Ödəniş və Hesablaşma Sistemləri Komitəsi Beynəlxalq Qiymətli Kağızlar Komitələri Təşkilatının İdarə Heyəti
Yüklə 0,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əsas mülahizə 1: MBİ qaydaları fiziki vasitələrin və ya malların çatdırılması ilə bağlı öhdəliklərini aydın şəkildə ifadə etməlidir.
- Əsas mülahizə 2: MBİ fiziki vasitələrin və malların saxlanması və çatdırılması ilə bağlı riskləri və
- Prinsip 11: Mərkəzi qiymətli kağızlar depozitariləri
- Əsas mülahizə 1: MQKD -nin qiymətli kağız emitentlərinin və sahiblərinin hüquqlarını qorumaq
- Əsas mülahizə 2: MQKD qiymətli kağız hesablarında overdraftların və debit balanslarını qadağan etməlidir.
- Əsas mülahizə 4: MQKD hüquqi çərçivəsinə uyğun qayda və prosedurlar vasitəsilə aktivləri kastodi riskinə qarşı mühafizə etməlidir.
- Əsas mülahizə 5: MQKD şəxsi aktivləri ilə iştirakçılarının qiymətli kağızları arasında seqreqasiyanı və
- Hüquqi çərçivə ilə dəstəkləndiyi təqdirdə MQKD həmçinin iştirakçı kitablarınada iştirakçının
36
aydın şəkildə ifadə etməlidir. 10.1.1: MBİ fiziki çatdırılma üçün hansı aktiv siniflərini qəbul edir? 10.1.2: MBİ fiziki vasitələrin və ya malların çatdırılması ilə bağlı öhdəliklərini hansı şəkildə müəyyən edir? Bu öhdəliklər necə müəyyən olunur və ya sənədləşdirilir? Bu sənədlər kimlərə açıqlanır? 10.1.3: MBİ öz iştirakçılarının öhdəliklərini və fiziki çatdırılmanı yerinə yetirmək üçün prosedurları anlamalarını necə təmin edir? Əsas mülahizə 2: MBİ fiziki vasitələrin və malların saxlanması və çatdırılması ilə bağlı riskləri və xərcləri müəyyən etməli, onlara nəzarəti və idarəetməni təmin etməlidir. 10.2.1: : MBİ fiziki vasitələrin və malların saxlanması və çatdırılması ilə bağlı riskləri və xərcləri necə müəyyən edir? MBİ hansı risk və xərcləri müəyyən etmişdir? 10.2.2: MBİ hansı proseslərə, prosedurlara və yoxlamalara nəzarət etməli və fiziki vasitələrin və malların saxlanması və çatdırılması ilə bağlı müəyyən olunmuş hansı riskləri və xərcləri idarə etməlidir? 10.2.3: MBİ iştirakçıları çatdırılma və qəbul üzrə qruplaşdırdığı təqdirdə bunu hansı şərtlər daxlində edə bilər və bununla əlaqədar qaydalar və prosedurlar nədən ibarətdir? Çatdırılma üzrə hüquqi öhdəliklər qaydalarda və müvafiq müqavilələrdə aydın müəyyən olunubmu? 10.2.4: MBİ öz iştirakçılarının çatdırma seçimlərinə necə nəzarət edir və iştirakçılarının fiziki çatdırma üzrə öz öhdəliklərini yerinə yetirə bilmələri üçün zəruri system və resurslara malik olmalarını hansı real səviyyədə təmin edir?
MQKD-nin təhlükəsizlik məsələlərinin tamlığının təmin edilməsinə yardım etmək və qiymətli kağızları qorunması və transferi ilə bağlı riskləri minimallaşdırmaq və idarə etmək üçün müvafiq qaydaları və prosedurları olmalıdır. MDM qiymətli kağızları mühasibat yazılışı vasitəsilə köçürmək üçün onları sertificat və elektron formada saxlamalıdır. Bu prinsipi nəzərdən keçirərkən bəlli olur ki, hüquqi cəhətdən MQKD və ya QKHS kimi müəyyən olunan subyekt onun iştirakçılarının sahibi olduğu vəsaitləri və ya girovu saxlamır və ya saxlanmasına kömək etmir, ümumiyyətlə MQKD və ya QKHS-dən belə vəsaitlərin və ya girovun təhlükəsiz qorunmasını təmin edən struktur tələb olunmur. Bu prinsip əməliyyat riskinə dair Prinsip 17, FMİ əlaqələrinə dair Prinsip 20 və müvafiq hallarda digər prinsiplər kontekstində nəzərdən keçirilməlidir Əsas mülahizə 1: MQKD -nin qiymətli kağız emitentlərinin və sahiblərinin hüquqlarını qorumaq, qiymətli kağızların icazəsiz buraxılması və ləğv olunmasının qarşısını almaq və qiymətli kağız məsələlərinin dövri və ən azı gündəlik tənzimlənməsi üçün müvafiq qaydaları, prosedurları, yoxlamaları, eləcə də güclü mühasibat təcrübəsi olmalıdır. Qiymətli kağız emitentlərinin və sahiblərinin hüquqlarının qorunması 11.1.1: Qiymətli kağız emitentlərinin və sahiblərinin hüquqları MQKD qaydaları, prosedurları və yoxlamaları ilə necə qorunur? 11.1.2: MQKD qaydaları, prosedurları və yoxlamaları iştirakçılarının xeyrinə sahib olduğu qiymətli kağızların onun kitablarında müvafiq qaydada qeyd olunmasını və MQKD -nin təmin edə biləcəyi digər xidmətlərlə bağlı risklərdən qorunmanı necə təmin edir? 11.1.3: MQKD güclü mühasibat təcrübəsini necə əldə edir? Audit istehlakçı hüquqlarının qorunması üçün 37
qiymətli kağızların yetərli olub-olmadığını nəzərdən keçirirmi? Qiymətli kağızların müdafiəsində istifadə olunan prosedurların və daxili nəzarətin yoxlanması üçün əsaslı audit hansı tezlikdə keçirilir? Qiymətli kağızların icazəsiz emissiyası və ləğvinin qarşısının alınması 11.1.4: Qiymətli kağızların icazəsiz buraxılması və ləğvinə icazə vermək üçün MQKD hansı daxili prosedurlara malikdir? Qiymətli kağızların icazəsiz buraxılması və ləğvinin qarşısının alınması üçün MQKD hansı daxili yoxlamaları həyata keçirir? Qiymətli kağız məsələlərinin dövri tənzimlənməsi 11.1.5: MQKD hər bir emitent (və ya onun emitent agenti) üzrə ümumi qiymətli kağız məsələlərinin dövri və ən azı gündəlik tənzimlənməsini həyata keçirirmi? MQKD MQKD -də müəyyən buraxılış üzrə qeyd olunmuş qiymətli kağızların ümumi sayının həmin buraxılış üzrə MQKD-nin kitablarında saxlanan qiymətli kağızların sayına bərabər olmasını necə təmin edir? 11.1.6: Əgər MQKD kitablarında saxlanan buraxılışların rəsmi reqistratoru deyilsə, yazılarını rəsmi reqistratorla necə tənzimləyir?
11.2.1: MQKD qiymətli kağız hesablarında overdraftların və debit balanslarının qarşısını necə alır? Əsas mülahizə 3: MQKD qiymətli kağızların mühasibat yazısı vasitəsilə transferi üçün onları sertifikat və elektron formada saxlamalıdır. Müvafiq hallarda MQKD qiymətli kağızların sertifikat və elektron formaya salınmasını stimullaşdırmalıdır. 11.3.1: Qiymətli kağızlar elektron formada buraxılır və ya saxlanılırmı? Qiymətli kağızların neçə faizi eletron formadadır və tranzaksiyaların ümumi həcminin neçə faizi bu qiymətli kağızlara aiddir. 11.3.2: Qiymətli kağızlar fiziki sertifikat şəklində buraxıldığı təqdirdə onları sertifikat halına salmaq və ya onların mühasibat yazısı sistemində saxlanmasına və ya transferinə icazə vermək mümkündürmü? Qiymətli kağızların neçə faizi sertifikat formasındadır və tranzaksiyaların ümumi həcminin neçə faizi bu qiymətli kağızlara aiddir. 11.3.3: MQKD qiymətli kağızların sertifikat və elektron formaya salınması üçün hansı stimulları verir (olduğu təqdirdə)?
11.4.1: MQKD qayda və prosedurları aktivləri kastodi riskinə, həmçinin MQKD -nə laqeydlik, vəsaitlərin yanlış istifadəsi, dələduzluq, zəif idarəetmə, qeyri-dəqiq uçot və onların qiymətli kağızlarında iştirakçıların maraqlarının qorunmaması səbəbindən yaranan itki riskinə qarşı necə mühafizə edir? 11.4.2: MQKD bu qayda və prosedurların hüquqi çərçivəyə uyğunluğunu necə müəyyən edir? 11.4.3: MQKD iştirakçılarını qiymətli kağızların qeyri-qanuni mənimsənilməsi, məvhi və oğurlanmasına qarşı hansı digər üsullardan istifadə edir (olduğu təqdirdə) (məsələn, sığorta və ya digər kompensasiya sxemləri)? Əsas mülahizə 5: MQKD şəxsi aktivləri ilə iştirakçılarının qiymətli kağızları arasında seqreqasiyanı və iştirakçıların qiymətli kağızları arasında seqreqasiyanı təmin edən güclü sistemdən istifadə etməlidir. Hüquqi çərçivə ilə dəstəkləndiyi təqdirdə MQKD həmçinin iştirakçı kitablarınada iştirakçının müştərilərinə məxsus qiymətli kağızların seqreqasiyasını operativ şəkildə dəstəkləməli və istehlakçı sahibliyinin transferinə yardım etməlidir. Yüklə 0,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|