54
zaman tamamlamışdır? Həmin çərçivə hansı tezlikdə yenilənir? Bu çərçivə MBİ və onun ətraf mühitinə
əhəmiyyətli dəyişikliklərin ardınca və ən azı hər iki ildən bir yenilənirmi?
23.5.2: MBİ ictimaiyyətə hansı kəmiyyət məlumatlarını açıqlayır? Bu məlumatlar hansı tezlikdə
yenilənir?
23.5.3: MBİ ictimaiyyətə digər hansı məlumatları açıqlayır?
23.5.4: MBİ bu məlumatları ictimaiyyətə necə açıqlayır? Açıqlanmalar hansı dil(lər)də edilir?
Prinsip 24: Ticarət repositariləri tərəfindən bazar məlumatlarının açıqlanması
TR müvafiq qurumları və ictimaiyyəti onların müvafiq tələbləri əsasında operativ və dəqiq informasiya
ilə təmin etməlidir..
Bu prinsip əməliyyt riskinə dair Prinsip 17, və müvafiq hallarda digər prinsiplər kontekstində nəzərdən
keçirilməlidir..
Əsas mülahizə 1: TR tənzimləyici və sənaye gözləntilərinə uyğun olaraq müvafiq qurumları və
ictimaiyyəti müvafiq qaydada bazar şəffaflığını artırmaq və digər ictimai siyasət məqsədlərini
dəstəkləmək üçün hərtərəfli və detallar səviyyəsində yetərli məlumatla təmin etməlidir.
24.1.1: TR tərəfindən müvafiq qurumlara və ictimaiyyətə hansı məlumatlar verilir?
24.1.2: TR məlumat açıqlamalarının müvafiq qurumların və ictimaiyyətin ehtiyaclarını qarşılamasını
necə təmin edir?
Əsas mülahizə 2: TR müvafiq qurumların öz tənzimləyici mandatlarını və hüquqi cavabdehliyini
yerinə yetirmələrinə imkan vermək üçün onları operativ və müvafiq qaydada məlumatla təmin
edən effektiv proseslərə və prosedurlara malik olmalıdır.
24.2.1: TR müvafiq qurumların öz tənzimləyici mandatlarını və hüquqi cavabdehliyini yerinə
yetirmələrinə imkan vermək üçün onları operativ və müvafiq qaydada məlumatla təmin edən hansı
effektiv proseslərdən və prosedurlardan istifadə edir?
24.2.2: TR müvafiq qurumların bu məlumatların verilməsinin hüquqi, prosedur, əməliyyat və texnoloji
perspektivlərlə dəstəklənməsini necə təmin edir?
Əsas mülahizə 3: TR dəqiq cari və ilkin məlumatlarla təmin edən möhkəm informasiya
sistemlərinə malik olmalıdır. Məlumatlar operativ qaydada və asan təhlil oluna bilən formatda
təmin edilməlidir.
24.3.1: TR məlumatların dəqiqliyini qoruyub saxlamasını necə təmin edir?
24.3.2: TR məlumatların və digər müvafiq informasiyaların ümumilikdə qəbul edilən, müqəyisə və
asanlıqla təhlil edilə bilən formatda verilməsini necə təmin edir?
6.0. Qurumların MBİ-ları üzrə cavabdehliyinə dair əsas mülahizə sualları
Cavabdehlik A: MBİ-larının tənzimlənməsi və onlara nəzarət
MBİ-larına mərkəzi bank, bazar tənzimləyicisi və ya digər müvafiq qurum tərəfindən müvafiq və effektiv
55
tənzimləmə və nəzarət tətbiq edilməlidir.
Əsas mülahizə 1: Qurumlar üzərində tənzimləmə və nəzərət tətbiq olunmalı olan MBİ-larının müəyyən
olunmasında istifadə olunan meyarları aydın müəyyən etməli və ictimaiyyətə açıqlamalıdır.
1.1: Qurumlar üzərində tənzimləmə və nəzərət tətbiq olunalı olan MBİ-larının müəyyən olunmasında hansı
meyarlardan istifadə edir?
1.2: Bu meyarlar ictimaiyyətə necə açıqlanır?
