ALTINCI MƏCLİS
Rum vilayotindo Xunis adlı bir cl var idi. Otuz m in evlik bu elin
Ik>son puşa adlı bir puşıısı var idi. Şalıların, paşalann horosinin bir
azarı olur: kim isi arvadbaz, kim isi atbaz. Həson paşa atbaz idi. Harda
bir cins at görürdü, pulla alıb öz tövləsinə bağlayırdı. G ünlərin bir
günü H əsən paşa tövlədə atlarına baş çəkən zaman vəzirinə dedi:
- Vəzir, yeddi iqlim padşahlarım n sərtövlələrində m ənim atlarıma
tay at olmaz.
V əzir dcdi:
- Doğrudu, amm a K oroğlunun Ç əm libeldə Qırat adlı bir atı var ki,
yeddi göylər padşahı Keyvanın da belə atı yoxdu.
H əsən paşa dedi:
- Vəzir, necə olursa-olsun, Qırat m ənim olmahdı.
V ozir dedi:
- Paşa, K oroğlunun dünya m alına ehtiyacı yoxdu ki, pul alıb atı
versin. Elə adam da deyil ki, to p -tü fən g lə ondan at alasan.
H əsən paşa dedi:
- Vəzir, kim gedib Qıratı m ənə gətirsə, paşalığım ın yarısını ona
bağışlayaram . D esə bu da azdı, var-dövlətim in yarısm ı ona verərəm ,
ya da yeddi qızım dan hansını istəsə, qoy onun olsun. C arçılara de, hər
yerdə car çəkib desinlər ki, varhdan, yoxsuldan h ə r kos gedib Qıratı
m onə gətirsə, m ükafatlandırılacaq.
V əzirin əm ri ilə carçılar h ə r yerdə car çəkdilər. Koroğlunun qor-
xusundan kim sə bu işə girişm oyə cürət etmədi. Gözünün içinə kimi
keçəl olan bir aşbaz şəyırdi var idi, adına Keçəl H om zə deyirdilər.
K eçəl H əm zə carçıların səsini eşidəndə ayaqyalın, başaçıq vəzirin ya-
nına gəlib m əsələd ən halı oldu. V əzir dedi:
- K eçəl köpok oğlu, get öz işinlo moşğul ol!
K eçəl dedi:
- Ağa, nə olar, məni m otlobdon hali clo.
V əzir dedi:
- Paşa əm r cdib ki, hor kəs K oroğlunun Qıratını Ç om libeldən qa-
çırdıb ona gətirso, hər nə istəso, verocək.
Keçol H əm zə vozirə dedi:
- Pul nəyim ə gorokdi, m ətboxdə h ə r gün bir batm an qovun qabığı
gəm irirəm .
V əzir dedi:
- Paşa deyir, Qıratı g ətirən kəsə v ar-dövlətim in yarısını verəcəm ,
onunla razılaşmasa, öz paşalığım a şərik edəcəyəm , buna da razı olmasa,
ycddi qızım var, hansını istoso, ona verocoyom .
K eçəl H əm zə qız adı eşidənde b ağ -b ağ açılıb dedi:
- Vozir, m ən paşanın qızlarının yeddisini də görmüşom. G örəsən,
qızlarının ən kiçiyini m ən ə verər?
V əzir dedi:
- Ə lbəttə, Qıratı kim gətirsə, qız da onundu.
K eçəl H əm zə əlini döşünə vurub dedi:
- V əzir, bu yalnız m ənim işimdi. A ncaq bir şərtim var, m ənim
özüm ü paşa ilə görüşdürm əlisən.
V əzir öz-özünə dedi: “M ən bu q ə d ə r car çəkdirdim , kim sə bu işə
c ü rə t etm ədi. Görünür, şər iş alçaq adam m əlindən gələr. Doğrudan
da, bu işi bu keçəldən başqa, heç kim bacarm az” .
V əzir keçəlin əlindən tutub paşanın hüzuruna gətirdi, dedi:
- Paşa sağ olsun, otuz m in evdən bu keçəldən başqa, bir n ə fə r də
olsun cürət edib qabağa g ələn olmadı. Budu, bu keçəl deyir, Qıratı
m ən gətirərəm .
P aşa dedi:
- Kcçəl, Qıratı gətirə bilərsən?
K eçol dedi:
- Paşa sağ olsun, getirsəm , nə verersən?
Paşa dedi:
- Keçel, h er ne istesən, vererem.
K eçəl H em ze dedi:
- Yox, açıq de görüm, n e vereceksen?
Paşa dedi:
- V ar-dövletim in yarısını.
K eçəl dedi:
- V ar-dövleti neynirem.
Paşa dedi:
- Paşalığım a şerik ederem .
K eçel cavab verdi:
- Paşalıq noyim e gerekdi, ac qulağım , dinc qulağım.
Paşa gülüb dedi:
- B əs ne isteyirsən, ay keçel?
K eçəl dedi:
- Vəzir m ənə deyəni siz dem ədiz.
Paşa dedi:
- Yeddi qızım var, Q ıratı kim g ətirsə, qızların hansını istəsə, ona
verərəm.
Keçəl dedi:
- Bu sözə inanmıram.
Paşa dedi:
- Keçəl, neyləyim ki, sözüm ə inanasan?
Keçəl dedi:
- And iç ki, qızlarm hansını istəsəm , verəcəksən.
Paşa Allaha and içdi. K eçəl H əm zə paşaya inanıb dedi:
- Mon sənin kiçik qızına vurulm uşam . Başım ı bu yolda qoyuram.
