XəZƏr universiteti erciyes universiteti

69 

 

 23-“…Avrupa  Birliği’ne  üyeliği  savunan  partimizin  öncelikli  hedefi, 

dilleri ve kültürleri asimilasyon politikalarından korumaktır... ”  

 24-  “Edebiyat,  sinema,  tiyatro,  folklor,  müzik,  etnografya,  resim  gibi 

kültürel ve sanatsal faaliyetlerin gelişimi ve özgürleştirilmesi gerekmektedir…” 

 25-“…Partimiz  mahalli  kültürel  ve  sanatsal  ihtiyaçlar  açısından  yerel 

yönetimlere kültür ve sanat konuları için ek kaynak aktarılmasını ve bu konuda 

yerel  yönetimlerin  güçlendirilmesini  savunmaktadır.”  Kültürel  kimliklerin 

yaşatılması için yerel yönetimlere kaynak aktarılması hedeflenmektedir.  

 26- “Kültür ve sanat alanında gelişmenin yolu, okul öncesi ve ilköğretim 

çağında vatandaşlarımıza kültürel ve sanatsal değerleri aşılamaktır...”  

 

SONUÇ 

Parti  programlarına  baktığımızda;  kültürel  kimliklerin  temel  hak  ve  özgürlükler 

çerçevesinde değerlendirildiğini görmekteyiz. Bu temel hak ve özgürlüklerin kullanımına 

yönelik farklı görüşler programlarda ifade edilse de, ortak olan talep bu hakların kullanıl-

masına yönelik yeni ve güçlü bir anayasa vurgusudur. Yine tüm parti programlarında bu 

hak ve özgürlüklerin uluslar arası sözleşmelerin insan hakları alanında getirdiği standartlar 

çerçevesinde kullanılması gerektiği belirtilmektedir.  

Parti programlarında dini özgürlüklerin genişletilmesi ve dinin istismarının önlen-

mesine yönelik talepler ifade edilmekle birlikte, tüm partilerde kültürel kimliklerin kulla-

nımına yönelik yerel yönetimlerin yetkilerinin arttırılması talebini görmekteyiz.  

Yine parti programlarında kültürel kimlikler zenginlik olarak görülmekle birlikte, 

bu zenginliğin ülkemizin tanıtımı ve turizm potansiyeli açısından da bir fırsat olarak gö-

rülmesi  görüşü  dile  getirilmektedir.  Bununla  birlikte  yurt  dışında  yaşayan  vatandaşla-

rımızın kültürel değerlerinin korunmasına yönelik ortak taleplerin de programlarda yer 

aldığını söylemek mümkündür.  

Kültürel kimliklerin temel unsurlarından olan farklı dil ve lehçelerin eğitim-öğretim 

ortamlarında öğrenilmesine yönelik farklı görüşler programlarda yer almaktadır. AKP ve 

CHP eğitim dili Türkçe olmak koşuluyla bu dillerin öğretilmesine yönelik talepleri sıralar-

ken, BDP Türkçe dışında da anadillerin eğitim dili olabileceğini belirtmiş; MHP ise her tür 

eğitim-öğretim ortamlarında Türkçe dışında dillerin kullanılmasının yasaklanması gerek-

tiğini belirtmektedir.  

AKP ve MHP’den farklı olarak CHP ve BDP parti programlarında dinsel mezhep-

lere vurgu yapmış, iki programda özellikle Alevilik kültürüne yönelik taleplere değinil-

miştir.  

Genel  olarak  ülkemizdeki  mevcutparti  programlarına  baktığımızda  kültürel 

kimliğin partilere göre değişkenlik gösterdiğini görmekteyiz. AKP, CHP ve MHP 

genel ve kapsayıcı bir dil kullanmakta; BDP ise kültürel kimlikleri öznelleştirerek 

talepleri daha net olarak vurgulamaktadır. Örneğin AK Parti Türk toplumunun gelenek 

ve göreneklerine vurgu yaparken, CHP sosyal adalet çerçevesinde konuyu ele almış, MHP 

milli değerlere atıfta bulunmuş, BDP ise etnik ve dinsel değerleri ön plana çıkararak ko-

nuyu ele almıştır. Bu durumda Türkiye’deki siyasal partilerin kültürel kimlik konusundaki 

yaklaşımlarının kendi siyasal tabanlarının beklentisi çerçevesinde şekillendiğini söylemek 

---

70 

 

mümkün olacaktır. Bu yaklaşım kültürel kimliğe yönelik ortak bir tutumun geliştirilme-

sinin ne kadar zorlu bir süreç olduğunun göstergesidir.  

