Bolu b əy K oroğluya dedi:
- B oş-boş danışıb ongini yorma.
K oroğlu dedi:
- Ay başına dönüın, nalıaq yero moni tutub apanrsan. Mon Koroğlu d c y i-
ləm. K oroğlunun da... h ə r kim in bığı, topa saqqalı olsa, K oroğludu
bəyəm ? M ənim də dam şm ağa dilim var. Sabah H əsən paşaya d e y ə c ə -
yəm ki, m ən getm işdim Bolu b əyin m əclisinə aşıqhq edib çörək q a -
zanmağa. O, m əni zorla tutub sizin yanınıza gətirib ki, bu K oroğludu.
Bolu b əy fıkırləşib öz-ö zü n ə dedi:
- B u yetim düz deyir də. M ən bu yazığa bu qədər ki, əzab verirəm ,
görəsən, o, doğrudan da, Koroğludu? K oroğlunu gözlərim lə görüb
onunla vuruşub əsir tutsaydım , m ən deyən olardı.
B olu b ə y fıkirləşib öz-özüno dedi: “Yox, bu K oroğlu deyil. K o -
roğlu b ə y ə m o qədər ağılsız oldu ki, tək -tən h a b ir saz götürüb öz ayağı
ilə gəlib girdi şirin ağzına? Ağıllı adam belə şey eləm əz. M ən bir m e h -
tərin sözünə inanıb bu yetim i hara aparıram ? H əsən paşa əhvalatı b ilib
m ənim nəslim i qırar” .
B olu b ə y tutduğu işdən peşm an oldu. Y enə d ə öz-ö zü n ə fıkirləşdi
ki, b əlk ə, m ehtərin bu bəd b əx t aşığnan düşm ənçiliyi var, ya da bu
köpək oğlunun m ənim lə gizli bir kin-küdurəti var? İstəy ir ki, m ən i
H əsən paşanın yanında abır-h əy ad an salsın? Ü stəlik, H əsən paşa q ı-
zm ı m ən ə vennəsin, m əni öldürsün.
Bolu b əy adam yollayıb m ehtər M əm m ədi çağırtdırdı. M ehtər
M əm m əd hazır oldu. B olu bəy m ehtərin yazıq aşığı belə bir kökə sa l-
m asına qəzəblənib ona ölüm hökm ü verdi. C əlladlar elə o saat m ehtər
M əm m ədin boynunu vurdular.
Bolu b ə y Koroğludan üzr istəyib dedi:
- Yanşaq, m ənim bir günahım yoxdu. Səni bu bəlalara salan o tü n -
bətün olm uş m ehtərdi.
Bolu b ə y əm r verdi yanşağın qollarını, boynunun zəncirini açdılar.
K oroğlu dərindən nəfəs alıb, öz-özünə: “rahatlandım , bu gorbagor
nıehtər M əm m əddən başqa m əni heç kəs tanım ır” , - dedi. Sonra sazı
sinəsinə basıb dedi:
Q adir A llah öm ür qoysun başüvə,
B olu paşa, m ə n K oroğlu deyiləm .
Şahi vilayət özü gəlsün qarşuva,
B olu paşa, m ə n K oroğlu deyiləm .
C
/ )
186 n
o
Bolu b əy dedi:
- Yanşaq, Allah m ehtər M əm m ədin evini yıxsm, yoxsa m ən dünyada
belə iş görm əzdim . D aha m əni v ilay ətlərd ə rüsvay edib abırdan salma.
Koroğlu dcdi:
- Paşa sağ olsun, K oroğlu axm aq deyil ki, gəlib öz əlilə tələy ə
düşsün. O çox ağıllı adamdı. K oroğlunun qapısında yüz min m ənim
kimi nökəri var.
Sonra sazı götürüb dedi:
Ə rcistan bağları g ətü rə n bardu,
Savalan dağına tö k ü lə n qardu,
K oroğlunun yeddi yüz d əlisi vardu,
Bolu paşa, m ə n K oroğlu deyiləm .
B olu b əy dedi:
- Yanşaq, bəs sənin adın nədi?
K oroğlu sazı götürüb dedi:
Uca dağ başını alan dum andu,
M üxənnət gözündən tökülən qandu,
A dım x ə b ə r alsan A şıq Rövşandu.
B olu paşa, m ə n K oroğlu deyiləm .
Koroğlu sözünü bitirən kimi B olu bəy dedi:
- Yanşaq, m ən səne söz verm işəm , dur get atları yoxla, hansı at
xoşuna gəldi götü.
Koroğlu durub B olu bəyin atlarının içinə getdi. B ir dayça görüb,
öz-özünə dedi: “Yaxşı dayçadı, bir az da m uğayat olsam, yaxşı at olar” .
Koroğlu dedi:
- Paşa sağ olsun, icazə versəydin, elə bu dayçanı götürərdim .
Paşa dedi:
- M ən səne çox əzab -ə ziy y ət verm işəm . Onu sen ə bağışladım ,
m in get.
Koroğlu ürəyində dedi: “Bu dayça m enim ağırlığım a dözə bilm əz,
beli şikəst olar, bu qurum saqlar m əni təzə d ən tutarlar. D eyəeəyem
Koroğlu deyiləm , d ey əcək lər K oroğlu olm asaydın bu dayçanm beli şi-
kəst olm azdı” .
