Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
80
halda
şübhə edilən
preparatın dozasının
azaldılması.
5.
Kimyavi terapiya
rejimini əhəmiyyətli
dərəcədə zəifləmədiyi
halda şübhə edilən
preparatın qəbulunun
dayandırılması.
Depressiya
Sosial-
iqtisadi
şərait,
xronik
xəstəliklər
, CS, FQ,
H, Eth
1.
Antidepressantların
qəbulunun
başlanması
2.
Kimyavi terapiya
rejimi əhəmiyyətli
dərəcədə zəifləmədiyi
halda şübhə edilən
preparatın dozasının
azaldılması.
3.
Xəstənin həyatının
sosial-iqtisadi
şəraitini
yaxşılaşdırılması.
4.
Qrup və ya fərdi
psixoterapevtik
seansların keçirilməsi
5.
Kimyavi terapiya
rejimi əhəmiyyətli
dərəcədə zəifləmədiyi
halda şübhə edilən
preparatın qəbulunun
dayandırılması
1.
Depressiyanın əmələ gəlməsinə
təkan
verən amil kimi sosial-
iqtisadi şəraitin əhəmiyyətini
azaltmaq olmaz
2.
Depressiya simptomlarının
qabarıqlığı müalicə zamanı
dəyişə bilər və vərəm
terapiyasının uğurlu olması onu
azalda bilər
3.
Anamnezdə depressiyanın
olması bu dərmanların təyini
üçün
əks göstəriş deyil, lakin
bu xəstələrdə müalicə zamanı
depressiyanın əmələ gəlmə
riski yüksək ola bilər
Psixoz
CS
Н
FQ
Etho
1.
Şübhə edilən
dərmanın qəbulunun
qısa müddətə (1-4
həftə) dayandırılması
- psixozun
simptomları aradan
qaldırılanadək .
2.
Antipsixotik
dərmanların
(qaloperidol,
klozapin, tioridazin
(sonpaks), aminazin)
qəbuluna başlanması.
3.
Kimyavi terapiya
rejimi əhəmiyyətli
dərəcədə zəifləmədiyi
halda şübhə edilən
preparatın dozasının
azaldılması.
4.
Kimyavi terapiya
1.
Bəzi xəstələrdə vərəmin
müalicəsinin
bütün kursu
əsnasında psixotik
vəziyyətlərin müalicəsi tələb
olunur.
2.
Anamnezdə psixotik
vəziyyətlərin olması həmin
dərmanların təyininə əks
göstəriş deyil, lakin
simptomların əmələ gəlməsi
ehtimalını artıra bilər.
3.
Psixoz simptomları
müalicə
başa çatdıqda və ya bu YT-ni
yaradan dərmanın
dayandırılmasından sonra
aradan qalxır.
Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
81
rejimi əhəmiyyətli
dərəcədə zəifləmədiyi
halda şübhə edilən
preparatın qəbulunun
dayandırılması.
Qıcolma
tutmaları
CS
H
FQ
1.
Qıcolmalar başa
çatmayana qədər
onları törədən
dərmanların uzun-
müddətli
dayandırılması
2.
Qıcolma əleyhinə
terapiyanın
başlanması (məsələn,
difenin,
valproy
turşusu,
benzobarbital,
fenitoin).
3.
Piridoksinin
dozasının gündəlik
maksimuma
artırılması
məsələsinin nəzərdən
keçirilməsi (200 mq).
4.
Kimya terapiyasının
əhəmiyyətli
komponenti olduğu
halda
həmin və ya
aşağı dozada
dərmanın qəbulunun
bərpa edilməsi.
1.
Qıcolmalar əleyhinə
dərmanların qəbulu adətən
müalicənin
sonuna və ya
qıcolmalara səbəb olması şübhə
edilən dərmanın qəbulu başa
çatana qədər davam edir.
2.
Əgər qıcolmaya etibarlı nəzarət
olunursa və/və ya qıcolma
əleyhinə müalicə aparılırsa
anamnezdə qıcolma tutmaların
olması göstərilən dərmanların
(CS, Н, FQ) təyini üçün əks
göstəriş deyil
3.
Anamnezdə qıcolma tutmaları
olan xəstələr vərəmin müalicəsi
zamanı qıcolmanın əmələ
gəlməsinə görə yüksək risk
qrupuna daxil ola bilər.
Allergik reaksiyalar
və fərdi dözülməzlik
Anafilaksiya – dərman allergiyasının ən ağır formalarındandır və nadir hallarda baş verir.
Anafilaksiya allergenin daxil edilməsindən bir neçə dəqiqə sonra əmələ gələ bilər və aşağıdakı
simptomlara malikdir: səpmə, dəridə qaşınma, ürək bulanma, qusma, tənəffüs yollarının
obstruksiyası, stridor, fit çalan tənəffüs, dilin ödemi, boğazda «laxtanın» olması hissiyatı, səsin
xırıltılı olması. Bu simptomlar şok, qıcolmalar və ishal ilə müşayiət oluna bilər. Anafilaksiya
zamanı həyatı əhəmiyyət kəsb edən funksiyaların, tənəffüs yolların keçiriciliyinin və qan
dövranının bərpası üçün təcili tədbirlər görülməli, adrenalin vurulmalı və xəstəyə peşəkar
yardım göstərilməlidir.
Digər ağır allergik reaksiyalar dərman qəbulundan sonra bir neçə gündən, bir neçə
həftəyədək əmələ gələ bilər – səpmə, hərarət və hepatit. Stivens-Conson sindromu nadir, lakin
ağır YT-dir. Bu eritemanın ağır formasıdır və epidermisin nekrozu və 90% hallarda selikli
qişanın zədələnməsi ilə xarakterizə olunur.
Yuxarıda qeyd edilən allergik reaksiyalardan hər hansı biri baş verdiyi zaman bütün vərəm
əleyhinə dərmanların qəbulu dayanaşıdırılmalıdır. Allergik reaksiyaların müalicəsində yuxarıda
göstərilən adrenalindən başqa, kortikosteroidlər və antihistamin preparatlardan istifadə edilir.
Allergik reaksiyanı hansı dərmanın törətdiyinin müəyyən edilməsi əhəmiyyətlidir. Xəstənin
vəziyyəti yaxşılaşdıqdan sonra antibakterial terapiya dərmanlarını tədricən əlavə edərək və