O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

30 
II bob. KORXONA VA UNING PERSONALI 
 
2.1. Korxonalar va ularning turlari 
O’zbekiston Respublikasining “Korxonalar to’g’risida”gi Qonuniga muvofiq: 
“Huquqiy shaxs huquqiga ega bo’lgan, mulkchilik xuquqi yoki xo’jalikni to’la yuritish 
bo’yicha o’ziga qarashli mol-mulkdan foydalanish asosida mahsulotni ishlab 
chiqaradigan, sotadigan yoki mahsulotni ayirboshlaydigan, ishlarni bajaradigan, xizmat 
ko’rsatadigan, bellashuv hamda mulkchilikning barcha shakllarining huqukliligi 
sharoitida amaldagi qonunlarga muvofiq o’z faoliyatini ro’yobga chiqaradigan mustaqil 
xo’jalik yurituvchi sub’ekt korxona deb ataladi”.
1
Korxona faoliyati maqsadlari o’z mahsulotlari ishlari va xizmatlariga bo’lgan 
ehtiyojlarni qondirish, shu asosda mehnat jamoasi a’zolarining ijtimoiy va iqtisodiy 
manfaatlarini hamda korxona mulk egasi manfaatlarini ta’minlashdan iboratdir. 
O’zbekiston Respublikasining “Mulkchilik to’g’risida”gi qonunida belgilab 
qo’yilgan mulk shakllariga binoan korxonaning quyidagi turlari farqlanadi: 
-
jismoniy shaxslarning xususiy mulkiga asoslangan korxonalar; 
-
shirkat (jamoa) mulkiga asoslangan jamoa, oila, mahalla korxonalari, ishlab 
chiqarish kooperativlari, xo’jalik jamiyatlari va shirkatlariga, jamoat tashkilotlariga 
qarashli korxonalar hamda jamoa mulkining boshqa shakllariga asoslangan korxonalar; 
-
aralash mulkka asoslangan davlatlararo va qo’shma korxonalar hamda 
mulkchilikning turli shakliga mansub to’liq yoki hissador yo’sinda ishtirok etishga 
asoslangan boshqa korxonalar. 
Mulkchilik shakllaridan qat’iy nazar, korxona ishchilar soniga qarab