XəZƏr universiteti erciyes universiteti

63 

 

9-“…başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimiz olmak üzere Tür-

kiye’nin  her  yöresinde  yaşayan  Kürt,  Arap,  Boşnak,  Laz,  Gürcü,  Çerkez, 

Abaza,  Arnavut,  Roman  gibi  farklı  etnik  kimliklere  sahip  tüm  insanlarımızı 

huzura, barışa, gelişmeye ve sosyal refaha taşıyacaktır. ” Parti, kültürel farklılık-

lara bakmadan sosyal refahın her bölgede geliştirilmesini hedeflemektedir.  

10-“CHP Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yeniden yapılandırılmasını öngö-

rür…” CHP, laiklik ilkesinin önemini belirterek devlet yönetiminin tüm mezhepleri 

eşit  değerde  desteklemesi  gerektiğine  vurgu  yapmakla  birlikte  Alevi  yurttaşların 

dinsel  mekanı  olan  cemevlerinin  de  devletçe  desteklenmesi  gerektiğini dile  getir-

mektedir.  

11-“Katılımcı, çoğulcu, etkin, demokratik, hesap veren, şeffaf, bilgi edin-

me hakkına saygılı, çağdaş yerel yönetimler…” Farklı sosyal kökenlerden ve böl-

gelerden gelen insanların birlikte yaşamasını sağlamak ve sosyal yaşamlarını iyileş-

tirmek hedeflenmektedir.  

12-“Avrupa’daki çocuklarımızın Türkçeyi ve bulundukları ülkenin dilini 

çok iyi öğrenmeleri amaçlanmaktadır. ” Yurt dışındaki vatandaşlarımızın kültürel 

değerlerinin korunmasına yönelik çalışmalar hedeflenmektedir.  

13-“…Ülkeler  arası  kültürel  değişimi  ve  eğitim  programlarını  özendir-

mek  amacıyla…”  Uluslar  arası  kültürel  değişim  programları  ile  kültürel  zengin-

liklerin tanıtılması amaçlanmaktadır.  

14-“…Dini  duygular  istismar  edilerek  cemaat  veya  tarikatların  eğitim 

kurumlarını kuşatması önlenecektir. ” CHP; dinin istismar edilmesinin toplumsal 

birlikteliği bozmaya yönelik bir tehdit olarak algılamaktadır.  

15-“Azınlıklara din adamı yetiştirme olanağı sağlanacak…”CHP; azınlık-

ların dini eğitim olanaklarını geliştirmeyi hedeflemektedir.  

16-“…Kültürel köklerimiz, hem “Mevlana’sı, Yunus Emre’si, Hacı Bek-

taş-ı  Veli’si,  Şeyh  Edibali’si”  ile  13.  yüzyıl  hümanizmasının  insan  sevgisine, 

Anadolu’nun  kültürel  zenginliğine,  hem  de  ulusal  kurtuluş  mücadelemizin 

ahlaki ve felsefi değerlerine, Atatürk devrimlerinin çağdaş, evrensel değerlerine 

dayanmaktadır. ” Kültür oluşumunda tarihsel öğelerin önemi belirtilerek, tarihsel 

kişiliklere atıf yapıldığını görmekteyiz.  

17-“…Kültürde asimilasyonu değil, bireysel kültürel haklara saygı içinde 

entegrasyonu  benimseyen,  ileri  bir  demokratik  toplum  ve  kültür  ortamını 

amaçlar. ” Demokrasi ve kültür ilişkisine değinilerek, demokrasi ekseninde kültürel 

değerlerin korunması hedeflenmektedir.  

18“…Din,  dil,  mezhep  ve  etnik  köken  farklılıklarımızın,  ülkemizde  ay-

rımcılığın değil, renkli ve zengin bir kültürün bütünlüğü çerçevesinde görüle-

bilmesi için gerekli her türlü düzenleme yapılacaktır…. ” Kültürel farklılıkların 

zenginlik olarak tanımlaması için çalışmalar yapılmak istenmektedir.  

19- “Eğitim ve yayın programlarında kültür konularına daha geniş yer 

verilmesi  ve  kültürel  amaçlı  faaliyetlere  daha  çok  kaynak ayrılması  sağlana-

caktır.... ” Kültürel çalışmaların desteklenmesi hedeflenmektedir.  

