Q a y d a L a r I

 
Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkalarının
quraşdırılması və sökülməsi 

2.5.36. Vışkanın ayaqları altındakı binövrə və traktor-dar-

tıcının hərəkəti üçün yol elə hazırlanmalıdır ki, onlar eyni üfqi 
müstəvi üzərində yerləşmiş olsunlar. 
Fərq 0,09-0,12 rad (5-7
0
)-dan artıq olmamalıdır. 
2.5.37. Özülü yığmağa başlamazdan əvvəl binövrənin 
üfqiliyini yoxlamaq lazımdır. Özülün vaterpas (taraz) üzrə yığıl-
ması prosesində də tirlərin (dayaq) və bütövlükdə bütün 
bəndlərin üfqiliyi yoxlanılmalıdır. 
Qeyri-üfqilik aradan qaldırılmalıdır. 
2.5.38. Vışka özül üzərinə qaldırılmazdan əvvəl layihədə 
nəzərdə 
tutulan 
avadanlıqlar 
qurulmalı 
və 
özülə 
bərkidilməlidir. 
2.5.39. Vışkaqaldırma mexanizminin və onun tellənməsi 
üçün özülün ferması üzərinə taxta döşəmə salınmalı, fermanın 
perimetri boyunca isə məhəccər çəkilməlidir. 
2.5.40. Vışkaquraşdırma mexanizminin qolu (ox) vışkanı 
yığmağa başlamazdan əvvəl onun altına qoyulan özül üzərində 
quraşdırılmalıdır. Qolun sürüşməsinin qarşısını almaq məqsədi 
ilə, o, özülün yuvacıqlarında bərkidilməlidir. Bərkitmə zamanı 
qol kran vasitəsi ilə saxlanılmalıdır. 
2.5.41. Vışkanı qaldırmağa başlamazdan əvvəl vışkaqal-
dırma mexanizminin hissə və bəndlərini nəzərdən keçirib 
diqqət yetirməli ki: 
-kanat qasnağı sərbəstcə əl ilə fırlansın; 
vk.com/club152685050 | vk.com/id446425943

---

146 
-qaldırıcı sistemin kanatları gərilmiş olsun; 
-yağlayıcı qurğular qaydada olmaqla, içərisində yağ 
olsun. 
2.5.42. Vışkaquraşdırma mexanizminin bloku söykəmə 
nərdivandan və qoruyucu kəmərdən istifadə etməklə bərkidil-
məlidir. 
2.5.43. Vışkanı qaldırmazdan əvvəl vışka bəndlərinin və 
vışkaqaldırma mexanizminin bərkidilməsinin möhkəmliyinə, 
onlarda kənar əşya və alətlərin olmadığına əmin olmaq 
lazımdır. 
2.5.44. Əgər vışka qaldırılan zaman xüsusi səs (çartıltı) 
eşidilərsə, vışkanı altlıq (çatma) üzərinə endirməli, bunun 
səbəbini aşkar etməli, nasazlığı aradan qaldırmalı və yenidən 
vışkanı qaldırmağa başlamalı. 
2.5.45. Vışka qaldırılan zaman bilavasitə bu əməliyyatla 
əlaqələri olmayan vışkaquraşdırıcılar vışkanın hündürlüyündən 
10m-dən artıq məsafəyə çəkilməlidirlər. 
2.5.46. Yan sipərləri olmayan, yeyilmiş kanat qasnaqları 
və ya vtulkaları olan tal sistemi bloklarının tətbiqi qadağandır. 
2.5.47. Traktor-qaldırıcıların bucurqadlarını işə salmaq və 
söndürmək, 
habelə 
vışkanın 
qaldırılma 
sürətinin 
dəyişdirilməsini ancaq iş rəhbərinin razılığı ilə etmək lazımdır. 
2.5.48. Qoruyucu kanat olmadan vışkanın qaldırılması 
qadağandır. Qoruyucu kanatlar vışka qaldırıldıqca onun bəra-
bər surətdə dartılmasını təmin edən üç və daha çox 
traktorlara bərkidilməlidir. Qoruyucu kanatın uzunluğu 
vışkanın hündürlüyündən 1,5 dəfə artıq olmalıdır. Kanatın 
diametri 28mm-dən az olmamalıdır. 
2.5.49. Qaldırıldıqdan sonra vışka quyunun oxu üzrə 
mərkəzi nöqtəyə uyğunlaşdırma vəziyyətindən çıxarılmalıdır. 
Kənara çıxma 50mm-dən artıq olmamalıdır. 
vk.com/club152685050 | vk.com/id446425943

---

147 
2.5.50. Vışkanın ayağı yuvacıqda barmaq vasitəsilə 
bərkidildikdən və daimi dartıcılar quraşdırıldıqdan sonra 
qoruyucu kanatlar traktorlardan açılmalıdır. 
2.5.51. Dartıcıların gərilməsini vintvari dartıcı vasitəsilə 
qoruyucu kanatları traktorlardan açdıqdan sonra yerinə 
yetirmək lazımdır. 
2.5.52. Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkalarının sö-
külməsi zamanı onu üfqi vəziyyətə endirməzdən əvvəl qəbul 
körpüsü sökülməli, vışkaquraşdırma mexanizminin qolu və 
tellənmə blokları qurulmalıdır. 
2.5.53. Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkası şaquli 
vəziyyətdən başmaq vintlərinin köməyi ilə çıxarılmalıdır. 
Bu zaman tellənmənin tarımlığı boşalmalıdır. 
2.5.54. Başmaqlar son vəziyyətə gətirildikdən sonra bar-
maqlar maili dirəyin gözcüyündən vurulub salınmalı, dor (A-ya 
bənzər) tipli qazma vışkası isə öz çəkisinin təsiri altında üfqi 
vəziyyətə endirilməlidir. 
Əgər dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkası öz çəkisinin tə-
siri altında enməzsə, onda bu əməliyyat onun qabaq qoruyucu 
dartıcıları ilə birləşdirilmiş traktorun köməyi ilə yerinə yetirilmə-
lidir. 
2.5.55. Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkası traktorun 
köməyi ilə endirilən zaman qoruyucu dartıcıların gərilməsi 
yavaş-yavaş, səlis və sıçrayışsız yerinə yetirilməlidir. 
2.5.56. Tir üzərinə üfqi vəziyyətdə endirilmiş dor (A-ya 
bənzər) tipli vışkanın sökülməsi 

221

-in tələblərinə riayət edil-
məklə, quraşdırılma prosesinə əks qaydada aparılmalıdır.