O’zbekiston respublikasi xalk ta`lim vazirigi ajiniyoz nomidagi Nukus Davlat Pedagogika instituti Ta`biyattaniw-geografiya fakul`teti

1993-94 o'quv yili uchun ximiyadan programma mazmuni. 
O'zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi. ta'lim to'g'risidagi qonunig muvofiq "kimyo
darslarini har xil yo'nalishli maktablar" uchun o'quv rejasini ishlab chiqdi.
Yangi o'quv dasturiga muvofiq maktabda VIII va IX sinflarda anorganik kimyo, X va XI
sinflarda organik kimyo, XI sinflarda umumiy kimyo asoslari o'rganilmoqda.
1993-94 o'quv yili uchun kimyo darslarini har xil yo'nalishli maktablarda rejalashtirilgan holda
dastur asosida ishlab chiqildi. Quyidagi maktablar uchun o'quv rejasini ko'rib chiqaylik.
1. O'qish o'zbek tilida olib boriladigan umumiy ta'lim maktablarining 1993-94 yili uchun o'quv
rejasi.
O’qitiladigan fanlar
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
Kimyo
3
2
2
2

---

16
2. O'qish o'zbek tilida olib boriladigan umumiy ta’lim maktablari uchun (haftasiga besh kunlik

o'qish) o'quv rejasi.
O’qitiladigan fanlar
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
Kimyo
2
2
2/1
2
3. O'qish o'zbek tilida olib boriladigan umumiy ta’lim maktablari uchun 1993-94 o'quv yili
tajriba o'quv rejasi.
O’qitiladigan
fanlar
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
Fiz-
Texnika
Pedago-
gika
Fiz-
Informa-
tika
Ijtimoiy
Mat-
Informa-
tika
Biolo-giya
X
XI
X
XI
X
XI
X
XI
X
XI
X
XI
Kimyo
2
2
1
1
2
2
1
1
2
2
2
3
4. O'rta umumta’lim maktablarining 1993-94 o'quv yili uchun o'quv rejasi. (Ixtisosiga doir bir
necha o'quv fanlari chuqur o'rgatiladigan. maktablar uchun)
O’qitiladigan fanlar
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
Kimyo
3
2
2
2
5. O'qish o'zbek tilida olib boriladigan boshlang'ich sinflarda chet tilini o'rganadigan o'rta
umumiy ta'lim maktablari uchun o'quv rejasi.
O’qitiladigan fanlar
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
Kimyo
3
2
2
2
6. Kimyo nazariy va amaliy jihatdan chuqur o'rgatiladigan maktablar uchun o'quv dasturi (VIII-
XI-sinflar)
N
O’qitiladigan fanlar
Sinflar bo’yicha haftalik soatlar
VIII
IX
X
XI
1
Aromatik kimyo
5
4/3
--
--
2
Kimyoviy analiz asoslari
--
0/2
3
--
3
Organik kimyo
--
--
2
4/2
4
Sanoatda kimyo
--
--
1
2
5
Umumiy kimyo
--
--
--
0/2
Yuqoridagi o'quv dasturlaridan ko'rdikki, turli yo'nalishga ega bo'lgan maktablarda kimyo dars
soatlari bir-biriga mos kelmaydi. Har birimiz maktabda shu dastur asosida dars o'tar ekanmiz, dars
soatlari bo'yicha mavzularni to'g'ri taqsimlashni, qaysi mavzular o'tilishi shart-shartmasligini belgilay
olishimiz kerak. Masalan, kimyo ixtisosiga ko'ra bo'lgan maktab uchun soatlar yetarlicha berilgan,
bunda mukammal o'rgata olishimiz mumkin bo'ladi. Lekin pedagogika, ijtimoiy fanlar bo'yicha bo'lsa,
bunda kimyo haftasiga bir soatni tashkil qiladi, bunda asosiy mavzular o'tilib uncha chuqur
o'rgatilmaydi, faqat tushunchalar beriladi.
Dasturda organik va anorganik birikmalarning reaksiyalariga bo'ysunadigan kimyoviy
reaksiyalar, ularning borish qonuniyatlari haqidagi bilimlarni umumlashtirishga imkon beradi.
Kimyoviy reaksiyalar haqidagi bilimlarni chuqurlashtirish fermentlarning katalitik roli, kataliz
organik kimyodagi reaksiyalarning ba'zi bir xususiyatlari, kimyoviy reaksiyalarning mexanizmlari
haqidagi nazariyani o'rganish orqali amalga oshiriladi.

---

17
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan 16 avgust 1999 y "Umumiy

o'rta ta'limning Davlat la'lim standartlari" tasdiqlandi va 2000-2001 o'quv yili 7 sinf, 2001-2002 uquv
yili 8 sinf, 2002-2003 uquv yili 9 sinflarda joriy etiladigan buldi. Yangi standart bo'yicha kimyo 7-9
sinflarda haftada 2 soatda, ja'mi haftali 6 soat, jami soat 204 deb tasdiqlandi.
Kimyo fanidan o'quvchilar quyidagi bilim, ko'nikma va malakalarni egallashlari shart:
-
modda, uning tarkibi, tuzilishi, xossalari, tarkibini bilish;
-
kimyoviy element va ularning birikmadagi valentligini hamda kimyoviy formulalarni tuza bilish;
-
kimyoviy qonunlar va nazariyalarni, atom-molekulyar ta'limotni bilish;
-
anorganik birikmalarning eng muhim birikmalari tarkibi, xossalari va qo'llanilishini bilish;
-
kimyoviy elementlar Davriy qonuni va Davriy sistemani bilish;
-
kimyoviy bog'lanish turlarini bilish;
-
kimyoviy reaksiyadagi asosiy qonuniyatlarni anglash;
-
kichik Davrda joylashgan kimyoviy elementlar tavsifini bilish;
-
kislota, ishqor, tuzlarning dissoziazialanishini yoza olish;
-
ion almashinish tenglamalarini yoza olish;
-
metall va metallmasslarning ayrim vakillari xossalari va qo'llanishini bilish;
-
buyuk allomalarimiz va ularning kimyo rivojida qo'shgan xissalari haqida tasavvurga ega bo'lish;
-
Uzbekistonda olinadigan kimyoviy xom ashyolar va ularning mohiyatini anglash;
-
organik moddalarning tuzilish nazariyasini tushuntira olish;
-
anorganik va organik kimyoga oid masalalar yecha olish;
-
polimerlarning xossalari va qo'llanilishini tushuntira olish;
-
kimyoviy reaktivlar va jihozlardan foydalana olish;
-
kimyoviy ishlab chiqarish jarayoni, kimyoviy moddalardan foydalanishni ekologik nuqtai nazardan
tushuntira olish;