Koroğlu sonra dedi:
on 187 no
- Paşa sağ olsun, əl-ay ağ ım keyiyibdi, b ir az piyada getmək istə-
yirəm ki, əl-ayağım açılsın. Sonra ata m inərəm .
Koroğlu Bolu bəylə xudahafizləşdi. D ayçanı yedəkləyib oradan
uzaqlaşdı. Bir qədər yol gedəndən sonra dayçanı çölə buraxıb piyada
Çəm libelə yollandı. B olu bəy də K oroğlunu tutm aq eşqilə m ənzilbə-
mənzil yol keçib Ç əm libelə gəlirdi.
Koroğlu gəlib Ç əm libelə çatdı. D əlilər K oroğlunun gəldiyini bilib
onun ayaqlarına düşüb dedilər:
- Ağa, sənə qurban olaq, neçə gündü tə k -tə n h a hara gedibsən?
Koroğlu dedi:
- Q asidliyə getmişdim . O rdu Ç əm libelin dörd ağaclığmda düş-
müşdü. Onların kim olduqlarını öy rən m əy ə getm işdim . Ancaq tələyə
düşdüm, tez də tülkü h iyləsilə aradan çıxdım.
Koroğlu tələsik əhvalatı d əlilərə danışıb dedi:
- Tez yaraqlanm ki, B olu b əy öz ordusu ilo gəlir.
Bolu bəy gəlib ham an qoruğa düşdü. K oroğlu yeddi yüz yetmiş
yeddi dəlisini götürüb gecənin zil qaranlığında B olu b əy in qoşununa
hücuma keçdi. D əlilər qoşunu dannadağın etdilər. H ə r kəs canımn
qorxusundan bir tərəfə qaçdı. D ə lilə r qılınclarını çəkib atlıların başım
sərçə başı kimi kəsdilər. Sağ qalanları əsir tutub B olu bəyin özü ilə
bərabər Çəm libelə gətirdilər.
Bolu bəylə atlıları üç gün idi ki, zindanda idilər. Ü çüncü gün Koroğ-
lunun əm ri ilə Bolu bəyi divanxanaya gətirdilər. B olu bəy: - “Koroğlu
hansıdı?” - deyə soruşdu. D edilər ki, m əclisin yuxarı başm da oturan-
dı. Bolu bəy gördü ki, K oroğlu R övşən aşıqdı ki, var. Koroğlu Bolu
bəyin kefıni soruşdu. Bolu bəy cavab verdi ki, C əlali Koroğlunun ca-
nına dua edirəm. Koroğlu ilə bu söhbət Bolu b əy i sarsıdıb ağlatdı. K o-
roğlu görəndə ki, Bolu bəy ağlayır dedi:
- Ay axmaq, m ənim başım a o q ə d ə r oyun açdın, süm üklə başımı
yardm, m ən heç u f dem ədim , sən də iltimas etm ədin. İndi mən sənə
nə etm işəm ki, belə ağlayırsan?
Sonra Koroğlu telli sazı götürüb dedi:
Bolu paşa ola d ü şə r yadüvə,
M ən dəlini tutan g ü n lə r necoldu?
De ki, görüm k im lə r yetər d ad ü v ə,
M ən b əb iri tutan g ü n lə r necoldu?
G ö y d ə ulduz x id m ə t ey lər aylara,
Y o x su l olan qullu q ey lər baylara,
Y alınayaq uğradardun çaylara,
M ə n fəqiri tutan g ü n lə r necoldu?
Koroğlu ö z-ö zü n ə dedi: “Bu qurum sağın indi qorxudan ürəyi p art-
layır. Qoy deyim səni buraxacağam , b əlkə, sak itləşə” .
Koroğlu sazı götürüb dedi:
D ə rin -d ə rin dəry aları boylaram ,
X ə n c ə r olub bağrun başm teylərəm ,
Q orxm a, Bolu, sə n i azad eylərəm ,
M ə n fəqiri tutan g ü n lə r necoldu?
Bolu bəy dedi:
- Ey C əlali K oroğlu, daha m ən getm ək istəm irəm , qoy m əni ö l-
dürsünlər.
Koroğlu soruşdu:
- N iyə getm ək istəm irsən?
Bolu b əy dedi:
- M ən H əsən paşanın qızı D ona xanım a aşiqəm . H əsən paşa m ə -
nim lə şərt kəsib and içib ki, K oroğlunu tutub diri-diri aparıb ona
versəm , qızı D ona xanım ı m ənə verəcək. İndi bu əhvalatdan sonra
m ən nə üzlə İstanbula H əsən paşanın hüzuruna gedim?
Bolu bəy dedi:
- H əyatdan bezm işəm , daha yaşam aq istəm irəm .
Koroğlu çox ürəyi nazik, rəhm dil adam idi. Bolu bəyin sözii ona
yam an təsir elədi. O kövrəldi, paşaya ürəyi yandı. Sazı götürüb dedi:
K oroğlu der m ə n ki, burda qaluram ,
N ecə paşaları taxtdan saluram ,
Q orxm a Dona paşanı sə n ə aluram ,
M ən dəlini tutan g ü n lə r necoldu?
Koroğlu B olu b əy ə dedi:
- Ürəyini sıxm a, qoşun götürüb İstanbula H əsən paşanın qızı Dona
xanım a elçi gedib sənə alaram. X oşluqla verm əsə, zorla alaram.
Koroğlu B olu bəyi arxaym edib, dedi:
- Dona xam m ı sən ə almasam, kişilik papağını başıma qoymaram.
Dostları ilə paylaş: |