 20-“…Kültürel etkinliklerde ve sanatta sansüre son verilecek…” Kültü-

rel etkinliklere yönelik keyfi baskıların önüne geçmek hedeflenmektedir.  

---

64 

 

21-“… Tüm sanat dalları, kültürel gelişmenin önemli öğeleri olarak ka-

bul edilerek sanatcılar korunacak…Kültür ve sanat alanındaki vergiler asgari 

düzeye çekilecek…” Kültür ve sanat çalışmalarının arttırılması amaçlanmaktadır.  

  22-“.. Kültür ve sanat eğitimi, laik demokratik Cumhuriyet değerleri-

mizden kopmadan, çağdaş dünyayla bütünleşmeyi sağlayacak ve katılımı özen-

direcek  bir  yapıya  kavuşturulacaktır.  ”  Kültür  eğitiminde  katılımcı  anlayış 

benimsenmektedir.  

23- “Madımak, hoşgörü merkezi olacak: Sivas Madımak Oteli, Alevi kül-

türü ve değerlerinin yansıtılmasına katkı sağlayacak çerçevede Hoşgörü Mer-

kezi’ne  dönüştürülecektir.”  Alevi  kültürünün  tarihsel  değerlerinde  rol  oynayan 

önemli unsurların güncel tutulması hedeflenmektedir.  

24-“Yerel yönetimlerin de kendi yörelerindeki kültüreserlerine sahip çık-

maları  özendirilecek,  sivil  toplumörgütlerinin  aynı  amaçlı  çabaları  da  teşvik 

edilecektir.  ”CHP,  yerel  yönetimlerin  kültürel  kimlikleri  koruması  için  düzenle-

meler hedeflemektedir.  

25- “Türk dilinin bilim ve evrensel kültürdeki gelişmeler doğrultusunda 

zenginleşmesi amaçlanacak…. ” Türk dilinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.  

26-“… İlke olarak, ülkemizde mevcut tüm kültürel varlıklara, sahip ol-

dukları tarihsel bağları ve özgünlükleri ile ait oldukları yerlerde sahip çıkıla-

cak; bu varlıklarımız korunacak, yaşatılacak ve insanlığa sunulacaktır. ” Kül-

türel değerlerin doğal çevresi içerisinde korunması amaçlanmaktadır.  

27-“…  Ülkemizin  çok  çeşitli  kültürel  birikimini,  tarih-kültür,  arkeoloji 

ve  doğa  zenginliklerini,  çağdaş  bilimsel  yöntemlerle  araştıran,  dengeleyen, 

yayan kurum ve arşiv düzeninin geliştirilmesi sağlanacaktır. …”  

 

2. 3. Milliyetçi Hareket Partisi Programı(MHP) 

MHP; Lider Ülke olma koşullarını, hukukun üstünlüğünün egemen olduğu, 

temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alındığı bir sistemle oluşabileceğini prog-

ramında belirtmekte; uluslar arası terörizm, göç, etnik çatışmalar, mali iflaslar ve iç 

karışıklıklar, uluslararası hukuka aykırı çifte standartlar, zengin ülkelerle fakir ülke-

ler arasında sürekli artan gelir adaletsizliği, çevresel felaketler ve açlık gibi reel so-

runlar ölçeğinde programını oluşturmuştur. Milli değerler kavramının bir çok nok-

tada  sık  sık  vurgulandığını  MHP  parti  programında  kültürel  kimlik  kavramlarını 

şöyle belirtmektedir; 

1-“…Türk milletinin milli ve manevi değerleri ile tarihi ve kültürel zen-

ginliklerine sahip çıkmak…” 

2-“…Milliyetçi  düşünce  sistematiğinin  unsurları  arasında  milli  kimlik, 

milli  dil,  millî  kültür,  millî  hâkimiyet,  millî  devlet  ve  dayanışma  kavramları 

belirleyici bir öneme sahiptir…” 

3-“Ülkemizdeki  yöresel  ve  geleneksel  farklılıkları,  millî  hayatımızın 

zenginliği olarak telâkki eden bir inanç…” MHP, farklı kültürel kimliklere sahip 

kesimleri bir zenginlik olarak kabul edip, bu kimliklerin milli kimliğin güçlenmesi 

için bir kaynak olduğunu belirtmektedir. ” 

---