Qıratı gətirsəm , qızını m ənə verəeoksənm i?
Paşa dedi:
- Arxayın ol.
Keçəl H əm zə dedi:
- Paşa sağ olsun ya ölərəm , ya da Qıratı gətirərəm . Altı aya kimi
qayıtdım, qayıtdım, qayıtm asam, bil ki, ölm üşəm .
Keçəl H əm zə Paşa ilə vidalaşıb Ç əm libelə üz qoydu. M ənzilbə-
mənzil gedib günlərin b ir günündə Ç əm libelə yetişdi. Bir ay Çəmlibel
ətrafm da dolamb hər şeylə tam ş oldu. Sonra fıkirləşdi ki, Koroğlunun
Dəli M ehtəri ilə dostlaşm asa, heç bir iş görə bilm oyəcək. Bir təhər ağa
- nökər oyunu çıxannahdır. K eçəl H əm zə asta-asta sərtövləyə yaxın-
laşdı. Sərtövlənin qabağında peyinin ü stə oturub gözündən abi-leysan
kimi yaş tökm əyə başladı. D əli M ehtər tövləyə gələn d ə gördü ki, bir
cmdır paltarlı adam əlləri qoynunda peyinin üstə oturub göz yaşı tökür.
Ürəyi yamb dedi:
- Ay keçəl, kim sən? N iyə ağlayırsan?
Keçəl H əm zə dedi:
- Ay ağa, Allah heç kəsi qərib eləm əsin. Q əribəm , başım da ke-
çəldi, heç kəs m ənə baxmır. G ündə bir qarın çörək verənim olsaydı,
qulluğunda dayanıb nökərçilik edərdim .
Dəli M ehtərin ona yazığı gəldi, fıkirləşdi ki, bütün aləm Koroğlu-
nun çörəyini yeyir, bunu aparun bir loxm a çörək yeyib sərtövlədə iş-
ləsin. Dəli M ehtər keçəlin əlin d ən tutub tövləyo apardı. Bir vedrə su
qızdırıb qollarım çırm alayıb keçəlin başını tə r-tə m iz yudu. Sonra
köhnə paltarlarından bir dəst K eçol H em zəy ə verdi. Bəli, Keçəl
Həmzə Çəmlibeldə qalıb xidm ət g östən n əy ə başladı. Qıratm buxovunun
açarı K oroğluda, D üratınkı isə Dəli M ehtərdə olurdu. Düratı Eyvaz
minirdi. M ehtər elə birinci gündən Düratın buxovunun açarını Keçəl
H əm zəyə verdi. K eçəl gördü Qıratı oğurlaya bilm əyəcək, öz-öziino
dedi: “Qırat olm asın D ürat olsun. Q ırat da D üratın balasıdı da. Bir də
paşa nə bilir ki, D ürat hansıdı, Qırat hansı. Düratı aparıb qızı alaram,
sonralar işin üstü açılanda qızı m əndən alm ayacaq k i” .
B ir gün K oroğlu tö v ləy ə golib gördü Dəli M ehtər yatıb, bir keçəl
də qaşov əlin d ə Düratı qaşovlayır. K oroğlu o vaxta qədər keçəli gör-
m əm işdi, keçəl də K oroğlunu tanım ırdı. K oroğlu tövlənin qapısından
baxıb gördü cani-dildən papağm ı yerə qoyub, qollarını çırm alayıb elə
bir tərz d ə D ürata qaşov çə k ir ki, Allahın heyvam qıvrılıb açılır. T ə z ə -
d ən K oroğlunun canına lərz ə düşdü, öz-ö zü n ə dedi: “Bu köpək oğlu
düz adam a oxşam ır” . İçəri girib dedi:
- A y it balası, bu necə qaşov çəkm əkdi, heyvanın dərisini soyur-
san ki?
D əli M ehtər k eçələ d ö n ə-d ö n ə tapşırm ışdı ki, başqa adamı tövləyo
buraxm asın. K eçəl K oroğlunu görən kim i dəm ir toxm ağı götürüb K o-
roğlunun üstünə cumub dedi:
- Ə claf, bu toxm aqla başını əzərəm , de görüm kimson, burada
n ey ləy irsən ?
K oroğlu qəzəblənib:
- V ələdüzna, m ənim üstüm ə golirsən - deyəndo, Dəli M ehtər yu-
xudan oyanıb Koroğluya baş əydi. K oroğlu D əli M ehtərdən soruşdu
ki, bu kim di? D əli M ehtər ərz elədi ki, C əlali K oroğlu sağ olsun, sonin
çörəyini yeyənin sayı-hesabı yoxdu. Bu kcçol do çox qoçaq, zirək bir
cavandı. Sənin bir tikə çörəyini yeyib atlara baxır.
K oroğlu dedi:
- M on çöroyim i əsirgəm irəm , am m a bu haram zadadan gözüm su
içm ir. Bu, at oğrusuna oxşayır.
K eçəl H om zə Koroğlunu tamyıb qorxusundan qaçıb qatırın dalında
gizləndi.
D əli M ehtor dcdi:
- Ey C əlali, bu keçəl polad olsa da, ondan beş iyno çıxmaz.
K oroğlu dedi:
- Özün bil, atlardan m uğayat ol.
K eçəl H əm zə Q ıratdan üm idini kəsib Düratın yəhor-yüyonini bor-
kidib hazırladı. D əli M ehter Koroğlunun m əclisindən sərxoş tövloyə
Dostları ilə paylaş: |