləri.......................................................... 214-215
3.Öyrənənlərin öyrədilməsinin dayaq məntəqəsində həyata keçirilməsi………..215
4.Yenidənhazırlanma təhsili ............................................................................... 215
5.Ömürboyu təhsilin tərkib hissəsi olan yaşlıların təhsili məsələsi .............. 215-216
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 216
FƏSİL 27. Müəlлimin elmi axtarışları pedaqoji prosesə xidmət kimi ..... 217-225
1.Təlim və elmi idrak arasında oxşarlığın və fərqin olduğunu bilməyin müəllim
üçün əhəmiyyəti ................................................................................................. 217
2. Elmi idrak nəzəriyyəsi və təlim nəzəriyyəsi arasında oxşarlığın olduğunu bilmək
müəllimə nə veрir. ....................................................................................... 217-219
3.Müəllimlik fəaliyyətində elmi axtarışın yeri və zəruriliyi ................................ 219
4.Müəllim özü üçün elmi tədqiqat mövzusunu necə müəyyənləşdirə bilər..219-220
5.Müəllimin elmi axtarışlarda istifadə etdiyi əsas üsullar ............................ 221-222
6.Müəllimin elmi axtarışlarının mərhələləri................................................. 222-223
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 225
FƏSİL 28. Məktəbdaxili rəhbərlik pedaqoji prosesə xidmət edir. ......... 226-233
1.Məktəbə rəhbərliyin ümumi məsələləri .................................................... 226-227
2.Məktəbin maddi-texniki təminatı pedaqoji prosesə xidmət edir ....................... 227
3. Məktəbin kadr təminatı pedaqoji prosesə xidmətdir ................................ 228-229
4.Pedaqoji prosesə xidmətdə ictimai qurumların rolu. ................................. 229-230
5.Pedaqoji prosesin səviyyəsinin yüksəldilməsində sinif valideynlər şurasının
223
işi ................................................................................................................ 230-232
6. Məktəbin və ictimaiyyətin əlbir işi pedaqoji prosesə xidmət kimi .................. 232
Yönəldici və düşündürücü çalışmalar. ............................................................ 233
Dostları ilə paylaş: |