Oktay salayev, RÖVŞƏn quliyev, Şahmurad məMMƏdov, İsmayil səFİyev həyat fəALİYYƏTİNİN
Yüklə 5,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əmək mühafizəsi
| Sual və tapşırıqlar:
1.Gigiyena nədir? 2. Əməyin gigiyenasının əsasları hansılardır? 3. İstehsalat sanitariyası nədir? 4. İstehsalat binasında hansı məişət otaqları var? § 6. İSTEHSALAT ZƏDƏLƏNMƏLƏRİ VƏ PEŞƏ XƏSTƏLİKLƏRİ Hansı peşə ilə məşğul olmağından asılı olmayaraq insan daim özünü mütləq şəkildə həm stress, həm də tutula biləcəyi xəstəliklərdən qorumalıdır. Bütün sahə adamlarına sağlamlıqları üçün diqqət lazım olsa da, bəzi sahələrin işçiləri müəyyən risk qrupuna daxil edilir və onlar xüsusi diqqətə ehtiyac duyurlar. Baxmayaraq ki, istahsalatda başına gələn hər hansısa xoşagəlməz hallardan və peşə xəstəliklərindən hər bir işçi sığortalanır və belə hallar baş verərsə, birbaşa işəgötürənlər cavandeh şəxs hesab olunurlar. Lakin maddi qarşılığı ödəmək işçiyə hər zaman öz sağlamlığını geri qaytarmır. Buna görə də müxtəlif peşə sahibləri özləri öz sağlamlıqlarının keşiyində durmalıdırlar. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, müəyyən peşələr üzrə əmək qabiliyyətinin itirilməsindən qorunmaq üçün xüsusi qoruyucu vasitələrdən istifadə mütləqdir. Ölkəmizdə peşə xəstəliklərinin siyahısı Nazirlər Kabinetinin 14 yanvar 2002-ci il tarixli qərarı ilə təsdiq edilib. Əmək mühafizəsi 32 Müəyyən peşələrlə məşğul olan insanlar üçün stress də qaçınılmazdır. 2005-ci ildən etibarən Ümumdünya Əmək Təşkilatı stress amillərinin törətdiyi fəsadları peşə xəstəlikləri sırasına daxil edib. Lakin hazırda Azərbaycanda peşəsi ilə məşğul olan şəxslərin stress amilləri peşə xəstəlikləri kimi qəbul edilmir. Günümüzdə isə peşə stresləri ilə üzləşmədiyimiz bir sahə yoxdur. Xərçəng yaradaraq ölümə səbəb olan fərqli faktorlar dünyanın müxtəlif bölgələrində dəyişikliklər törədirlər. Ancaq xərçəngin meydana gəlməsində qidalanma, sosial həyat, peşə təsiri, iqlim və genetik faktorların rolunun olduğu da danılmaz faktdır. Son illərdə aparılan araşdırmalar nəticəsində ətrafımızda çox sayda konservant maddələrin olduğu təsdiq edilib. Ekoloji konservantların tipik nümunəsi isə sənaye konservantlarıdır. Artıq insanlarda meydana gələn xərçəng kütlələrinin 5-10%- i məhz peşə xəstəliyi siyahısına daxil edilir. Beynəlxalq Xərçəngi Araşdırma Agentliyinin hesabatlarına görə, bu günə qədər orqanizmdə xərçəng yaratdığı təsdiq olunan ən az 30 maddə ya da faktor var. Bunlara misal kimi nikel, xrom, asbest, benzin, ionlaşdırıcı radiasiya və s. göstərmək olar. Bu maddələr arasında nikelin xərçəngə səbəb olması barədə bilgələrə son illərdə aydınlıq gətirilib. Günümüzdə bu təhlükəli maddələrlə hər gün iş başında qarşı- qarşıya gələn insanlar vardır ki, onların bu səbəblərlə xərçəngə yoluxması peşə xəstəliyi hesab olunur. Peşənin bir neçə hallarda xərçəng əmələ gətirməsi mövzusunda son illərdə maraq çəkən nüanslardan biri də həmin peşə adamının yaxınlarında da xərçəng riskinin yüksək olmasıdır. Son dövrlərdə asbest maddələrlə əlaqəli işlərdə çalışanların ağciyər xərçəngi ehtimalının artımı və uşaqlıq |