gəlib gördü ki, K eçəl H əm zə dul arvadlar kimi dizlərini qucaqlayıb
ağlayır. Dəli M ehtər soruşdu:
- H əm zə, n iy ə ağlayırsan?
K eçəl dedi:
- A y ağa, sən özün h ər gecə gedib Koroğlunun m əclisində qırm ızı
şərab içirsən, heç dem irsən bir az da H əm zəyə aparım.
D əli M ehtər dedi:
- S ən deyirdin şərab içm irəm , heç bilm irəm ki, şərab turşdu, şirin-
di, nədi.
D əli M ehtər atı minib K oroğlunun m eyxanasına gəldi. B ir qab
şərab doldurub K eçəl H əm zəyə gətirdi. K eçəl kasanı doldurub Dəli
M ehtərə dedi:
- A y ağa, iç görüm necə içirsən?
D əli M ehtər kasam alıb başına çəkdi, sonra keçələ dedi:
- B ax belə içərlər.
K eçəl H əm zə kasanı doldurub başm a çəkm ək əv əzin ə çiyninin
üstündən arxasına atırdı. V ələdüzna keçəl Dəli M ehtərin q am m a o
qədər şərab doldurdu ki, D əli M ehtər ölü kimi düşüb qaldı. Keçəl
H əm zə fikirləşdi ki, m ənim bu paltarda getm əyim düzgün deyil. Dəli
M ehtərin paltarlarm ı soyundurub əyninə geydi, öz paltarlarm ı da Dəli
M ehtərə geyindirdi. Düratm buxovunu açıb yəhər-yüyənini bərkitdi.
M inib yola düzəldi.
K oroğlu səh ə r tezdən hərəm xanadan çıxıb Q ırata baş çəkm ək
üçün tövləyə gəldi. Gördü Q ırat ordadı, am m a Dürat yoxdu. Dedi yəqin
keçəl aparıbdı. D əli M ehtəri səsləyib yuxudan oyatdı. Dəli M ehtər
Koroğlunu görən kimi baş əydi. Koroğlu D əli M ehtərin geyim inə, si-
fətinin görkəm inə baxıb gördü ki, təlx əy ə oxşayır. Q eyzlə dedi:
- A y alçaq, bu nədi geym isən? Bəs öz paltarların hanı?
D əli M ehtər baxıb gördü ki, öz paltarları əynində deyil. Koroğlu
ondan Düratı soruşdu. Dəli M ehtər dedi:
- Ağa, əlbət, keçəl gəzdirm əyə, ya da su içirm əyə aparıb.
K oroğlu dedi:
- K eçəl Düratı qaçırdıb. Qurum saq, sən ə dem ədim , keçəl at oğru-
sudu? T ez ol, Q ıratın yəhər-yüyənini bərkit.
K oroğlu dərhal yaraq-yasağım bağlayıb Qıratı m inib yola çıxdı.
Koroğlu dağın başına çıxıb gözətçixanadan baxıb gördü ki, H əm zə il-
dırım sürətilə gedir. Koroğlu qeyzlə səslədi:
- Ey ananı... hara qaçırsan? İstanbula getsən də, dalınca gələcəyom .
Koroğlu qeyzlə norə çə k ən d ə bir ağaclıqdan eşidilirdi. Qırat güllo
kim i uçurdu. K eçəl H əm zə uzaqdan Koroğlunun səsini eşidib dcdi:
- D ədəm yandı, K oroğludu dalım ca gələn, ölən günümdü.
K eçəl baxıb gördii qarşıda böyük bir kənd var. Öz-öziino dcdi:
“k ən d ə çata bilsəm , bir tə h ə r ölüm dən can qurtara bılərəm ” . K əndə
bir az qalmış bir dərə, d ərənin ortasında da işdən düşmüş köhno bir
dəyirm an var idi. Keçəl fıkirləşdi ki, kən d ə yetişənə qədər Koroğlu
m ə n ə çatıb atam ı yandıracaq. K eçəl tez atdan düşdü, Düratı dəyirına-
nın qapısına bağlayıb içəri girdi. G ördü dəyirm ançı yerində yoxdu.
D əyirm ançının bir köhnə kürkü var idi. K eçəl kürkü götürdü una bu-
layıb əyninə geydi. Ü z-gözünü də unnuyub dəyirm anın qapısında
dayandı. K oroğlu qəzəblə Qıratı çapa-çapa gəlib keçələ çatdı. O, on
b eş-iy irm i ağaclıq yolu bir n əfəsə gəlm işdi. G özləri acışıb qaralırdı.
O na görə d ə K cçəl H əm zəni tam m adı, Düratı göstərib dedi:
Bu atın sahibi hara getdi?
K eçəl H əm zə dedi:
- A y ağa, atı necə gətirib bura bağladığını bilm irəm , özii gedib do-
yirm anm donuzluğunda gizləndi.
K oroğlu K eçəl H əm zəyə:
- D əyirm ançı, bu atı tut - dedi.
Q ıratın bir xasiyyoti var idi. Koroğlu öz əlilə onu başqa adam a tap-
şırdıqda Q ırat ayaqlarını yere döym ədən sakitcə dayanardı. Koroğlu öz
olilə Qıratı K eçəl H om zoyə tapşırıb, qılıncını çokib doyirm ana girdi.
