302
təzəkkür vermişdik ki, sizin başladığınız siyasət xətərnakdır.
Kəndlini söyüb, əzib, dağıtmaq xeyrinizə tamam olmaz. Qardaş
qanı tökmək zəminəsi hazırlamayın. Onlar elə fikir edirdilər ki,
biz qorxuluq ya onlarla ədavətimiz vardır. Ona görə kor
tutduğunu buraxmaz məsəli mocibincə öz vəhşiyanə
hərəkətlərini daha da şiddətləndirmək və xalqı fişar altına
qoymağı bizim bitərəfanə nəsihətlərimizi qəbul etməməyə tərcih
verirdilər. Bu səbəbə kəndli cana duyub, ayağa qalxdı və
jandarm bəsatını (yayılmış dəstələrini) sadə bir təkan ilə bütün
Azərbaycan kəndlərindən sürüyüb, eşiyə tökməyə, özünü onun
zülmündən nicat verməyə müvəffəq oldu. Vərəhram ilə sərtib
Dirəxşani da zənn olunur sərhəng Hümayün yolu ilə getmək
istəyirlər. Çün silahsız sadə əhalini müsəlsələ bağlamağın
mənası yoxdur. Əgər mərkəzi hökumət bu kimi alçaq və
xainanə siyasətlərə xatəmə verməzsə iş çox pis yerə çəkə bilər.
Bu surətdə tamam məsuliyyət onların öhdəsinədir. ətrafdan
aldığımız məlumata görə şəhər öz hüququnu almaq üçün qiyam
edən fədai dəstələri tərəfindən şədid bir surətdə mühasirə
halındadır. Sadə bir atəş böyük bir hadisə vücudə gətirə bilər.
Firqəmiz xalq ilə yaxından təmasda olduğu üçün onun
ruhiyyəsinə kamilən aşnadır. Ona görə od ilə oynayanları
xəbərdar edib, onlara başladıqları oyunun səbəbini anlatmağı
özünə vəzifə bilir. Yekşənbə günün gecəsi bir nəfər biguhan
azərbaycanlı öldürülüb, 11 bir nəfər yaralanmışdır. Vərəhram
ilə Dirəxşani müstəqimən bu cinayətə xalq məhkəməsi
qabağında cavab verəcəklər. Indi Azərbaycan xalqının düşünən
başı da müqtədir (qüdrətli) milli hökuməti var. Onun qanın bu
asanlıqla tökmək olmaz. Radio vasitəsilə atəş fərmanı elan və
onu Azərbaycanda icra edən yalançı pəhləvanlar öz təkliflərini
anlasınlar. Xalq intiqam çəkməkdən sərfi-nəzər edə bilməz.
Təbrizdə 17 azər hadisəsini yaratmaq olmaz. ndi Azərbaycan
xalqı ayaq üstündədir. Onu dizə çökdürməyə vadar etmək
istəyən oğlanların anaları ağlar qalar. Azərbaycanlı haqqını
71
apardığına işarə edilməklə irticai fikirlərə və azərbaycanlı bir
millət olaraq, hesaba almayanlar möhkəm şapalaq və yumruq
endirilmişdir. Müraciətnamə vasitəsilə firqə bütün Azərbaycan
azadixahların və Azərbaycanda qalxan böyük adamların varisi
olduğunu irəli sürmüş bütün nehzət dövründə bu hədəfi
fəramuş etmədiyini (unutmadığını) Səttar Xan, Bağırxan, Şeyx
Məhəmməd Xiyabanı, hətta Azərbaycanın iftixarı olan səfəvi
silsiləsinin
ordusunun
adını,
(qızıl
baş)
diriltmək,
ə
bədiləşdirməyi fəramuş etməmişdir. Həqiqətdə firqəmizin ən
böyük müvəffəqiyyətləri və onun yadigar qoyduğu dərin
xatirələrin mühüm bir səbəbi də bizim müraciətnaməmizdə
meydana atdığımız şüarlara sadiq qaldığımızdır. Bu kimi
istiqamətə deyilən sözlərin üzərində durub müəyyən bir yol ilə
irəli getmək, əsla randa sabiqəsi (ənənə) olmamışdır. Orada
məramnamə ilə əməl heç bir vaxt bir-birilə cür (rast) gəlməmiş,
məqsəd ilə iddia mütabiqət etməmişdir (üst-üstə düşməmiş).
Misal üçün Qəvəməs-Səltənənin ideyalarını göstərə bilərik.
O böyük mülkadar, qəddar bir mürtəce olduğu halda, intişar
verdiyi məramnamədə hətta ifratçi və inqilabcı bir təşkilat
adlandırıb, əzdiyi Hizbi-Tudədən daha sol, daha demokratik
ideyalar ortaya sürmüşdür. Tək Qəvəməs-Səltənə deyil,
Məşrutə inqilabından bugünədək randa yüzdən ziyada hizb
təşkil olunub bir o qədər də məramnamə yazılmışsa da, bu
Hizblərin heç birinin öz məramnaməsi üzərində hərəkət etdiyini
isbat edəcək dəlil yoxdur. Hətta bir zaman geniş şöhrət və
nüfuzə malik olan köhnə Demokrat Firqəsi də öz məramnamə
üzərində ciddi qədəmlər götürə bilməmişdir. Onun ətrafına
toplananların əksəri isə demokrat fikirə və əqidəyə malik olan
adamlar deyildirlər. Ona görə də ran xalqı üçün onun təşkil və
{yaratdıqlarından} belə bir xatirə də baqi qalmamışdır. Bizim
müraciətnaməmizdə
ortaya
atdığımız
ş
üarlara
sadiq
qalmağımızın səbəblərindən biri o şüarların xalq ehtiyacından
doğulduğudur. Biz o əməliyyatımızda xalqın mənafeini görüb,
onun arzu və amalını həyata keçirmək yolu ilə getdiyimiz
Dostları ilə paylaş: |