146
L. m
aGanzani
, Senatusconsulta de aquis e lex Quinctia de aquaeductibus
[pp. 135-151]
rator aquarum nemo erit, tum {h}is praetor qui inter ciues
et peregrinos ius dict multa{m} pignoribus cogito exercto;
eique curatori aut, si curator non erit, tum ei pretori{o} eo nomine
coged < ex>ercendi multa dicenda {sunt} pignoris capiendi
ius potestasque est. si quid eorum seruus fecerit, dominus eius
hs centum milia populo d(are) . si
quis circa riuos, specus, forni-
ces, fistulas, tubulos, castella, lacus aquarum publicarum que
ad urbem romam ducuntur ducentur < --- > terminatus st {et}
erit, ne {que} quis
in eo loco post hanc legem rogatam quid obponit molit
obsaepit
figit statuit ponit conlocat arat serit, neve in
eum quid
immitit praeterquam earum faciendarum reponenda-
rum causa
{praeterquam} quod hac lege licebit oportebit. qui aduersus ea quid
fecerit
{et} aduersus eum siremp ex ius{su} causaque omnium rerum
omnibusque < --->
esto atque uti esse{q}ue oportere, si is adversus hanc legem riuum
specum rupisset forassetve. quo minus in eo loco pascere, herbam
fenum secare, sentes [tollere liceat quoue minus] curatores aquarum
qui nunc
sunt quique erunt circa fontes et forni et muro et rivos
et specus terminatu est , arbores, vites, vepres, sentes,
†ripe†, ma-
ceria, salicta, harundineta tollantur excidantur, effodi-
antur, excodicentur , uti quod rect factum esse volet,
e(ius) h(ac) l(ege) n(ihilum) r(ogatur); eoque nomine
iis pignoris capo multae dico o rcitiqu
esto, idque iis sine
fraude sua facere licet, ius postetasque sto. quo minus
uites arbores, que uillis edificiis maceriisque incluse sunt,
maceria,
147
L. m
aGanzani
, Senatusconsulta de aquis e lex Quinctia de aquaeductibus
[pp. 135-151]
quas curator aquarum causa cognita ne demolirentur dominis
permiserunt, quibus inscripta insculpta{q}ue essent ipsorum qui per-
misissent cura-
torum nomina, maneant, hac lege ni{c}hilum rogat. quo
minus ex iis
fontibus riuis specibus fornicibus aquam sumere aurire iis, quibus-
cumque curatores aquarum permisernt permiserint, praeterquam
rota calice
machina licea, dum ne qui puteus neve foramen nouum fiat, eius hac
lege ni{c}hilum rogat.
1
mommsen, in Bruns, suggests supplying de s.s. in the small lacuna at the end
of the line.
3 p , Bücheler, adapting corradino dall’aglio.
4 tribu, Brisson.
6 perhaps ad urbem , schultz in dederich; ducuntur ,
schultz in dederich: but compare l. 24.
7 peiorue fecerit, schultz in dederich; puteumue fecerit, rodgers (1983),
unnecessarily: furthermore, the word is twinned with foramen at l. 46.
8 eae aquae arumue {que} qua, polenus.
9 flu, Brisson;
, Bücheler.
10 qu edificia, mommsen, in Bruns.
12 supp. orsini.
14 , Bücheler; et qui clam quid, schultz in dederich; et qui d(olo) {a}
m(alo) quid, Bücheler; et quid {am}quid, mommsen, Str. 1020 n. 5 = DPén
iii, 377 n. 2; corr. crook.
16 ponere {e} tlere demolir, gundermann; excidere demolir, mommsen,
in Bruns, no doubt thinking of l. 36: but we have not yet had any trees.
17 aqu{a}e, mommsen, St. ii, 464 n.2 = DP iv, 155 n. 2; ita ut
tum esse volet>, mommsen, in Bruns: but ita ut
uidebitur esse> is preferable; the formula may have been abbreviated and then
omitted ad unintelligible by a scribe.
19 dict, Bücheler; multa{m}, Brisson.
23 , Bücheler; d., anon. in orsini.
25 st {et} erit, grimal; ne {que} quis, schultz and heinrich in dederich.
28-9 … causa/ quae quidem hac lege …, opsopoeus in apparatus.
30 {et}, heinrich in dederich; siremp, Brisson.
34 corr. polenus.
35-6 ma/ceria, Bücheler.
148
L. m
aGanzani
, Senatusconsulta de aquis e lex Quinctia de aquaeductibus
[pp. 135-151]
38 dico, Brisson.
42 insculpta{q}ue, mommsen, in Bruns.
43 , Bücheler.
45 rota , rodgers (1983).
46 ne{q}u puteus, rodgers, by letter.
trad. it.: il console tito Quinzio crispino ha presentato al popolo
secondo il diritto una proposta di legge e il popolo ha deciso secondo
il diritto, nel foro, davanti ai rostri del tempio del divo giulio, il gior-
no prima delle calende di luglio; la tribù sergia ha votato per prima
e, per la tribù, sex.<---> virro, figlio di lucio. chiunque, dopo l’ap-
provazione di questa legge, consapevolmente e con dolo, avrà forato,
rotto, curato che fossero forati o rotti, o deteriorato i canali, i condotti
sotterranei, gli archi, i tubi di piombo, i tubi di terracotta, i depositi, i
bacini delle acque pubbliche che sono installati in direzione dell’urbe,
così da impedire che quelle acque o qualcuna di esse possa giungere,
versarsi, scorrere, pervenire o essere condotta nella città di roma o che,
nella città di roma e in quei luoghi ed edifici che sono o saranno adia-
centi alla città, in quei giardini, fondi o luoghi ai cui proprietari,
possessori o usufruttuari l’acqua è o sarà concessa o attribuita,
stessa> possa zampillare, essere distribuita, ripartita o immessa nei ba-
cini e nei depositi, costui sia tenuto a dare al popolo romano 100.000
sesterzi. e chi abbia commesso qualcuno di questi atti senza dolo, sia
tenuto a riparare, ricostruire, restaurare, riedificare, ripristinare, elimi-
nare, demolire ogni cosa senza dolo; queste stesse cose le imponga e le
faccia valere con multe e pegni chiunque è o sarà curator aquarum o, se
nessuno sarà curator aquarum, il pretore che esercita la giurisdizione fra
cittadini e stranieri; a questo titolo, quel curatore o, in mancanza del
curatore, quel pretore, abbia il diritto e il potere di costringere, fare ap-
plicare, irrogare multe, prendere pegni. se uno schiavo avrà commesso
uno di questi atti, il suo padrone sia tenuto a dare 100.000 sesterzi al
popolo romano. se sarà delimitata un’area intorno ai canali, i condotti
sotterranei, gli archi, i tubi di piombo o terracotta, i depositi, i bacini
delle acque pubbliche che sono installati in direzione dell’urbe, in quel
luogo, dopo l’approvazione di questa legge, nessuno installi, edifichi,
sbarri, eriga, innalzi, posi, collochi, ari, pianti né vi immetta alcunché
Dostları ilə paylaş: |