Tabiiy fanlar 6 Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6-sinfi uchun darslik Yangi nashr

. 
O‘rta qismi chetki qismiga nisbatan yupqa bo‘lgan linzalar 
botiq
linzalar deyiladi. 
Qavariq linzaga tushgan nurlar linzadan o‘tgach, ular bir nuqtada yig‘iladi. Botiq linzaga 
tushgan nurlar linzadan o‘tgach sochiladi.

---

160
161
11-bob. ENERGIYA
11-bob. ENERGIYA
Qavariq linza 
yig‘uvchi
, botiq linza 
sochuvchi
linza deb ataladi. 
Linzalarning qo‘llanilishi 
Linzalardan tibbiyotda ko‘z nuqsonlarining 
oldini olish maqsadida ko‘zoynak va kontakt 
linzalar yasashda foydalaniladi. Ko‘zoynak 
ko‘zida nuqsoni bo‘lgan insonlarda yaxshi 
ko‘rish imkonini beradi.
Lupa – kattalashtiruvchi optik quril-
ma. Lupa yordamida mayda jismlar
-
ni, tirik organizmlarning hujayralarini 
ko‘rishingiz mumkin.
 
Shuningdek, 
mayda yozuvlarni o‘qishga yordam 
beradi.
Mikroskop – koʻzga koʻrinmaydigan 
juda mayda jismlarni kattalashtirib 
ko‘rsatadigan optik asbob.
Hattoki mobil telefonlarning suratga 
olish kamerasida ham linzalar mavjud.
Bu qiziq!
Qog‘ozdagi yozuvning ustiga bir tomchi suv tomizsangiz, yozuvni aslidagidan 
kattaroq harflarda o‘qiysiz. Buning sababi suv tomchisi ham linza vazifasini bajara 
olishidadir. 
1. Kundalik turmushda linzalardan qanday maqsadida foydalaniladi?
2. Plastik idishdagi suv linza vazifasini bajarishini tajribada kuzatib keling.
A M A L I Y M A S H G ‘ U L O T
73-MAVZU. 
SHISHA PRIZMADA 
YORUG
‘
LIKNING O
‘
TISHI
1. Yomg‘irdan keyin paydo bo‘ladigan kamalakni kuzatganmisiz?
2. Kamalakda turli ranglar qanday paydo bo‘ladi?
Maqsad: 
shisha prizmada yorug‘likning spektrga ajralishini o‘rganish.