124
Inson miyasi murakkab biologik to’r
hisoblanadi, u yuz milliard nerv
tolalaridan – neyronlardan tarkib topgan. Neyronlarning
bir-biriga uzviy
aloqadorligi, zanjirli bog’lanishi natijasida miya faoliyati me’yoriy darajada
ishlaydi. Zamonaviy sun’iy neyron tarmoqlar inson
miyasidagi neyronlar modeli
asosida yaratilmoqda. Hozirgi kunda neyron tarmoqlar bir qator amaliy masalalarni
hal etishda keng qo’llanilmoqda. Jumladan,
ob-havo prognozini aniqlashda,
obrazlarni tanishda (xususan, og’zaki va yozma nutqni aniqlashda), robotlarni
boshqarishda, tibbiyotda tashxis qo’yishda ishlatilmoda.
Amerikaning NASA
kosmik agentligida neyron tarmoqlarni fazoda robotlarni boshqarish,
hududga
tasodifan kelib tushgan obyektlarni tutishda foydalanilmoqda. “General Dynamics”
kompaniyasi esa dvigatel shovqiniga qarab kemalarni tanishga imkon beruvchi
tizim ishlab chiqishdi. AQSH Pensilvaniya universitetida
uchuvchi obyektlarni
(NUJ) aniqlash uchun neyron tarmoqlar tizimi yaratildi.
Neyron tarmoqlarining ishlash tizimi matematik ifodalar yoki mantiqiy
qoidalarga asoslanmaydi,
balki namuna
(example based approach)
asosida
o’qitishga asoslangan. Bunda muayyan masalani yechish uchun namunalar
(misollar), ya’ni o’qituvchi tanlamalar tayyorlanadi
va tarmoq shu asosda
tekshiradi. Bunda turli xil metodlardan foydalaniladi. Eng keng tarqalgan metod bu
dastlabki yechim va sinov natijalarini e’tiborga olgan holda neyron tarmoqlari
strukturasini korrektirovka qilishga asoslangan metod (
Dostları ilə paylaş: 
