44
yurisdiksiyada kastodianda saxlanan qiymətli kağızlara operativ çıxışı necə təmin edir?
Əsas mülahizə 3: MBİ öz kastodian banklarına münasibətdə risk təsirlərini onların hər biri ilə
mövcud əlaqələrinin tam əhatə dairəsini nəzərə almaqla qiymətləndirməli və başa düşməlidir.
16.3.1: MBİ öz kastodian banklarına münasibətdə risk təsirlərini necə qiymətləndirir və başa düşür? Bu
təsirlərin idarə olunmasında o, hər bir kastodian bankla əlaqələrin tam əhatə dairəsini necə nəzərə alır?
Məsələn, MBİ tək kastodianla təsirini diversifikasiya etmək üçün akitvlərinin qorunmasında çoxsaylı
kastodianlardan istifadə edirmi?
Əsas mülahizə 4: MBİ-nin investisiya strategiyası onun bütöv risklərinin idarə olunması
strategiyasına uyğun olmalı, iştirakçılarına tamamilə açıq olmalı və investisiyalara yüksək
keyfiyyətli borcalanlar tərəfindən təminat verilməlidir və ya həmin borcalanlar üzərində iddia
təşkil etməlidir. Bu investisiyalar az və ya olduğu halda, əlverişsiz qiymət effekti ilə operativ
ləğvolunmaya imkan verməlidir.
16.4.1: MBİ investisiya strategiyasının ümumi risklərin idarə olunması strategiyası ilə uyğunluğunu necə
təmin edir? O, investisiya strategiyasını necə və kimlərə açıqlayır?
16.4.2: MBİ davamlı şəkildə onun investisiyalarına yüksək keyfiyyətli borcalanlar tərəfindən təminat
verilməsini və ya həmin borcalanlar üzərində iddia təşkil etməsini necə təmin edir?
16.4.3: MBİ investisiyaların seçilməsində özünün borcalana qarşı ümumi təsirini necə nəzərdən keçirir?
Hansı investisiyalara kredit riskinin təsirlərinin konsentrasiyasından yayınmaq üçün limitlər təyin edilir.
16.4.4: MBİ iştirakçı aktivlərini iştirakçının özünün və ya filiallarının qiymətli kağızlarında
yerləşdirirmi?
16.4.5: MBİ investisiyalarının az və olduğu halda əlverişsiz qiymət effekti ilə operativ ləğvetməyə imkan
verməsini necə təmin edir?
Prinsip 17: Əməliyyat riski
Əsas mülahizə 1: MBİ əməliyyat risklərini müəyyən etmək, yoxlamaq və idarə etmək üçün müvafiq
sistemlərə, siyasətə, prosedurlara və yoxlamalara malik sağlam əməliyyat risklərinin idarə
olunması sistemi yaratmalıdır.
17.1.1: MBİ-nin əməliyyat risklərinin mümkün mənbələrini davamlı şəkildə müəyyən edən siyasət və
prosedurları hansılardır? MBİ-ninprosedurları əməliyyat risklərinin mümkün mənbələrini - bu risklərin
daxili mənbələrdən (məsələn, sistemlərin, o cümlədən insan resurslarının qaydaları), MBİ-
niniştirakçılarından və ya xarici mənbələrdən yarandığını necə müəyyən edir?
17.1.2: MBİ əməliyyat risklərinin hansı mənbələrini müəyyənləşdirib? O, əməliyyatlarında hansı
uğursuzluq məqamlarını müəyyən edib?
17.1.3: MBİ müəyyən olunmuş əməliyyat risklərini necə yoxlayır və idarə edir? Bu sistemlər, siyasət,
prosedurlar və yoxlamalar harada sənədləşdirilir?
17.1.4: MBİ əməliyyat prosedurlarının müvafiq qaydada həyata keçirilməsini təmin etmək üçün müəyyən
olunmuş hansı siyasəti, prosedurları və yoxlamaları tətbiq edir? O, sistemləri, siyasəti, prosedurlar və
yoxlamaları müvafiq beynəlxalq, milli və biznes səviyyəli əməliyyat risklərinin idarə edilməsi
standartlarını nə dərəcədə nəzərə alır?
