O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti neft va gaz ishi asoslari fanidan



Yüklə 6,29 Mb.
səhifə63/64
tarix06.03.2023
ölçüsü6,29 Mb.
#102000
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   64
Neft va gaz ishi asoslari (maruza)

Xalqaro birliklar tizimi (SI)





Kattaligi

Birlik o‘qilishi

Belgilanishi

1

Uzunlik

Metr

m

2

Massa

kilogramm

kg

3

Vaqt

sekund

s

4

Elektr toki kuchi

amper

A

5

Termodinamik harorat

Kel’vin
Sel’siy

0K
0S

6

Yorug‘lik kuchi

Kandel

KD

7

Maydon

metr kvadrat

m2

8

Hajm (sig‘imdorlik)

metr kub

m3

9

Tezlik

metr taqsim sekund

m/s

10

Tezlanish

metr taqsim sekund kvadrat

m/sek2

11

Tezlanish gradiyenti

sekund minus ikkinchi darajada

s-2

12

Burchakli tezlik

radian taqsim sekund

rad/s

13

Burchakli tezlanish

radianni taqsim sekund

rad/s2

14

Davriy jarayon chastotasi

Gers

Gs

15

Voqealar chastotasi, telegraf yo‘llanmasi

sekund minus birinchi daraja

s-1

16

To‘lqinli son

Metr minus birinchi daraja

m-1

17

So‘nish koeffitsiyenti

sekund minusdan birinchi daraja

s-1

18

Taqsimlanish fazasi koeffitsiyenti

metr minus birinchi daraja

m-1

19

Zichlik

kilogramm taqsim metr kub

kg/m3

20

Chiziqli zichlik

kilogramm taqsim metr

kg/m

21

Cirt zichligi

Kilogram taqsim metr kvadrat

kg/m2

22

Solishtirma hajm

metr kub taqsim kilogramm

m3/kg

23

Dinamik inersiya momenti

Kilogramm metr kvadrat

kg·m2

24

Tekis figuraning qarshilik momenti

metr kub

m3

25

Harakat miqdori (impuls)

Kilogramm-metr taqsim sekund

kg·m/s

26

Kuch

Nyuton

N, [kg·m/s2]

27

Solishtirma og‘irlik, solishtirma og‘irlik kuchi

Nyutonni taqsim metr kub

N/m3

28

Kuchlar momenti

Nyuton-metr

N·m

29

Eguvchi moment

Nyuton-metr

N·m

30

Bosim

Paskal

Pa, [n/m2]

31

Bosim gradiyenti

Paskal taqsim metr

Pa/m

32

Energiya, ish

Joul

J, [N· m]

33

Quvvat

Vatt,

Vt

34

Sirt tarangligi

Nyuton taqsim metr

N/m

35

Dinamik qovushqoqlik

Paskal sekund

Pa·s

36

Kinematik qovushqoqlik

Metr kvadrat taqsim sekund

m2/s

37

Tog‘ jinsi o‘tkazuvchanligi

Metr kvadrat

M2

38

Massali sarf, massali uzatish

Kilogram taqsim sekund

Kg/s

39

Hajmiy sarf, hajmiy uzatish

Metr kub taqsim sekund

m3/s

40

Harorat koeffitsiyenti

Kel’vin minus birinchi daraja

K-1

41

Harorat gradiyenti

Kel’vin taqsim metr

K/m

42

Issiqlik miqdori, ental’piya

Joul

J

43

Solishtirma issiqlik miqdori

Joul taqsim kilogramm

j/kg

44

Tizimning issiqlik sig‘imi, entropiya

Joul taqsim Kel’vin

j/K

45

Solishtirma issiq-lik sig‘imi, entropiya

Joul taqsim kilogramm Kel’vin

J/(kg·K)

46

Issiqlik oqimi

Vatt

Vt

47

Issiqlikni oqimini zichligi: sirt
hajmiy.

Vatt taqsim metr kvadrat
Vatt taqsim metr kub

Vt/m2


Vt/m3

48

Issiqlik o‘zatuvchan-lik koeffitsiyenti.

