O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| X
1 × O 1 + Yog‘ × X 2 × O 2 + Kl × X 3 × O 3 + AEM × X 4 × O 4 bunda: Pr, Yog‘, Kl, AEM – protein, yog‘, kletchatka, azotsiz ekstraktiv moddalar; X 1 , X 2 , X 3 , X 4 – oziq moddalarning hazm bo‘lish darajasini aniqlash uchun berilgan koeffitsiyentlar; O 1 , O 2 , O 3 , O 4 – oziq moddalarning energetik qiy- matini aniqlash uchun berilgan koeffitsiyentlar. Oziqning almashinadigan energiyasini topishda quyi- dagi formuladan foydalanish lozim: AE = H Pr × O 1 + H Yog‘ × O 2 + H Kl × O 3 + H AEM × O 4 , bunda: H Pr, H Yog‘, H Kl, H AEM – hazm bo‘ladigan protein, hazm bo‘ladigan yog‘, hazm bo‘ladigan kletchatka, hazm bo‘ladigan azotsiz ekstraktiv moddalar; 76 O 1 , O 2 , O 3 , O 4 – hazm bo‘ladigan oziq mod- dalarning energiyasini aniqlash koeffitsiyentlari. Qayd qilib o‘tilgan formulalardan tashqari oziqning al- mashinadigan energiyasini topish uchun mollarning turiga qarab quyidagi formulalardan foydalanish tavsiya etiladi: 1) qoramol uchun – AE = H Pr × 3,63 + H Yog‘ × 8,17 + + H Kl × 3,06 + H AEM × 3,81 2) qo‘y uchun AE = H Pr × 4,08 + H Yog‘ × 9,31 + H Kl × 3,09 + H AEM × 3,82 3) cho‘chqa uchun AE = H Pr × 4,50 + H Yog‘ × 8,62 + H Kl × 4,00 + H AEM ×4 ,17 Oziqlarning to‘yimliligiga baho berish usullari ham- ma mamlakatlarda ham bir хil emas. Olmoniyada (Ger- maniya) oziqlarning yoki ratsion tarkibining to‘yimliligini aniqlash uchun professor Oskar K e l n e r usulidan foy- dalaniladi. Hozirgi davrda bu davlatda qoramol, qo‘y va parrandani boqishda oziqlarni sof energiya bo‘yicha ba- holash sistemasi joriy qilinmoqda. Ana shu yangi usul yo‘lga qo‘yilgach, oziqlar molning mahsuldorligi uchun belgilanadigan energiya saqlashi bo‘yicha baholash ko‘zda tutiladi. Shvetsiyada kavshaydigan mollarni va cho‘chqani boqishda oziqlarni almashinadigan energiya miqdori bo‘yicha baholash qo‘llaniladi. Angliyada kavshaydigan mollarga yedirishga mo‘ljal- langan yem-хashak almashinadigan energiyasi bilan, cho‘chqa va parrandalarga beriladigan yemlar esa hazm bo‘ladigan energiyasi bilan, ya’ni oziqdagi mavjud jami energiya bilan baholanadi. Islandiya, Finlyandiya, Daniya mamlakatlarida yem-хashakni yoki ratsionni oziq birli- gi bo‘yicha baholash sistemasi qo‘llaniladi. Shimoliy Amerikada oziq to‘yimliligini hazm bo‘ladigan oziq mod- dalarning yig‘indisi bo‘yicha baholash usuli qo‘llaniladi. 77 Keyingi yillarda bu yerda ham almashinadigan energiya bo‘yicha baholash tartibiga o‘tish mo‘ljallangan. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|