45
17.1.5: MBİ-nin ixtisaslı personalın işə götürülməsi, təlimləndirilməsi və saxlanılması üzrə insan
resursları siyasəti nədən ibarətdir və belə siyasət geniş miqyaslı işçi axınının və əsas işçi riskinin
təsirlərini necə azaldır? MBİ-nin insan resursları və risklərin idarə olunması siyasəti fırıldaqçılığa qarşı
mübarizəni necə təşkil edir?
17.1.6: MBİ-nin dəyişikliklərin və layihələrin idarə edilməsi siyasətləri və prosedurları dəyişikliklərin və
əsas layihələrin sistemlərin səlis fəaliyyətinə qeyri-ixtiyari təsir göstərdiyi riskləri necə azaldır?
Əsas mülahizə 2: MBİ-nin idarə heyəti əməliyyat risklərinin idarə edilməsi üzrə rolları və
məsuliyyəti aydın şəkildə müəyyən etməli və onun əməliyyat risklərinin idarə edilməsi sistemini
təsdiq etməlidir. Sistemlər, əməliyyat siyasəti, prosedurlar və yoxlamalar dövri olaraq və
əhəmiyyətli dəyişikliklərdən sonra yoxlanılmalı, audit edilməli və testləşdirilməlidir.
17.2.1: İdarə heyəti əməliyyat risklərinin idarə edilməsi üzrə əsas rolları və məsuliyyəti necə
müəyyənləşdirib?
17.2.2: MBİ-nin idarə heyəti özünün əməliyyat risklərinin idarə edilməsi sistemini dəqiqliklə yoxlayır və
təsdiq edirmi?
17.2.3: MBİ özünün sistemlərini, siyasətini, prosedurlarını və yoxlamalarını, o cümlədən iştirakçıları ilə
olan əməliyyat risklərinin idarə edilməsi planlarını necə yoxlayır, auditə cəlb edir və testləşdirir? MBİ
iştirakçılarla olan bu yoxlamaları, auditləri və testləşdirmələri hansı tezlikdə həyata keçirir?
17.2.4: MBİ-nin əməliyyat risklərinin idarə edilməsi çərçivəsi müvafiq hallarda hansı dərəcədə xarici
auditə cəlb olunur?
Əsas mülahizə 3: MBİ-nin aydın müəyyən olunmuş əməliyyat etibarlılıq məqsədləri və bu
məqsədlərə nail olmaq üçün müəyyən olunmuş siyasəti mövcud olmalıdır.
17.3.1: MBİ-nin əməliyyat etibarlılığı sahəsində keyfiyyət və kəmiyyət məqsədləri hansılardır? Onlar
harada və necə sənədləşdirilir?
17.3.2: Bu məqsədlər yüksək səviyyəli əməliyyat etibarlılığını necə təmin edir?
17.3.3: MBİ-nin əməliyyat etibarlılıq məqsədlərinə nail olmaq üçün müəyyən olunmuş və ehtiyac
olduqda onun müvafiq tədbir görməsini təmin edən siyasəti nədən ibarətdir?
Əsas mülahizə 4: MBİ stress hallarında artan həcmi idarə etmək və xidmət səviyyəli məqsədlərinə
nail olmaq üçün müvafiq genişlənən tutuma malik olmalıdır.
17.4.1: MBİ tutumunu və genişlənmə qabiliyyətini necə yoxlayır, auditə cəlb edir və testləşdirir? O, bu
yoxlamaları, auditləri və testləşdirmələri hansı tezlikdə həyata keçirir?
17.4.2: Əməliyyat tutumuna yaxın olduğu və ya onu keçdiyi halda həmin vəziyyətlər necə idarə olunur?
Əsas mülahizə 5: MBİ bütün mümkün çatışmazlıqları və təhlükələri idarə edən hərtərəfli fiziki və
informasiya təhlükləsizliyi siyasətinə malik olmalıdır.
17.5.1: MBİ-nin fiziki çatışmazlıqların və təhlükələrin mümkün mənbələrini idarə edən siyasət və
prosesləri, o cümlədən dəyişikliklərin idarə edilməsi və layihələrin idarə edilməsi siyasəti və prosesləri
hansılardır?
17.5.2: MBİ-nin siyasəti, prosesləri, yoxlamaları və testləşdirmələri fiziki təhlükəsizlik üzrə müvafiq
beynəlxalq, milli və biznes səviyyəli standartları müvafiq şəkildə nəzərə alırmı?