Əsas mülahizə 2: Bu meyarlardan istifadə etməklə müəyyən olunmuş MBİ-lar mərkəzi bank, bazar
tənzimləyicisi və ya digər müvafiq qurum tərəfindən tənzimlənməli və onlara nəzərət olunmalıdır.
2.1: Tənzimləmə və nəzarət üçün hansı MBİ-ları müəyyən olunmuşdur? Qurumlar əsas mülahizə 1-də irəli
sürülən meyarlardan istifadə edibmi?
2.2: Müəyyən olunmuş MBİ-larını hansı qurum və ya qurumlar tənzimləyir və onlara nəzarət edir? Hər bir
qurumun məsuliyyət daşıdığı sahə nələrdən ibarətdir?
2.3: Müvafiq qurumlar MBİ-larının tənzimlənməsi və nəzarət olunmasında hər hansı boşluqlardan necə
yayınıblar (və ya onları necə idarə ediblər)?
Cavabdehlik B: Tənzimləmə və nəzarət səlahiyyətləri və resursları
Mərkəzi banklar, bazar tənzimləyiciləri və digər müvafiq qurumlar MBİ-larının tənzimlənməsində və onlara
nəzarət olunmasında üzərlərinə düşən məsuliyyəti effektiv yerinə yetirmək üçün qüvvə və resurslara malik
olmalıdır.
Əsas mülahizə 1: Qurumların müvafiq məsuliyyətinə uyğun olan səlahiyyətləri, o cümlədən operativ
informasiya əldə etmək, dəyişikliklərə və təshih tədbirlərinə sövq etmək qabiliyyəti olmalıdır.
Müvafiq məsuliyyətə uyğun səlahiyyətlər
1.1: Qurumların səlahiyyətləri hansılardır və bunlar müvafiq məsuliyyətə nə dərəcədə uyğundur ( S.A.2.2 də
müəyyən olunduğu kimi)?
Operativ informasiya əldə etmək səlahiyyəti
1.2: Qurumların səlahiyyətlərii onların öz məsuliyyətini yerinə yetirmələri üçün MBİ-larından operativ
informasiya, o cümlədən konfidensial və ya qeyri-ictimai informasiya əldə etməsinə necə imkan verir?
Müvafiq məhdudiyyətlər hansılardır (əgər varsa)?
1.3: MBİ-lardan hansı informasiyaların verilməsi tələb olunur? MBİ bu informasiyaları hansı tezlikdə verir?
1.4: Qurumların (a) MBİ-larının müxtəlif funksiyalarını, fəaliyyətini və bütöv maliyyə vəziyyətini; (b) MBİ-
larırnın və müvafiq hallarda iştirakçıların məruz qaldıqları və ya yaratdıqları riskləri; (c) MBİ-larının öz
iştirakçıları və daha geniş iqtisadiyyat üzərində təsirini; və (d) MBİ-larının müvafiq tənzimləmələrə və siyasətə
riayət etməsini başa düşmək və qiymətləndirmək üçün hansı dərəcədə informasiya əldə etmək qabiliyyəti
vardır?
Dəyişikliklərə və ya təshih tədbirlərinə sövq etmə səlahiyyəti
1.5: Qurumların müvafiq prinsiplərə riayət etməyən və ya müvafiq tənzimləmələri və siyasəti yeinə yetirməyən
MBİ-da dəyişikliklərə və təshih tədbirlərinə sövq edən hansı səlahiyyəti və ya digər mexanizmləri mövcuddur?
Müvafiq məhdudiyyətlər nədən ibarətdir (əgər varsa)?
Əsas mülahizə 2: Qurumların öz tənzimləyici və nəzarət cavabdehliyini yerinə yetirməsi üçün kifayət
qədər resursları olmalıdır.
Resurslar
2.1: Qurumların öz cavabdehliyini yerinə yetirmək üçün hansı resursları (o cümlədən kifayət qədər maliyyə
vəsaitləri, təcrübəli işçi heyəti və müvafiq davamlı treyninqlər) mövcuddur?
2.2: Mövcud resursların səviyyəsi qurumların öz cavabdehliyini yerinə yetirmək qabiliyyətini hansı dərəcədə
məhdudlaşdırır?
2.3: Hər bir qurumun öz tənzimləyici və nəzarət cavabdehliyini yerinə yetirmək üçün tələb olunan resursların