K eçəl H əm zə bir göz qırpım m da kürkü çiynindən ycro atıb Qıratın b c-
linə qalxdı. D əyinnandan bir at meydanı uzaqlaşıb h ər yandan arxayın
olduqdan sonra dayandı. Koroğlu dəyirm am n donuzluğunu, biitiin
d əlm ə-deşiklorini o lək -v ə lək eloyib heç kimi tapm adı. A cıqlı—
acıqlı
dəyirm andan çıxanda gördü ki, Qırat yoxdu. Dürat dayanmışdı, doyir-
m ançının unlu kürkü do yerdə idi. K oroğlu gördü ki, bir at meydanı
uzaqlıqda Keçəl H əm zə Qıratın üstündə ollorini bclino qoyub m oğrur-
m oğrur ona baxır. Koroğlu ü rəyində dcdi: “Q əribə sövdə ctdim, AUah
axırını saxlasın” . Koroğlu onu səsləyib dedi: - Hom zo boy!
H əm zə bəy dedi:
- N ədi, m onim ağam?
K oroğlu dedi:
- H əm zo bəy, bilirom m əndən incim ison, m ondon başqa kimso
sənin könlünü alm ayacaq, gəl Ç əm libelə qayıdaq.
H əm zə dedi:
- Ay Koroğlu, zarafat, edirsən, yoxsa, dəli olubsan. Q ıratı m ən
göydə axtarırdım , yerdə əlim ə düşüb. Qıratı öz əlinlə m ənə verdiyinə
görə çox sağ ol.
Koroğlu dedi:
- H əm zə bəy, başına dolanım, m al-dövlət, at, qadm, nə istəsən,
sənə verərəm . Eyvazın canına and olsun ki, bütün var-dövlətim i sənə
bağışlayıram .
K eçəl dedi:
- Ey Koroğlu, m əni aldada bilm əzsən. Sən istədiyim i m ən ə verə
bilməzsən. M ən Həsən paşanın qızını sevirəm. H əsən paşa şərt qoyub ki,
Q ıratı gətir, qızı sənə verim. Altı aydı ki, Qıratı qaçırm aq istəyirdim
m üm kün olm urdu. Axır əlacsız qalıb Düratı götürüb qaçdım. A llah
sənə uzun öm ür versin, dövlətini çox yaşatsın ki, m əhəbbət eyləyib öz
əlin lə Qıratı m ən ə bağışladın. İndi Q ıratı aparıb paşanın qızını alaram.
K oroğlu dedi:
- H əm zə bəy, Qıratı qaytar, m ən paşanm qızını sənə qılınc gücüne
alaram.
K eçəl dedi:
- Yox, Qıratı qaçırmaqla kişiliyim i paşanın qızına göstərəcəm .
Koroğlu K eçələ nə q ədər yalvardısa, xeyri olmadı. K eçəl H əm zə
dedi:
- And olsun Allaha ki, daha Qıratm üzünü görm əyəcəksən.
K oroğlu dərindən bir ah çəkib dedi:
Q ıratsız dünyalar sənə,
H aram dı, inan, Koroğlu.
Q ırat ki, əlin d ən getdi,
V ur başına yan, Koroğlu.
K eçəl dayanıb Koroğluya tam aşa edirdi.
Koroğlu dedi:
Q ıratın quyruğu d əstə,
Qıratı A llahdan istə,
Yetirsin, xudam , K oroğlu.1
1 Bənd əlyazm ada üç misradır (İ.A.)
D ərin dəryalara daldum ,
Q ırat dərdin canə saldum ,
Ç ünki doyirm ançı oldum,
Ç ağır gəlsin dən, Koroğlu.
Koroğlu K eçəl H əm zəyə dedi:
- Daha m ən Qıratsız p əh ləvanhq edə bilm ənəm . Bundan sonra d ə -
yirm ançıhq edəcəyəm . Sonra dedi:
Ç əm libeldən durub gəldim ,
G ah ağladım , gahi güldüm ,
Q ırat verdim , D ürat aldım,
G əl olm a peşm an, Koroğlu.
K oroğlu sözünü qurtardıqda, K eçəl H əm zə dedi:
- Ey Koroğlu, bu sözün m ənim ürəyim i dağladı. Get Ç əm libelə
evində otu, altı ay eşiyə çıxm a. M ən Q ıratı aparıb toyum u eləyim . Altı
aydan sonra aşıq paltarı geyib Xunis ellərinə gəl, sən Qıratın cilovunu
m ən ə verdiyin kim i, m ən də Qıratm cilovunu sənə verəcəm.
Koroğlu dedi:
- H əm zə, bu sözü doğru deyirsən, yoxsa yalan?
K eçəl dedi:
- Ey Koroğlu, bir A llaha and olsun ki, m ən m ərdəm , nam ərd de-
yiləm . Sənə kişi kim i söz deyirəm , altı aydan sonra gəl, Qıratı özünə
qaytarım.
K eçəl H əm zə bunu deyib Qıratın başını döndərib Xunis ellərino
doğru yol aldı. Q ırat gözdən itənə kimi K oroğlu onun arxasınca baxdı.
Q ırat görünm əz olduqda Düratı minib boynu çiynində m əlul-m olul
Ç əm libelə yollandı.
D əlilər Ç əm libelin girəcəyində dayanıb tam aşa edirdilər, görsün-
lər K oroğlu K eçəli necə gətirir. D əlilərdən biri gördü ki, Koroğlu D ü-
ratın belindədi, Q ıratdan isə x əb ə r yoxdu. Qayıdıb dəliləro dcdi:
- Allah evinizi yıxsın, K oroğlu Düratın bclinə m inib, görəsən, Q ı-
ratm başm a nə iş gəlib?
Eyvaz dedi: - Uşaqlar, deyəsən, Keçol Hom zo Koroğlunu aldadıb,
əlinə xm a qoyub.
D əlilər K oroğlunu qəzəbli görüb, siçan deşiyini satın aldılar.
Eyvaz yerindən tərpənm ədi, K oroğluya dedi:
- Ay ağa, yaxşı sövda eləm isən, xərcsiz oynam ısan.
Dostları ilə paylaş: |