Qadin indd

Beşinci fəsil. Peyğəmbərin zamanında qadınların sosial həyatda...

495

idi!  Belə  duyğulara  Peyğəmbərlə  

(Ona  Allahın  xeyir-duası  və  salamı  olsun!)  

Ümmi-Süleym  və  Ümmi-Həramın  qardaşlıq  duyğusu  misaldır.  

Həmçinin  eyni  şeyi  Əbu  Musa  əl-Əş`əri  və  böyük  qardaşının  

zövcəsi  üçün  söyləyə  bilərik.  Əbu  Hüzeyfənin  qulamı  ilə  zövcəsi  

Səhlə  bint  Süheyl  arasındakı  analıq  hissi  də  buna  ən  gözəl  

misaldır.  Belə  duyğuların  təsiri  ilə  qarşı  cinsə  duyulan  şəhvət  

hissi  azalır,  haradasa,  yox  olur.  Bununla  yanaşı,  Allah  Təalanın  

“qadınlara  ehtiyacı  olmayan  kişilər”  kəlamı  da  bu  mənadadır.  

Ahıllıq  cinsi  istəyi  zəifl ətsə  də,  tam  öldürməz,  amma  uzun  

müddətlik  bağlılıq  (səmimi  dostluq)  bu  hissi  tamamilə  aradan  

qaldırar.  

---

MÜNDƏRİCAT

Tərcüməçinin ön sözü .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 3

Şeyx Məhəmməd Qəzalinin kitaba yazdığı ön söz .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  14

Ön söz  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  17

Kitabın yazılmasında məqsəd  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  18

Kitab nədən bəhs edir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  23

Kitabın metodu .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  25

Dua və üzrxahlıq  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  34

Birinci kitab

BUXARİ VƏ MÜSLİMİN “SƏHİH”LƏRİNDƏ 

QADIN ŞƏXSİYYƏTİ

Birinci fəsil

Qadın şəxsiyyəti

Giriş.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  37

Qadın ayrıca şəxsiyyətdir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  37

Qadın ərindən qabaq yeni dinə iman gətirmişdir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  38

Qadın xalqını yeni dinə iman etməyə çağırmışdır  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  39

Qadınların təlim-təhsil haqqı vardır   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  40

Qadınlar hədis rəvayət etmiş, insanlara öyrətmişlər .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  42

Qadınlar camaat ibadətlərində iştirak etmişlər .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  49

Qadınlar ümumi mərasimlərdə iştirak etmişlər   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  51

---

Mündərı̇cat 

497

Qadınlar cəmiyyətə xidmət göstərmişlər   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  52

Qadınlar cəmiyyətin qorunmasında iştirak etmişlər   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  53

Qadınlar orduda iştirak etmişlər   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  54

Qadınlar peşə fəaliyyəti ilə məşğul olmuşlar  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  55

Qadının ailədəki yeri   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  56

Ailədə qadın və kişinin öhdəlikləri  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  57

Öhdəlikləri yerinə yetirməkdə ər və arvadın 

bir-birinə kömək etməsi.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  58

Allah Təala qadınları hörmətli-izzətli etmişdir (tərifl əmişdir)   .  .  .  .  62

Qadın ana olaraq hörmətlidir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  62

Qadın həyat yoldaşı olaraq hörmətlidir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  64

Qadın qız övladı olaraq hörmətlidir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  65

Peyğəmbər qadınlara ehtiram göstərmişdir .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  65

İslam bizi qadınların qayğısına qalmağa çağırır   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  69

İkinci fəsil

İslamda qadının üstün mövqeyi

Qadınlar özlərini Allah yolunda fəda etmişlər  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  71

Qadınlar kamilləşməyə can atmışlar  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  74

Qadınlar ibadətə həris idilər  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  75

Qadınlar səxavətli olub çoxlu sədəqə vermişlər   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  76

Qadınlar valideynlərinə yaxşılıq etmişlər  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  77

Qadınlar Allaha gözəl şəkildə təvəkkül etmişlər  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  78

Qadınlar müsibətlərə səbir göstərmişlər .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  80

Qadınlar iff ətlərinə sadiq qalmışlar .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  81

Qadınlar günahlarını tez etiraf etmişlər  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  83

---

Mündərı̇cat

498

Üçüncü fəsil

Müsəlman qadın şəxsiyyətlər və onların öz hüquq və 

vəzifələrini düzgün başa düşmələri

Qadınlar Peyğəmbərdən onlara daha çox bilik 

öyrətməsini istəmişlər .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  85

Əsma bint Şəkəl dini yaxşı öyrənmək üçün utanıb-sıxılmamışdır  .  .  87

Sübey`ə bint əl-Haris doğrunu öyrənməyin yolunu yaxşı bilir  .  .  .  .  87

Xəs`əmli qadın atasının yerinə həcc edib-etməməyin 

hökmünü araşdırır  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  89

Qadın ər seçmək haqqına sahibdir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  90

Xənsa bint Xüdam istəmədiyi üçün evlənməkdən şikayət edir  .  .  .  .  90

Peyğəmbər istəsə də, Bərirə haqqından vaz keçmir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  90

Qadın yaxşı ər seçə, özünü ona təklif edə bilər  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  92

Qadın ərindən ayrılmaq hüququna sahibdir  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  93

Ərini sevmədiyi üçün Sabit ibn Qeysin zövcəsi 

ondan ayrılmışdır   .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  93

Atikə bint Zeyd camaat namazı qılmaq hüququna 

sahib olmuşdur  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  94

Qadınlar pul qazanmaq üçün bəzi peşələrlə məşğul olmuşlar .  .  .  .  .  95

Zeynəb bint Cəhş ruzisini öz əlləri ilə qazanır və sədəqə verirdi  .  .  .  95

İbn Məsudun zövcəsi Zeynəb ruzisini öz əlləri ilə qazanır, 

həm ərinə, həm də yetimlərə xərcləyirdi .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  96

Qadınlar məsciddə ümumi toplantılara dəvəti qəbul edirdilər  .  .  .  .  97

---