O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus

 
48 
 
Mashg’ulotning  maqsadi
:  Talabalarga  bilish  jarayonlari:  sezgi,  idrok,  tasavvur, 
xotira,  tafakkur,  xayol,  diqqat,  nutq  to‘g‘risida  nazariy 
bilimlar  berish,  idrok  qilish 
jarayonlariga  xos  qonuniyatlarni,  diqqatni  jalb  etishning  universal  qoidalarini 
o‟zlashtirish
 
hamda  xotira  qonunlariga  tayanib  xotirani  rivojlantirish  yo‘llari  bo‘yicha 
amaliy ko‟nikmalarni
 shakllantirish. 
 
Pedagogik vazifalar: 
-
 
Shaxs 
ijtimoiy 
ta‘sirlar 
mahsuli sifatida. Fanda insonning 
aniq maqsadlar va rejalar asosida 
faoliyat  ko‘rsatadigan  dunyosi 
haqida to‘liq tushuncha berish;
 
-
 
Shaxsdagi  sog‘lom  e‘tiqod 
va  mafkuraviy  tasavvurlarning 
shakllanishi. 
Shaxsning 
yaxlit 
dunyoqarashi, 
fikrlash 
tarzi, 
tafakkurida  o‘z  aksini  topadigan 
necha xil ta‘sirlar bosqichi rejasini 
yoritish; 
-
 
Shaxs 
ijtimoiylashuvining 
asosiy  mezonlari  Nativizm  va 
Empirizm 
yo‘nalishlarining 
tarafdorlarini  fikri  bir-biri  bilan 
qanday 
farq 
qilishi 
haqida 
ma‘lmuot ber
ish; 
-
 
Ijtimoiylashuv 
jarayonida 
shaxs 
hayotiy 
yo‘nalishining 
shakllanishi. 
Zamonaviy 
adabiyotlarda  shaxsga  qanday 
ta‘rif 
berilganligi 
haqida 
tushuncha berish; 
O’quv mashg’ulotining natijalari
: 
-
 
―Shaxs‖ tushunchasi. ―Homo sapiens‖ –
 
―aqlli zot‖ tushunchalari.
 Makro bosqichdagi 
ta‘sirlar. mikro bosqichdagi ta‘sirlar. Nativizm. 
Empirizm. G.Leybnis, F.Galtonlarning ilmiy 
tadqiqotlari 
haqida tushunchaga ega bo‘ladilar
; 
-
 
Mustaqillik 
g‘oyasining 
tarkib 
topish 
bosqichlari.  Milliy  istiqlol  g‘oyalarini  shaxs  ongiga 
singdirish 
–
 
psixologik 
muammo 
sifatida. 
Mafkuraviy  targ‘ibotning  psixologik  mexanizmlari. 
Insonning  tevarak-atrof  voqyeyliklariga  ishonish 
mexanizmi. 
Insonning 
tevarak-atrof 
voqyeyliklariga  ishonish  mexanizmi 
to‘g‘risida 
tasavvurga ega bo‘ladilar
; 
-
 
Ijtimoiylashuv  yoki  sosializasiya  jarayoni. 
Ijtimoiy  institutlar.  Oila-maktab-mahalla  shaxs 
ijtimoiylashuv-ining 
maskanlari 
to‘g‘risidagi 
bilimlarga ega bo‘ladilar
; 
-
 
Shaxs yo‘nalganligining eng muhim tarkibiy 
qismlari.  Mas‘uliyat.  Maqsadlar  va  ideallar. 
Qiziqishlar  va 
e‘tiqod. 
Iymon.  Dunyoqarash  kabi 
tushunchalarni farqlaydilar. 
Ta’lim metodlari
 
Aqliy hujum, suhbat, baliq skeleti texnikasi, savol-
javob,  konvert  texnikasi
,  ―Blits  so‘rov‖,  ―Klaster‖ 
usullari 
Ta’lim vositalari
 
Ma‘ruza  matni,  format  qog‘ozlari,  markerlar
, 
skotch, o‘quv materiallari, tarqatma materiallar
 
Ta’lim shakllari
 
Jamoaviy, juftliklarda va guruhlarda ishlash. 
O’qitish shart
-sharoiti 
Texnik  vositalardan  foydalanish  va  guruhlarda 
ishlashga mo‘ljallangan auditoriya
 
Monitoring va baholash 
Nazorat  savollari,  savol-javob,  reyting  tizimi 
asosida baholash. 
 
