Qadin indd
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İkinci kitab. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı̇
- Beşinci fəsil. Peyğəmbərin zamanında qadınların sosial həyatda...
İkinci kitab. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı̇ 492
Hafiz ibn Həcər demişdir: “Hədisə görə naməhrəm (yad) qadın qonağına xidmət edib yemək verə bilər. Həmçinin qadın qonağının başını bitləyə bilər... Bu vəziyyət bəzi alimlərə qəribə görünüb. İbn Əbdülbərr deyib: “Fikrimcə, Ümmi-Həram və ya bacısı Ümmi-Süleym (körpəlikdə) Peyğəmbərə
süd
vermişlər. Buna görə də onların hər biri Peyğəmbərin (Ona Alla- hın xeyir-duası və salamı olsun!) süd anası və ya xalasıdır. Bu səbəbdən Peyğəmbər
onun evində yatmış, o da ona məhrəm olmuşdur”. Başqa alimlər isə demişlər: “Peyğəmbər
məsum idi. Zöv- cəsinə qarşı istəyini boğa bilirdisə, nə üçün də başqa qadınlara qarşı istəyini boğa bilməsin?! Həmçinin o, bütün pis hərəkət və sözlərdən uzaq idi. Bütün bunlar ona xas məziyyətlər idi”. Bəlkə də, bu, hicab vacib edilməzdən əvvəl olmuşdu. Eyni zamanda bunun hicab vacib edildikdən sonra baş verdiyini qətiyyətlə söyləmək olar. Mən sözümün əvvəlində bu hadisənin Vida həccindən sonraya təsadüf etdiyini demişdim. Qazi İyaz birinci ehtimalı rədd edərək bildirmişdi ki, Peyğəmbərə xas məziyyətlər ehtimalla isbatlanmaz. Məsumluq şübhəsizdir, amma əsas olan şey bu şeyin Peyğəmbərə (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) xas hal olmamağıdır və onu davranışlarında təqlid etmək caizdir. Dimyati məhrəmlik iddiası ilə çıxış edənləri ifrat formada rədd edərək demişdir:
Beşinci fəsil. Peyğəmbərin zamanında qadınların sosial həyatda... 493
“Ümmi-Həramın Peyğəmbərin (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) süd və ya əsl xalası olduğunu iddia edənlər, Ümmi-Həramı xalalıqdan dolayı məhrəm sayanlar özlərini itirmişlər. Çünki peyğəmbərin qan qohumları və ona süd verənlər məlumdur” 1 .
“Burada ən yaxşı cavab odur ki, bu davranış ancaq Peyğəm- bərə xas olmuşdur. Bu iddianın dəlillərlə isbatlanması onun rədd edilə biləcəyi mənasına gəlmir. Çünki bunun belə oldu- ğunu göstərən dəlillər aydındır. Ən düzünü Allah bilir” 2 .
3
demişdir: “Mən bu hədisdə gizli və ya açıq dəlilin harada ol- duğunu bilmirəm”. Biz də Şeyx Qərdavinin dediklərinə əlavə olaraq söyləyirik ki, bəli, bu hərəkətin Peyğəmbərə xas olmağı haqda dəlil möv- cud deyildir və Hafiz ibn Həcər özü bizə aşağıdakı hədisi şərh edərkən hökmün ümumiliyinə dair dəlil təqdim edir. Hədisdən məlum olur ki, Əbu Musa əl-Əş`ərinin başını bitləyən qadın onun qardaşlarından birinin zövcəsi olmuşdur. Rəvayət olunur ki, Əbu Musa əl-Əş`əri (Allah ondan razı qalsın!)
demişdir: “Peyğəmbər (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) məni Yəmənə göndərmişdi. Peyğəmbər Bəthada 4 ikən yanına qayıtdım. Soruş- du: “Təlbiyə”ni necə oxudun?” Dedim: “Peyğəmbər necə oxu- muşdusa, elə oxudum.” Sual etdi: “Yanında qurbanlıq heyvan 1 İbn Həcər əl-Əsqəlani. Fəth əl-Bari, XIII cild, səh. 320. 2 Yenə orada. 3 Fitvanın yazılı mətni məndə vardır. 4 Məkkədə yer adı İkinci kitab. Müsəlman qadının sosial həyatda iştirakı̇ 494
varmı?” Dedim: “Xeyr, yoxdur.” Peyğəmbər (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) əmr etdi ki, Evin (Kə`bənin) ətrafına dövrə vurum, Səfa və Mərvanı qaçım. Daha sonra əmr etdi ki, “təlbiyə”ni oxuyum, mən də oxudum. Axırda, həmqəbiləm sayılan bir qa- dının yanına getdim. Başımı darayıb, saçlarımı yudu (Başqa bir versiyada: Bəni-Qeys qadınlarından bir qadının yanına getdim, o da başımı bitlədi” 1 . Hafiz ibn Həcər demişdir: “...həmqəbiləm sayılan bir qadının yanına getdim” sözündən ağla ilk gələn budur ki, həmin qadın Qeys Əylan qəbiləsindən imiş. Bu qəbilə ilə Əş`ərioğulları qəbiləsi arasında qan qohum- luğu yoxdur. Lakin Əyyub ibn Aidin rəvayət etdiyi hədisdə (ikinci rəvayəti nəzərdə tutur) Bəni-Qeys qəbiləsindən olan qadından söhbət gedir. Bundan mənə aydın olur ki, Qeys dedikdə Əbu Musa əl-Əş`ərinin atası Qeys ibn Süleym nəzərdə tutulur. Həmin qadın da onun qardaşlarından (həmqəbiləsi olanlardan) birinin arvadıdır. Əbu Musanın Əbu Rəhm, Əbu Bürdə və deyilənə görə, Məhəmməd adlı qardaşları olmuşdur” 2 . Şübhə yoxdur ki, bu cür qayğı fitnə-fəsad çıxmayacağı təqdirdə icazəlidir. Dini mətnlərdən aydın olur ki, belə xü- susi hallarda adətən fitnə-fəsad olmur. Bu isə fitnəyə imkan verməyən, son dərəcədə səmimi qayğıya stimul yaradan aş- kar sosial vəziyyətlərdə mümkündür. Belə vəziyyət göstərir ki, əməlisaleh möminlər arasında yaxınlıq vardır və bu səmimi yaxınlıq qəlblərdə şəhvətə əngəl olan köklü duyğulara səbəb olmuşdur. Kaş bu duyğular bütün dostluq vəziyyətlərində ola 1 Hədisi İmam Buxari və İmam Müslim rəvayət etmişlər. 2 İbn Həcər əl-Əsqəlani. Fəth əl-Bari, IV cild, səh. 161. Yüklə 3,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|