304
mübarizəsiz, qəhr və qələbəsiz olaraq güzəştə gedib, bizə
azadlıq və ixtiyar verməyəcəklərini bildiyimizi də yazmışdıq.
Fəqət bu iki mühüm nöqtəni nəzərə aldıqda firqəmizin gördüyü
və zahirən mübhən nəzərə gələn işlərin və xətti-hərəkətin
həqiqəti ola bilər.
Keçmiş bölmədə firqənin daxili təşkilatı və
xalqın nehzətə qoşulması cərəyanını az-çox yazıb, göstərmişdir.
Fədai dəstələrinin meydana çıxmasını həmin bölmədə müxtəsər
məlumat vermişdik. Bu məlumatdan elə nəticə alınar ki,
nehzətimizin əsasını təşkil edən fədai qüvvəsi və onun
ə
məliyyatı təsadüfi və ittifaqı olaraq irəli gəlmişdir. Bu həqiqət
isə belə deyildir. Hadisələr təsadüflər, məxsusən mürtəcelər,
jandarmların və xəyanətləri doğrudur ki, bu işdə çox dərin təsir
buraxıb, onun inkişaf və müvəffəqiyyətinə səbəb olmuşdur.
Lakin əsl həqiqətdə firqənin qabaqdan düşünüb, idraklı və
ş
üurlu bir surətdə hazırlanması üzrə iş qabaqa aparılmışdır.
Bunu həmişə nəzərdə tutmaq lazımdır.
Bizim içərimizdə bəzi içtimai kitablar oxuyub, onları
anlamayanlar var idi ki, onlar ictimai hadisələrin qabağa
gəlməsinə və tarixin gedişinin tasadüfi olmasına inanan
adamlar kimi baxmaqla, insan iradəsinin və cəmiyyətlərin
tədbir və düşüncələrinin əhəmiyyət və dərkini tamamilə inkar
edirdilər. Bu yanlış və naxoş (xəstə)fikirlər məxsusən Hizbi-
Tudə teorisiyənlərındən bizə yadigar qalmışdır. Bunlar
marksizmidən, dialektikadan az-çox söz eşidib, və ya oxuyub
onu tədqiq etmiş adamlardan ibarət idi. Və onlar heç də
düşünmürdülər ki, cəbri-tarixi ibarəti sufilər və məzhəbi
adamlar kimi amiyanə mənada təbir edərkən (başa düşərkən),
onlar lap qaba və zərərli yola düşüb, xalq mübarizə uğrunda
göstərdikləri fədakarlıq və qəhrəmanlıqları heçə çıxarmaq kimi
axmaq bir iş görməyə tənəzzül edirdilər.
Firqə rəhbərliyi isə o gün Hizbi-Tudə təsiri ilə geniş bir
surətdə yayılmış sufi düşüncəsi kimi amiyanə cəbirliyin
xilafına olaraq insanın biliyi onun ətrafında düşünüb və daşınıb,
onun mənfəət və zərərlərini anladıqdan sonra müəyyən plan
69
10. Azərbaycan Demokrat Firqəsi fasid və rüşvət alan
şə
xslərlə ki, dövlət idarələrinə soxulmuşlar, ciddi mübarizə
edəcəkdir. Dövlət məmurları arasında saleh (təmiz) və
dürüstkar (düzgün) şəxslərdən qədrdanlıq (qiymətləndirmək)
edəcəkdir. Məxsusən firqə çalışacaq onların maaşlarını və
zindəqanlıq (məişət) şərtləri elə islah olsun ki, onlar üçün
oğurluq və xəyanət etməyə bəhanə qalmasın və onlar eləyə
bilsinlər ki, ozləri üçün ağıllı bir həyat vücuda gətirsinlər.
11. Demokrat Firqəsi səy edəcək Azərbaycanda alınan
vergilərin yarısından çox Azərbaycanın öz ehtiyaclarına sərf
edilsin və müstəqim vergilər ciddi surətdə azalsın.
12. Azərbaycan Demokrat Firqəsi bütün demokrat dövlətlər,
məxsusən müttəfiqlərlə dostluq etmək tərafdarıdır. Bu dostluğu
pozmaq istəyən xain ünsürlərin əllərini ictimai və siyasi və
dövləti işlərdən kənar etsin. Budur, Demokrat Firqəsinin
yaradanların əsl məqsədləri. Biz ümüdvarlıq hər bir
vətənpərəst azərbaycanlı istər Azərbaycanın daxilində və ya
istərsə Azərbaycandan xaricdə bu müqəddəs məqsədə çatmaq
üçün bizimlə həmsəda və əlbir olacaqlar. Təbiidir ki, insan
ə
vvəl öz evindən başlayır. Biz də əvvəl öz evimiz olan
Azərbaycandan başlayırıq və inanırıq ki, Azərbaycanın islah və
tərəqqisi təbən (ümumiyyətlə)
ranın tərəqqisinə səbəb
olacaqdır. Vətənimiz bu vasitə ilə quldurların və mürtəcelərin
çəngindən nicat tapacaqdır. Yaşasın demokrat Azərbaycan!
Yaşasın müstəqil ran! Yaşasın ran və Azərbaycan azadlığının
həqiqi məşəldarı olan Azərbaycan Demokrat Firqəsi.
Məlum
olduğu üzrə müraciətnamənin müqəddiməsi iki mühüm hissəyə
ayrılır. Birinci hissə federasiyan üsulunun quru mərkəziyyət
üsulundan daha əlverişli, daha demokratik, daha milli olmasını
isbat etmək məqsədilə yazılmış külliyyatdan, digəri isə
Azərbaycan xalqının xüsusiyyəti və onun Azərbaycana aid olan
hissədən ibarətdir. Zənn edirik, ümum məsələ olduğundan o
xüsusda bəhs və izah etməyə ehtiyac yoxdur. Azərbaycanın
dilini, xüsusiyyəti və milliyyətini isbat edib, onun azadlıq
Dostları ilə paylaş: |