Vatt taqsim metr kvadrat Kel’vin

Vt/(m2·K)

49

Issiqlik o‘tkazuvchanlik

Vatt taqsim metr-Kel’vin

Vt/(m·K)

50

Harorat o‘tkazuvchanlik

metr kvadrat taqsim sekund

m2/s

51

Issiqlikka qarshilik

metr kvadrat-Kel’vin taqsim vatt

m2·K/vatt

52

Kimyoviy reaksiya tezligi

mol taqsim sekund-metr kub

mol’/(s·m3)

53

Katalizatorning sirt faolligi

mol taqsim sekund-metr kvadrat

mol’/(s·m2)

54

Solishtirma adsorbsiya

mol taqsim metr

mol’/m2

55

Sirt absorbsiyasi

metrni minus birinchi darajasi

M-1

56

Desperslik darajasi

Metr kvadrat taqsim kilogramm

m2/kg



SI tizimidagi birliklarning keng qo‘llaniladigan birliklar bilan nisbatlari





Kattaliklar

Birlik va ularning belgilanishi

SI dagi qiymati

1

Uzunlik

Angstrem, Å
iks-birlik, iks-bir.
Mikron
Dengiz ashli

10-10 m;
1,00206·10-13 m
10-6 m.
1852 m

2

Maydon

Bori, b
Ar

10-28 m2
100 m2

3

Tezlik

Uzel, uz

1852m/soat=0.5144444 m/s

4

Tezlanish

Gal, gal
Milligal, mGal

10-2 m/s2
10-5 m/s2

5

Massa

Sentner, s
Kilogram-kuch-sekund kvadratning metrga nisbati.
Kg·s·s2/m.
Karat, kar

  1. Kg

9.80665 kg
0.2 g

6

Solishtirma og‘irlik

Kilogram kuchni metr kubga nisbati, kgs/m3

9.80665 n·m3



7

Bosim

Atmosfera atm, kilogramm kuchni metrni kvadratiga nisbati. kg·s/sm2

98.0665 k·Pa

98.0665 k·Pa



8

Ish, energiya

Tonna-kuch-metr, T·k·m.

9.80665 k·Dj.

9

Quvvat

Ot kuchi, ot ·k.
Kilogramm-kuch-metrni sekundga nisbati, Kg·s·m/s

    1. vt

9.80665 mk·vt



10

Dinamik qovushqoqlik

Kilogramm-kuch-sekundni metr kvadratga nisbati, kg·s·s/m2.
Kilogrammni-sekund metrga nisbati,
Puaz,P
Santipuaz,SP

9.80665 Pa·s
1 Pa·s

10-1 Pa·s


1 MPa·S

11

Kinematik qovushqoqlik

Stoks,St
Santi stoks, s St

10-4 m2/sek
10-6 m2/sek

12

Sirt taranglik kuchi

Kilogram-kuchni metrga nisbati kg·s/m

9.80665 N/m

13

Tog‘ jinslarini o‘tkazuvchanligi

Darsi, D

1.01972 mkm2

14

Solishtirma issiqlik sig‘imi

Kaloriyani-gramm-gradus
Sel’siyga nisbati, kal/(grºS)

4.1868 kDj/(kg·K)

15

Solishtirma entropiya

Kaloriyani-gramm Kel’vinga nisbati kal/(gr·K)

4.1868 kDj/(kg·K)

16

Issiqlik oqimi

Kaloriyaning sekundga nisbati, kal/sek
Kilokaloriyaning soatga nisbati, kkal/soat
Megakaloriyaning soatga nisbati, Mkal/soat

4.1868 vt





    1. vt

1.163 kvt



17

Issiqlik o‘tkazuvchanlik

Kilokaloriyani soatni metr-gradus Sel’siyaga nisbati, kkal/(m·Sº)
Kaloriya-sekund-santimetr-gradus Sel’siyaga nisbati. Kal/(sek·sm·Sº)

1.163 vt/(m·k).


418.68 vt/(m·k)



Angliya o‘lchamlaridan metrga o‘tkazish



Angliya o‘lchamlari



Metrik o‘lchamlari

Metrikka o‘tkazish uchun ko‘paytiriladigan son

1

Akr

Ga

0.4047

2

Barrel’ (42 gallon)

L

159

3

VTI (britan issiqlik birligi)

Kkal

0.252

4

Amerika galloni

L

3.785

5

Angliya galloni

L

1.55

6

Dyuym

mm

25.4

7

Kvadrat dyuym

mm2

6.452

8

Kvadrat fut

M2

0.0929

9

Kvadrat milya

ga

259

10

Kvadrat yadr

m2

0.8361

11

Ot kuchi (Angliya va Amerikada)

Kvt

0.7457

12

Ot kuchi (yevropada)

Kvt

0.736

13

Milya

Km

1.609

14

Dengiz milyasi

Km

1.853

15

Angliya funti

Kg

0.454

16

Fut

m

0.3048

17

Yard

m

0.914.




Yüklə 6,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   64




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə