Ödəniş və Hesablaşma Sistemləri Komitəsi Beynəlxalq Qiymətli Kağızlar Komitələri Təşkilatının İdarə Heyəti
Yüklə 0,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əsas mülahizə 3: MBİ iştirakçı tərəfindən hesablaşması aparılmamış ödənişlər, köçürmə
- Prinsip 9: Pul vəsaiti ilə hesablaşmalar Əsas mülahizə 1: Kredit və likvidlik risklərinə yol verməmək üçün MBİ praktiki və mümkün
- Əsas mülahizə 2: Mərkəzi bankın pul vəsaitlərindən istifadə edilmədikdə MBİ pul vəsaiti ilə
- Əsas mülahizə 3: Əgər MBİ hesablaşmanı kommersiya bankının pul vəsaitləri ilə həyata keçirirsə
- Əsas mülahizə 4: Əgər MBİ pul vəsaiti ilə hesablaşmalarını öz mühasibatlıq kitabları üzrə həyata
- Əsas mülahizə 5: MBİ və onun iştirakçılarının kredit və likvidlik risklərini idarə etməsinə şərait
- Prinsip 10: Fiziki çatdırmalar
34
8.2.1: MBİ yekun hesablaşmanın valyutalaşma tarixində (yaxud eyni gündəki hesablaşma) başa çatdırılmasını müəyyən edirmi? MBİ yekun hesablaşmanın nəzərdə tutulan valyutalaşma tarixindən gec olmamaq şərtilə həyata keçirilməsini necə təmin edir? 8.2.2: MBİ nə vaxtsa yekun hesablaşmanı qayda, prosedur və ya müqavilədə nəzərdə tutulmayan şəkildə növbəti iş gününə təxirə salıbmı? Salıbsa, hansı şəraitdə? Əgər təxirəsalma MBİ-nintədbirlərinin nəticəsi olaraq meydana çıxıbsa, gələcəkdə oxşar vəziyyətlərin qarşısını almaq üçün hansı addımlar atılıb? 8.2.3: MBİ gün ərzində və ya real vaxt rejimində yekun hesablaşmanı həyata keçirirmi? Necə keçirir? İştirakçılar yekun hesablaşma haqqında necə məlumatlandırılır? 8.2.4: Əgər hesablaşma çoxsaylı paket emalı vasitəsilə baş verərsə, paketlər hansı tezlikdə icra edilir və onlar hansı zaman kəsiyində həyata keçirilir? Əgər iştirakçının hesablaşma zamanında kifayət qədər vəsaitləri və ya qiymətli kağızları olmazsa, nə baş verir? Tranzaksiyalar növbəti paketə daxil edilirmi? Edilirsə, həmin tranzaksiyaların statusu nədir və nə vaxt başa çatdırılır? 8.2.5: Hesablaşma gün ərzində və ya real vaxt rejimində baş vermirsə, MBİ və ya QKHS bu metodların hər hansı birinin təqdim edilməsini necə nəzərdən keçirib?
8.3.1: MBİ hesablaşması aparılmamış ödənişlər, köçürmə tapşırıqları və ya digər öhdəliklərin iştirakçı tərəfindən ləğv edilmədiyi anı necə müəyyən edir? O, qəbul edilmiş və hesablaşması aparılmamış ödənişlər, köçürmə tapşırıqları və ya bu andan sonra digər öhdəliklərin birtərəfli qaydada ləğv edilməsinin necə qarşısını alır? 8.3.2: Hesablaşma üçün sistem tərəfindən qəbul edilmiş köçürmə tapşırığı və ya öhdəlik hansı şəraitdə hələ də ləğv edilə bilər (məs, növbəli öhdəliklər)? Hesablaşması aparılmamış ödəniş tapşırığı necə ləğv oluna bilər? Hesablaşması aparılmamış ödənişi tapşırığını kim ləğv edə bilər? 8.3.3: Hansı şəraitdə MBİ ləğvetmənin son tarixinə istisnalara və uzadılmalara imkan verir? 8.3.4: MBİ bu məlumatı harada müəyyən edir? Bu məlumat kimə və necə açıqlanır?