  Sonuç olarak; temel ve hak ve özgürlükler kapsamında olan kültürel kimliklerin 

korunması ve yaşatılması geniş tabanlı bir uzlaşının ürünü olan yeni ve güçlü bir anayasa 

ile mümkün olabilecektir.  

 

KAYNAKÇA 

Adalet ve Kalkınma Partisi Parti Programı(2014), Adalet ve Kalkınma Partisi, https://www. 

akparti. org. tr/site/akparti/parti-programi (08. 03. 2014) 

Barış  ve  Demokrasi  Partisi  Programı(2014),  Barış  ve  Demokrasi  Partisi,  http://bdp.  org. 

tr/devam/17-bdp-program. aspx, (ET:01. 03. 2014) 

Çağdaş  Türkiye  İçin  Değişim  Cumhuriyet  Halk  Partisi  Programı(2014)  Cumhuriyet  Halk 

Partisi,  http://www.  chp.  org.  tr/wp-content/uploads/chpprogram.  pdf  (ET:10.  03. 

2014) 

Geleceğe  Doğru,  Milliyetçi  Hareket  Partisi  9.  Olağan  Kongresi  Parti  Programı(2009) 

Milliyetçi Hareket Partisi, Ankara,  

Kültürel Kimlik(2014) Wikipedia, http://tr. wikipedia. org/wiki/K%C3%BClt%C3%BCrel_ 

kimlik (04. 03. 2014) 

Kongar, E. (1997), Küreselleşme ve Kültürel Farklılıklar Çerçevesinde Ulusal Kültür 

Ankara http://www. kongar. org/makaleler/mak_ku. php (28. 02. 2014) 

TDK (2014), Terimler Sözlüğü, www. tdk. gov. tr (05. 03. 2014) 

Turan, Ş. (1990). Türk Kültür Tarihi: Türk kültüründen Türkiye Kültürüne ve Evrenselliğe. 

Ankara: Bilgi Yayınevi.  

UNESCO(1982).  Mexico  City  Declaration  on  Cultural  Policies.  http://portal.  unesco. 

org/culture/en/files/12762/11295421661mexico_en.  pd  f/mexico_en.  pdf  (03.  03. 

2014) 

 

SİYASİ PARTİ PROGRAMLARINDA KÜLTÜREL KİMLİK: TÜRKİYE 

ÖRNEĞİ 

 

İsmet KAYMAK 

 

Asya  ve  Avrupa  arasında  köprü  işlevini  gören  ülkemiz  farklı  kültürel  kimliklerin 

varlığını gösterdiği bir coğrafyada yer almaktadır. Günümüz demokrasilerinde bu tür farklı 

kültürel kimliklerin bütünleyici anlayışla siyasal yaşama dahil edilmesi önem arz etmektedir. 

Kültürel kimlikler bir toplumun geçmişten günümüze kadar olan süreçlerini yaşantılarla canlı 

tutma eğilimi gösterir. Bireyler sahip oldukları bu kültürel değerlerle yaşantılarını belirler; 

siyasal, dinsel vb. tüm değerleri bu çerçevede yönlendirirler. Bireyler aynı zamanda kendi 

kültürel kimliklerini yaşatmak için var olan siyasal yapılarla ilişki içerisindedirler. Bu yüzden 

demokrasilerdeki siyasal politikalar kültürel kimliklerin evrilme sürecini etkiler ve yönlen-

dirir. Bu bağlamda siyasal partilerin kültürel kimliklere yönelik yaklaşımları önem taşımak-

tadır.  

Millet  iradesi  ile  mecliste  temsiliyet  yeterliliği  kazanmış  siyasal  partilerin  kültürel 

kimliklere bakışı farklılık göstermektedir. Kültürel kimliklere yönelik talep ve sorunlarının 

yönetilmesinde temsiliyet yeterliliği olan  siyasal partilerin politika ve uygulamaları, ülke-

mizin kültürel kimliklere yönelik genel politikasını da etkilemektedir. Dolayısıyla alınacak 

karar,  tedbir  ve  uygulamalar  demokrasi  anlayışımızın  işlerliğini  belirleyerek  geleceğimize 

yön verecektir.  

---