173
FƏSİL 7.
TEXNİKİ VASİTƏLƏR VƏ ATMOSFERİ
MÜHAFİZƏ METODLARI.
7.1.Тозтутма просесинин ясас параметрляри
Müxtəlif təmizləyici aparatlarda qazların bərk və damcı
qarışıqlarından ayrılması təmizləmənin ümumi effektivliyi
əmsalı ilə xarakterizə edilir:
1
2
1
C
C
C
C
1
, C
2
–təmizləyici aparata daxil olan qazda və oradan çıxan
qazda qarışığın qatılığıdır.
Əgər təmizləmə ardıcıl yerləşdirilmiş bir neçə aparatla
aparılsa, ümumi təmizləmə effekti:
η = 1- (1- η
1
) (1- η
2
)......(1- η
n
)
η
1
, η
2
, η
n
– 1-ci, 2-ci- ..... n-ci aparatların ümumi effektlilik
əmsalıdır. Bəzi hallarda fraksiyalar üzrə effektlik əmsalından
istifadə olunur:
i
i
i
C
C
C
1
2
1
C
1i
, C
2i
– i fraksiyanın aparatdan əvvəl və sonraki qatılıqları.
Bundan başqa qarışığın hissəciklərinin təmizləyici
apatdan keçmə (sürüb getmə) əmsalı hesablanır
K=
1
2
C
C
,
göründüyü kimi K=1- γ
Toz təmizləyici aparatlarda hidravlik təzyiq itkiləri belə
hüsablanır:
2
2
ρW
ıx
gir
P
P
p
ρ,W – aparatın hesbat aparılan kəsiyində havanın sıxlığı və
sürətidir.
174
ξ – yerli hidravlik itkilər əmsalı
∆p – həmçinin təcrübə yolu ilə də tapıla bilər. ∆p əsasən
aparatın müərrikinin gücü hesablanır.
Təmizləmə prosesində ∆p dəyişir (artır). Odur ki, ∆p
baş
= ∆p
son
olduqda təmizləmə aparatının işi dayandırılır və o
təmizlənir. Təmizləyicinin xüsusi toatutumu, onun tutduğu
tozun miqdarından asılıdır. Bu miqdar iki regenerasiya
arasındakı vaxt (τ) ərzində tapılır. τ vaxt aşağıdakı düsturla
hesablanır:
1
C
Q
F
N
h
N – buraxıla bilən toz tutumu, q/m
3
F – filtrin sahəsi, m
2
Q
h
– filtrdən keçən havanın sərfi, m
3
/saat
Təmizləyici aparatın hesabatında filtrin məsaməliyi (P)
tapılır
V
V
boş
P
V
boş
– boşluqların həcmi
V – filtr elementinin ümumi həcmi
Təmizliyən aparatın düzgün seçilməsi üçün tozun və
dumanın disperslik tərkibini nəzərə almaq lazımdır. Həmçinin
tozun sıxlığını bilmək lazımdır. Məsamələri olmayan toz
hissəciklərinin sıxlığı onun həqiqi sıxlığına bərabərdir.
Çökdürülmüş toz layının sıxlığı layın kütləsinin, onun həcminə
nisbəti kimi tapılır və 1,2 – 1,5 dəfə yeni çökən tozun
sıxlığından böyük olur. Tozun islanma və yapışma qabiliyyəti
nəzərə alınır.
7.2.Тозтутужу апартлар
Atmosferin
sənaye
tozları
və
dumanları
ilə
çirklənməsindən qorunması üçün toz və duman tutan aparat və
sistemlərdən istifadə edilir. Hazırda aşağıdakı toztutan
avadanlıqlar tətbiq olunur
175
1. Quru toztutanlar
2. Yaş toztutanlar
Гуру тозтутужулары – бурада тозун газлардан
(щавадан)
айрылмасы
цчцн
тясир
едян
гцввя
мяркяздянгачма гцввясидир. Бу група сиклонлар,
тозчюкдцрян камералар, бурульанлы сиклонлар, ъалйцзлц
вя ротасион типли тозтутужулары, електрик сцзэяжляри вя
сцзэяжляр дахилдирляр.
Ням тозтутужулары – бу група Вентури скруббери,
форсункалы скрубберляр, кюпцк апаратлары вя с.
дахилдирляр.
7.3.Quru toztəmizləyici aparatlar
Quru toztəmizləyici aparatlara müxtəlif konstruksiyalı
siklonlar (ratasion radial, jalüzlı, burağan) aididr. Onlar havanı
tozlardan mexaniki yollarla təmizləyir. Məsələn qravitasiya,
inersiya, Kariolis qüvvələri təsiri hesabına işləyirlər. Qazların
quru halda təmizlənməsi üçün müxtəlif tipli siklonlardan
istifadə olunur. Qaz cəryanı siklonda 2 girişi ilə maili sürətdə
kövdənin daxili səthinə 1 daxil olur və fırlanma-irəliləmə
hərəkəti ilə kövdə boyunca gedərək 4 bunkerinə keçir.
Mərkəzdən qaçma qüvvəsinin təsiri ilə toz hissəcikləri siklonun
divarında toz qatı əmələ gəlir, hansı ki qaz hissəcikləri ilə
birlikdə bunker 4 tökülür. Bunkerə tökülən toz hissəçiklərinin
qazdan ayrılması, qaz cəryanın bunkerdə 180
0
dönməsi
hesabına baş verir. Tozdan ayrılan qaz cəryanı burulğan əmələ
gətirir və bunkerdən 3 borusu ilə siklonu tərk edir. Siklonun
normal işlənməsi üçün bunker qermetik olmalıdır, əks halda
xarici havanın siklona sorulması nəticəsində təmizlənmiş qazla
birlikdə toz 3 borusuna daxil olur.
Siklonlar silindrik (CН-II, CН-15, CН-24) və konus (CК-
ЧН-34, СК-ЧН-34М və СДК-ЧН-33 ) formalı olur. Tozluq
dərəcəsi 0,3-4000 q/m
3
olan qazları quru tozdan təmizləmək
üçün silindrik siklondan istifadə edilir.
Dostları ilə paylaş: |