O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
5.3.GIMNASTIKA MASHQLARI TEXNIKASINING BIOMEXANIK 
ASOSLARI
Gimnastika mashqlari texnikasi va uning zamirida yotuvchi 
qonuniyatlar. 
Sport gimnastikasi, badiiy gimnastika va akrobatikaning ko‗pgina 
mashqlari shakl jihatidan ham, mazmun jihatidan ham, tabiiy va sun‘iy bajarish 
texnikasi jihatidan ham juda murakkab to‗zilishga egadir.
16
Gimnastika mashqining to„zilishi
 
mazmun va shaklni hamda mashqni 
bajarishni ta‘minlovchi tashqi va ichki kuchlarning o‗zaro ta‘sirini o‗z ichiga 
oladi.
Mashqning mazmuni
 
unga kiruvchi harakatlar yig‗indisi, ularni bajarish 
ketma-ketligi va gimnastning mazkur harakatlarni bajarish uchun zarur 
qobiliyatlari bilan belgilanadi. Mashqni o‗zlashtirish jarayonida mazkur xossalar 
faol o‗zaro ta‘sirga kirishadi va gimnast yoki uning pedagogi tomonidan 
qo‗yilgan harakatga oid vazifaning bajarilishini ta‘minlaydi.
Gimnastika 
mashqining 
shaklini
 
gimnast 
tanasi 
va 
uning 
bo‗g‗inlarining makon va vaqtdagi holatlari va harakatlari, gimnast qobiliyatlari 
16
В.М. Баршай, В.Н. Курысь, И.Б. Павлов. 241-бет

---

205 
o‗rtasidagi o‗zaro aloqa tashkil etadi. SHakl mashqning mazmuni bilan o‗zviy 
bog‗liq.
Gimnastika mashqining texnikasi va gimnastika mashqini bajarish 
texnikasi farqlanadi.
Gimnastika mashqining texnikasi
 
– harakatlar to‗zilishining mazmun 
va shakl jihatidan ob‘ektiv modeli (namunasi, andozasi). U harakatlar 
to‗zilishini, uning morfologik, biokimyoviy, fiziologik va psixologik ta‘minotini 
miqdor va sifat nuqtai nazaridan tahlil qilish asosida ishlab chiqiladi. Bu juda 
murakkab dinamik funksional tizim. Unda gimnast shaxsining barcha kichik 
to‗zilmalariga taalluqli bo‗lgan individual xossalar (qobiliyatlar) funksional 
o‗zaro ta‘sirga kiritiladi.