O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti fizika matematika fakulteti

Utsitishning tashkiliy shakllari
deganda o’qituvchi va o’quvchining o’zaro 
munosabatlarini tashkil etish yo’llari tushuniladi. 
O’qitishning tashkiliy shakllari bir kator mezonlar bo’yicha tasniflanadi: 
o’quvchilar soni, o’qish joyi va boshqalar. 
Zamonaviy o’qitish jarayonida o’qituvchi va o’quvchi orasidagi 
munosabatlarni ifodalovchi talabalarning hamkorlikda ta’lim olishlari metodi 
yaratiladi. Ushbu metodika quyidagi vazifalarni belgilaydi: 

professor-o’qituvchilar jamoasining pedagogik - psixologik saviyasini 
ustirish va kompyuter savodxonligini zamonaviy tarmoqlaridan foydalana oladigan 
darajaga ko’tarish; 

talabalar o’quv-metodik kompleksini yaratish; 

talabalarni 3 - 6 tadan qilib mayda guruhlarga bo’lish, bunda 
talabalarning xususiyatlari, qobiliyatlariga tayanib, kuchli, o’rtacha, kuchsiz qilib 

---

tanlanadi, talabalarning bir-biriga psixologik mosligi hisobga olinadi; 

kichik guruhdagi har bir talaba (o’quvchi) individual ko’rsatkichi 
(bilim darajasi) aniqlanadi va unga mos individual ishlar belgilanadi; 

kichik guruhda talabalarning bir-biriga yordam berishi, kuchli 
o’quvchining boshqa o’quvchilarga yordam berishiga mas’uliyat yuklatilishi, 
talabalarning individual ko’rsatkichining o’sishi vaqti-vaqti bilan muhokama 
qilinadi va chora- tadbirlar belgilanadi. 
Talabalarning xamkorlikda ta’lim olishi metodi zamonaviy pedagogik 
texnologiyalarining asosiy metodlaridan xisoblanadi va talabalarning o’quv-
metodik kompleksi asosida ma’lumotlarning axborot banki, nazorat- sinov banki, 
masofadan turib ta’lim olish, talabalarning mustaqil ishlarini to’g’ri 
tashkillashtirish kabi muammolarning echilishida qo’l keladi. Natijada talabalarni 
o’zini - o’zi boshqarish, o’zini - o’zi nazorat qilish, o’zini - o’zi aqliy rivojlantirish, 
o’zini - o’zi anglash kabi pedagogik muammolarni echish mexanizmlari yaratiladi. 
Turli xil murakkablik darajalaridagi nazorat topshiriqlari echimi to’g’risida 
xar bir kichik gurux a’zolarining fikrini tinglashning quyidagi shakllaridan 
foydalanish mumkin: 
