Onore De Balzak qorio ata

bu cür insanlar eyni zamanda öz haqlarında tərif eşitməyə dərin ehtiyac duyurlar. Bu tərifi isə kimsə 
söyləmir, yaxud onlar həqiqətdə mövcud olmayan fəzilətlərini göstərmək üçün ehtiraslı arzularla çırpınır, 
can atırlar və bunun yad adamların gözündən düşmək təhlükəsinə baxmayaraq, onların məhəbbətini, 
yaxud hörmətini qazanmağa çalışırlar. Nəhayət, öz təbiətləri etibarilə xudpəsənd şəxsiyyətlər də var: 
onlar nə öz yaxın adamlarına, nə öz dostlarına heç bir yaxşılıq etməzlər, çünki bu yaxşılıq yalnız onların 
borcudur: əgər onlar tanımadıqları adamlara yaxşılıq edirlərsə, bununla yalnız öz qiymətlərini yüksəltmiş 
olurlar; buna görə    yaxın adamlar dairəsi daha yaxın olduqca, onları az sevirlər. Öz adamlarından nə 
qədər uzaq olarlarsa, o qədər də onlara artıq xidmət göstərməyə çalışarlar. Mahiyyətcə xırdacıl, yalançı 
və mənfur olan bu insan təbiətləri, heç şübhəsiz, madam Vokenin simasında birləşmişdi. 
Votren deyirdi ki: 
– Əgər mən o zaman burada olsaydım, sizin başınıza bu fəlakət gəlməzdi. Mən onun fırıldağının üstünü 
açardım. Bu cür oyunları mən çox yaxşı bilirəm. 
Madam Voke bütün məhdud təbiətli insanlar kimi, adətən, hadisələrin dairəsindən xaricə çıxmır və 
bunların səbəblərini araşdırmaq üçün özünə əziyyət vermirdi. O, məmnuniyyətlə öz səhvlərini 
başqalarının boynuna atardı. O, bu ziyana düşdüyü zaman, bu macəranın əsas günahını namuslu 
vermişel fabrikantında gördü. Söylənildiyinə görə, bu hadisədən sonra onun gözləri açılmışdı, Qorionu 
tanımışdı. Naz-qəmzə satmaq və qəşənglik üçün etdiyi xərclərin bihudə olduğunu anladıqdan sonra 
madam Voke çox da düşünmədən, bu müvəffəqiyyətsizliyin səbəbini kəşf etdi. Madam Voke başa düşdü 
ki, onun ifadəsi ilə          , Qorionun özünə məxsus pis adətləri var. Bir sözlə, məhəbbətə bəslədiyi 
ümidlərinin puç bir əsas üzərində qurulduğunu və bu cür işlərə vaqif olduğu görünən qrafinyanın bu 
qədər canlı şəkildə söylədiyi kimi, Qoriodan qazanc götürmək mümkün olmadığını dərk etmişdi. Madam 
Voke təbii olaraq ədavətdə dostluqdan daha şiddətli oldu. Onun nifrətindəki qüvvət keçmiş məhəbbətə 
deyil, aldanmış ümidlərə müvafiq gəlirdi. 
İnsan qəlbi könül münasibətlərinin zirvələrinə yüksəldiyi zaman, adətən, ara-sıra yorğunluğunu alır, lakin 
kinli hisslərin ağır enişi ilə enərkən gec-gec dincəlir. Bununla belə, Qorio, hər halda, onun kirayənişini idi 
və buna görə də dul arvad təhqir edilmiş mənliyinin odunu söndürməyə, məyusluqdan doğan ahlarını 
azaltmağa və iqumenin təhqirlərinə dözməyə məcbur olan bir rahib kimi öz intiqam ehtiraslarını 
söndürməyə məcbur olurdu. Kiçik qəlbli insanlar öz pis, yaxud yaxşı ehtiraslarını xırdaçılıqla təmin 
etməyə çalışarlar. Dul arvad öz düşməninə gizli zərbələr vurmaq üçün bütün qadın hiyləgərliyini 
səfərbərliyə aldı. O, başlanğıc olaraq ümumi süfrə üçün təyin etdiyi bütün artıq şeyləri kəsməyə qərar 
verdi. Madam Voke yenə əvvəlki proqramına qayıtmağa qərar verdiyi səhər Silviyaya dedi ki: “Süfrəyə 
daha nə şoraba xiyarı, nə də çağla balığı qoyulmasın. Başdan-başa ziyandır”. 
Qorio ata öz ehtiyacları etibarilə təvazökar adam idi və öz sərvətini özü yaradan bütün insanlar kimi, 
qənaətcillik artıq onun üçün bir vərdiş olmuşdu. Onun ən çox sevdiyi xörək şorba, soyutma mal əti, göy-
göyərti idi. Odur ki bu cür kirayənişini qızışdırmaq, onun zövqünə toxunmaq Voke üçün asan iş olmadı. 
Heç kəsin dişi bata bilmədiyi bir adamla toqquşmağa məcbur olduğunu anlayan Voke, çarəsiz qalaraq, 
Qorionu nüfuzdan salmağa başladı. Bununla Qorioya qarşı olan ədavətini başqa pansionerlərə də aşılayır, 
onlar isə əyləncə xatirinə onun intiqamına kömək edirdilər. 

---

Birinci ilin sonlarında madam Vokenin şübhəsi o dərəcə   artdı ki, özünə belə bir sual verirdi: nə üçün 
yeddi-səkkiz min livr gəliri, əla gümüş qabları, məşuqə kimi gözəl və qiymətli c vahirləri olan bir tacir, 
yenə də onun pansionunda yaşayır və kirayəsini sərvətinə qeyri-uyğun bir şəkildə bu qədər az verir? 
Qorio birinci ilin çox vaxtını bəzən həftədə bir-iki dəfə başqa yerdə nahar edərdi, sonra yavaş-yavaş, 
pansion xaricində, ayda ancaq iki dəfə nahar etməyə başladı. Hörmətli cənab Qorionun pansion 
xaricindəki əyləncələri madam Voke üçün çox mənfəətli idi, fəqət kirayənişin getdikcə pansionda tez-tez 
nahar etməyə başladığı zaman onun bu intizamı madam Vokenin narazılığına səbəb olmaya bilməzdi. 
Qorionun pansionda tez-tez nahar etməsi yalnız onun pulsuzluğu ilə deyil, bəlkə, ev sahibəsinin kefini 
pozmaq məqsədini daşıması ilə izah edilirdi. Xırda insanların ən alçaq sifətlərindən biri öz mənəvi 
yoxsulluqlarını başqalarına aid etməkdir. Bədbəxtlikdən, Qorio ikinci ilin sonlarında madam Vokedən 
üçüncü mərtəbəyə köçürülməsini və pansion haqqının doqquz yüz franka qədər azaldılmasını xahiş 
etməklə bütün bu dedi-qodulara haqq qazandırmış oldu. Qorio elə qənaətə başladı ki, hətta qışda sobanı 
qalamaqdan belə vaz keçdi. Madam Voke pulunun qabaqcadan verilməsini tələb etdi. Cənab Qorio da 
buna razı oldu, lakin o gündən sonra artıq ona cənab Qorio deyil, “Qorio ata” deməyə başladılar. 
Qorionun bu süqutunun səbəbini hər kəs bir cür izah edirdi. Bu, çətin iş idi. Yalançı qrafinyanın söylədiyi 
kimi, Qorio ata sirr verməyən, qaradinməz bir adam idi... Dilində söz qalmayan, bəzi boşboğaz, başıboş 
insanların məntiqinə görə, öz işləri barəsində danışmayan adamlar yaramaz işlərlə məşğul olurlar. 
Beləliklə, “cah-calallı tacir” dəyişilib cibgir, arvadbaz qoca bir təlxək oldu. Qorio ata gah birjaya qaçaraq, 
maliyyə dili ilə desək, qabaqcadan iflasa uğradıqdan sonra, birjada saçlarını yolan bir adama çevrilirdi. 
Bu, o zaman “Vokenin evi”ndə olan Votrenin fərziyyəsi idi. Qorio gah hər axşam bəxtini sınayaraq, on 
frank udan xırda bir qumarbaz olurdu, gah da onu gizli polis casusu edirdilər. Lakin Votrenin iddiasına 
görə, Qorio bu dərəcəyə çatmaq üçün kifayət qədər hiyləgər deyildi. Bundan başqa, Qorio atanı yüksək 
faizlə qısa müddətə borc pul verən bir simic və “ara” nömrəyə pul qoyub udan bir lotereya oyunçusu 
zənn edirdilər. Gah da o, eyib və bacarıqsızlığı törətdiyi sirlər mücəssəməsinə çevrilirdi. Bununla belə, 
onun cinayətləri, yaxud hərəkətləri nə qədər alçaq olsa da, ona bəslənilən nifrət onu pansiondan 
qovmaq dərəcəsinə çatmırdı. Hər halda, o, pansion pulunu verirdi. Bundan başqa, hər halda, Qorio 
atanın bir mənfəəti də vardı: ona məsxərə edən, yaxud sataşan adamlar bu yolla nəşələnər, yaxud 
acıqlarını soyudardılar. 
Madam Vokenin rəyi daha çox həqiqətə bənzədiyindən, hamı bununla razılaşmışdı. Onun dediyinə görə, 
bu “özünü yaxşı hifz etmiş və alma kimi təzə, hələ qadına çox şeylər verə bilmək iqtidarında olan kişi”, 
sadəcə, əcaib meyilləri olan bir əxlaqsız idi. Madam Voke aşağıdakılara görə bu iftiranı əsaslandırmağa 
çalışırdı. 
Ev sahibəsinin hesabına yarım il yaşamağa müvəffəq olan müflis qrafinya gedəndən bir neçə ay sonra bir 
dəfə səhər tezdən, hələ yatağından durmamışdan, Voke ipək paltar xışıltısı eşitdi. Gənc bir qadın yumşaq 
qədəmlər və yüngül yerişlə Vokenin otağının yanından keçərək, Qorionun qəsdən açıq qoyulmuş 
qapısından içəri girdi. Dərhal yoğun Silviya sahibəsinin yanına gələrək, həddən artıq gözəl olduğuna görə 
namuslu olmadığı sezilən ilahə kimi geyinmiş, toza belə batmamış prünel çəkməli bir qızın ilanbalığı kimi 
küçədən mətbəxə sürüşdüyünü və cənab Qorionun harada yaşadığını soruşduğunu xəbər verdi. Madam 
Voke qara aşı ilə birlikdə qapının      ından qulaq asmağa başladı. Onlar xeyli uzunsürən görüş əsnasında 
bəzi mehriban sözlər söyləndiyini duymuşdular. Qorio ata öz xanımını ötürmək üçün çıxdığı zaman, 

---