Amaliy mashg‟ulotning texnologik xaritasi 
 
 
Faoliyat 
bosqichlari 
Faoliyatning mazmuni 
O’qituvchining
 
Talabaning 
I. Kirish 
bosqichi 
(5daqiqa) 
1.1.Mavzuning nomi, maqsadi, kutilajak 
natijalarini eslatadi, ularning ahamiyatliligi 
va dolzarbligini asoslaydi. 
1.2.  Mashg‘ulotning  o‘tkazilish  shaklini 
tushuntiradi. 
Tinglaydilar.  
 

---

 
49 
1.3. Guruh ishlarini baholash mezonlarini 
e‘lon qiladi.
 
II. Asosiy 
bosqich 
(65 daqiqa) 
2.1.Aqliy  hujum  metodidan  foydalanib, 
talabalarni 
faollashtiradi 
va 
bilimlarni 
egallaganlik darajasini aniqlaydi: 
1. 
Fanda  insonning  aniq  maqsadlar  va 
rejalar  asosida  faoliyat  ko‘rsatadigan 
dunyosi nima deb ataladi? 
2. 
Shaxsning 
yaxlit 
dunyoqarashi, 
fikrlash  tarzi,  tafakkurida  o‘z  aksini 
topadigan  ne
cha  xil  ta‘sirlar  bosqichi 
mavjud? 
3. 
Nativizm 
va 
Empirizm 
yo‘nalishlarining  tarafdorlarini  fikri  bir
-biri 
bilan qanday farq qiladi? 
4. 
Egizaklardagi  musiqaga  moyillikni 
qaysi olim o‘rgangan?
 
5. 
Zamonaviy  adabiyotlarda  shaxsga 
qanday ta‘rif berilgan?
 
6. 
Mustaqillik 
g‘
oyasini 
tarkib 
toptirishning 
qanday 
psixologik 
bosqichlarini bilasiz? 
7. 
Nima  uchun  milliy  istiqlol  g‘oyasini 
shaxs  ongiga  singdirish 
–
  psixologik 
muammo sifatida baholanmoqda? 
8. 
Mafkuraviy  targ‘ibotning  psixologik 
mexanizmlari nimadan tashkil topgan? 
9. 
Insonni  tevarak-atrof  voqyeyliklariga 
qanday yo‘llar bilan ishontirish mumkin?
 
10. 
Ijtimoiylashuv  jarayonlarining  ro‘y 
beradigan  qanday  ijtimoiy  institutlardan 
xabardorsiz? 
- 
Tajriba 
jarayonini 
standartlashtirish 
deganda nimani tushunasiz? 
Javoblar 
2-
3  so‘zdan  iborat  bo‘lishi 
kerakligini  eslatadi.  Javoblarni  talabalardan 
biriga doskaga yozib borishni taklif qiladi. 
2.2.  Talabalar  bilan  birgalikda  javoblarni 
tahlil qiladi. 
2.3.  Talabalarni  uchta  kichik  guruhga 
bo‘ladi 
va 
hamkorlikda 
topshiriq 
bajarishlarini  aytadi.  Guruhlarga  tarqatma 
materiallarni  tarqatadi.  Berilgan  topshiriqni 
avval 
juftliklarda, 
so‘ngra 
guruhlarda 
bajarishlarini  tushuntiradi.  Balik  skeleti 
texnikasini 
asosida 
ishlashlarini 
aytib, 
o‘tkazilish 
qoidasini 
tushuntiradi. 
Guruhlarda 
faoliyatni 
tashkil 
qiladi, 
kuzatadi, yo‘naltiradi, maslahatlar beradi.
 
2.4.  Taqdimot  boshlanishini  e‘lon  qiladi. 
Yo‘naltiruvchi,  maslahatchi  sifatida  ishtirok 
etadi. 
Javoblarni  aniqlashtiradi,  to‘ldiradi, 
izoh beradi va tuzatishlar kiritadi. 
 
 
O‘z fikrlarini 
bildiradilar, savollarga 
javob beradilar. 
 
 
 
 
 
 
Uchta guruhga bo‘lina
-
dilar.  
 
Berilgan topshiriqni 
avval juftliklarda 
muhokama qilib, baliq 
skeletini to‘ldiradilar. 
 
 
So‘ngra bajargan 
ishlarini guruh ichida 
muhokama qilib, aniq , 
optimal variantini 
tanlab, umumiy bitta  
 
«Baliq skeleti»ni 
to‘ldiradilar. 
 
 
Guruhdan o‘qituvchi 
tanlagan talaba chiqib, 
guruh ishini taqdim 
qiladi, fikrlarini 
izohlaydi.  
 
Boshqa guruh 
ishtirokchilari 
tomondan berilgan 
savollarga javob 
berishadi. 

---