P. O. Box 126, Richmond, Surrey tw9 2UD, uk
Yüklə 9,74 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maronit
358 Bəzi maronit ∗ müəlliflərinin ərəb dilinə xidməti şübhə do- ğurur. Belə ki, onlar lüğət tərtib etmiş, amma orada dil faktı olaraq nə bir ayə, nə də hədis göstərmişlər. Bu da bir tərəfə qalsın, lüğətin sonuna dörddə üçü avropalı şəxsiyyətlərdən ibarət bioqrafik indeks əlavə etmişlər! ∗∗ Bu heç də təsadüfi iş deyildir, əksinə, kimliyimizi tədricən məhv etmək üçün hazırlanmış plandır... Bəzi ağıldankəmlər iddia edirlər ki, təbabətə, mühəndisliyə dair ədəbiyyatı ərəb dilinə tərcümə etmək çətin və mürəkkəb işdir. Əslində, bu onlardakı elmi acizliyin, mənəvi düşkün- lüyün göstəricisidir... Professor İbrahim Həsənin qızdırmalı-epidemik xəstəlik- lərə, professor Həbib Musanın da dəri-zöhrəvi və tənasül or- qanlarının xəstəliklərinə dair qələmə aldıqları ərəbdilli ədəbiy- yatı oxumuşam. Bu kitablarda ərəb ədəbi dilinin ifadə im- kanlarının genişliyi bütün aydınlığı ilə üzə çıxarılıb. Bəli, tibb terminləri və anlayışlarının ifadəsi üçün ərəb dili lazımi linq- vistik bazaya malikdir. Onu da deyim ki, həm İbrahim Həsən, həm də Həbib Musa dövrümüzün məşhur tibb mütəxəssis- ləridir... Şəxsən mənim tərcümə imkanları məsələsində başqa dil- ləri deyil, məhz ərəb dilini tənqid edənlərdən xoşum gəl- mir. Onlara görə, həmin dillərin söz ehtiyatı təbabətə dair ∗ Maronit: Əsasən Livanda yaşayan xristian ərəblərə verilmiş ad – tərcüməçinin qeydi. ∗∗ Söhbət 1960-cı ildə Beyrutda “Katolik” mətbəəsində çap edilmiş “əl- Müncid” lüğətindən gedir. Lüğətin müxtəlif illərdə təkmilləşdirilmiş və əlavəli nəşrləri işıq üzü görmüşdür – tərcüməçinin qeydi. 359 kitabların qələmə alınmasına imkan verir. İş ərəb dilinə gə- ləndə hamı başını bulayır... Rus dilində təhsil mədəni müstəmləkəçiliyin iyrənc təsi- rini artırır ∗ . Əgər İsrail ərəblərin üzərində birdəfəlik qə- ləbə çalsaydı, kim bilir, bəlkə də, tədris yəhudi dilində aparılacaqdı... Pozğun ünsürlər, “həşərat” insanlar hər qarıldayanın da- lınca qaçır, üstün olan hər kəsin arxasınca sürünürlər. İndiki dövrdə uzaq kəndlərdə yaşayan elə əkinçilərə, səhrada məskunlaşmış elə bədəvilərə rast gəlirsən ki, London və Vaşinqtondakı radio mərkəzlərinə məktub yazır, xarici mah- nılara qulaq asmaq istədiklərini bildirib sifariş verir, özü də bunu çadırlarda əyləşmiş ata-analarına “hədiyyə” edirlər! Bu gülməli vəziyyət nə vaxtadək davam edəcək?! El- mimizi, mədəniyyətimizi çulğayan bu “xəstəlik”dən nə vaxt müalicə olunacağıq?! Dilimizə sahib çıxmağın, bunda təəssüb- keşlik göstərməyin vaxtı çatmayıbmı?! İndiki mədəniyyətlər həm incəsənətə, həm ədəbiyyata, həm elmə, həm də istehsala (yaradıcılığa) böyük diqqət yetirir. Məlumdur ki, bəşəriyyət həm iqtisadiyyatla, elmi araşdırma- larla məşğul olmalı, həm də incəsənət və istirahətə vaxt ayırmalıdır... İndiki dövrdə dünyada gördüklərimiz deyilənləri təsdiq- ləyir. Dünyanın qeyri-müsəlman əhalisi ciddi və məzhəkəçi ∗ Çox güman ki, mərhum Qəzali ya o dövrdə Sovet İttifaqına həkim- lik ixtisası üzrə təhsil almağa gələn ərəbləri nəzərdə tutur, ya da bu imperiyaya tabe qeyri-rus respublikalardakı rusdilli təhsildən danışır – tərcüməçinin qeydi. 360 incəsənətə, ənənəvi və sərbəst ədəbiyyata sahibdir. İnsan oğlu belə istəyir! Bizi qorxudan şey odur ki, mədəniyyət və incəsənətin “yüngül” (xoşagəlməz) tərəfi “məcra”sından çıxsın, ətrafında nə varsa hamısını “udsun”. Ərəb dünyasında ədəbiyyat və incəsənətin vəziyyətinə nəzər salıram. Qarşıma elə yazıcı və incəsənət mənsubları çı- xır ki, alçaqlığın son həddindədirlər. Məhz belələri əxlaq və ülvi dəyərlərimizə birbaşa təhlükədirlər. Onların əlindən tutub “Bu nədir edirsiniz!?” – demədikcə ümmətimiz xeyir tap- mayacaqdır... Təhqiramiz ifadələr, iyrənc sözlər, səviyyəsiz hərəkətlər, heç bir ülvi məqsəd güdməmək – budur onların halı! Sanki əsas işləri avam xalqı güldürmək və ciblərini boşaltmaqdır... Avropalılar müxtəlif mövzularda dram əsərləri yazmış, ya- şadıqları mühiti əks etdirən incəsənət janrları yaratmışlar. Bizimkilər də onları teatr ədəbiyyatında təqlid etməyə cəhd göstərdilər. Məsələn, Şövqi Zeyf qiymətli ədəbi-siyasi pyes nümunələri yaratdı. Amma ülvi ədəbiyyata elan edilmiş mü- haribə hər şeyin axırına çıxdı. Şövqi Zeyf vəfat edən kimi, hər şey bitdi... Yeri gəlmişkən, soruşuram: “Xeyrə, düzgünlüyə ruhlandı- ran ədəbi irsimiz yoxdurmu? Qəsidələrdən, romanlardan, hekayələrdən ülvi nümunələr, ibrətamiz misallar göstərmək mümkündürmü?” Qədim irsimizdə elə incilər vardır ki, üstünü toz-torpaq basıb... Ədəbi irsimizin qeyri-ciddi hissəsini gündəmə gətirib, misilsiz ədəbi nümunələr olaraq təqdim etmək çox pisimə Yüklə 9,74 Kb. Dostları ilə paylaş:
|