9.1.1: MBİ pul vəsaiti ilə hesablaşmalarını necə həyata keçirir? MBİ hesablaşmanı çoxsaylı valyutada aparırsa, o, hər valyutada pul vəsaiti olə hesablaşmalarını necə həyata keçirir? 9.1.2: Əgər MBİ mərkəzi bankın pul vəsaiti ilə hesablaşma aparmırsa, bundan niyə istifadə edilmir? Əsas mülahizə 2: Mərkəzi bankın pul vəsaitlərindən istifadə edilmədikdə MBİ pul vəsaiti ilə hesablaşmalarını aşağı kredit və ya likvidlik riski olan və ya kredit və ya likvidlik riski olmayan hesablaşma aktivlərindən istifadə etməklə həyata keçirməlidir. 9.2.1: Əgər MBİ mərkəzi bankın pul vəsaitindən istifadə etmirsə, pul vəsaiti ilə hesablaşması üçün istifadə olunan hesablaşma aktivinin kredit və likvidlik risklərini necə qiymətləndirir?
35
9.2.2: Əgər MBİ kommersiya bankının pul vəsaitindən istifadə edirsə, o, hesablaşma banklarını necə seçir? MBİ hansı spesifik seçim meyarlarından istifadə edir? Əsas mülahizə 3: Əgər MBİ hesablaşmanı kommersiya bankının pul vəsaitləri ilə həyata keçirirsə, o, kommersiya hesablaşma banklarından yaranan kredit və likvidlik risklərini monitorinq və idarə etməli və məhdudlaşdırmalıdır. MBİ, xüsusilə, hesablaşma bankları üçün tənzimləməni və nəzarətini, kredit ödəmə qabiliyyətini, kapitallaşmanı, likvidliyə çıxış və əməliyyat etibarlılığını nəzərə alan ciddi meyarlar yaratmalı və ona riayət etmənin monitorinqini aparmalıdır. MBİ kommersiya hesablaşma banklarına olan kredit və likvidlik təsirlərinin konsentrasiyasını da monitorinq və idarə etməlidir. 9.3.1: MBİ hesablaşma banklarının onun seçim üçün istifadə etdiyi meyarlara uyğunluğunu necə monitorinq edir (Məs: MBİ bankların tənzimlənməsi, nəzarəti, kredit qabiliyyəti, kapitallaşması, likvidliyə çıxışı və əməliyyat etibarlığını necə qiymətləndirir)? 9.3.2: MBİ kommersiya hesablaşma bankları tərəfindən məruz qaldığı kredit və likvidlik risklərini necə monitorinq və idarə edir və məhdudlaşdırır? MBİ bu banklara kredit və likvidlik risklərinin konsentrasiyasını necə monitorinq və idarə edir? 9.3.3: Ən iri hesablaşma bankı uğursuzluğa məruz qalırsa, MBİ özünün və iştirakçılarının potensial iktilərini və likvidlik təzyiqlərini necə qiymətləndirir?
9.4.1: Əgər MBİ pul vəsaiti ilə hesablaşmalarını öz mühasibatlıq kitabları üzrə həyata keçirirsə, o, kredit və likvidlik risklərini necə minimallaşdırır və ciddi nəzarət edir?
9.5.1: MBİ-nin hesablaşma bankları ilə hüquqi razılaşmaları transferlərin baş verdiyi zaman onların yekun olduğu və alınmış vəsaitlərin transfer edilə bildiyini təsbit edirmi? 9.5.2: Qəbul edilmiş vəsaitləri, ən geci, günün sonuna qədər transfer etmək mümkündürmü? Deyildirsə, niyə? Onları gün ərzində transfer etmək mümkündürmü? Deyildirsə, niyə?
MBİ fiziki vasitələrin və ya malların çatdırılması ilə bağlı öhdəliklərini aydın şəkildə bildirməli və belə fiziki çatdırılma ilə bağlı riskləri müəyyən etməli, onlara nəzarəti və idarəetməni təmin etməlidir. Bu prinsip ümümi biznes riskinə dair Prinsip 15, qaydaların, əsas prosedurların və bazar məlumatlarının açıqlanmasına dair Prinsip 23 və müvafiq hallarda digər prinsiplər kontekstində nəzərdən keçirilməlidir.
Yüklə 0,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|