Qafqaz müSƏlmanlari idarəSİ baki islam universiteti
Yüklə 5,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.Aişə bint Əbu Bəkr
[59]
Ənəsi Peyğəmbərin (s) xidmətinə verən anası Peyğəmbərdən (s) ona dua etməsini rica etmiş, bunun da müqabilində Peyğəmdər (s): “Allahım onun malını və övladını artır və verdiklərini onu üçün bərəkətli et!” demişdir. 255
Qaynaqların məlumatına görə Ənəs bin Malik kiçik olduğundan Bədr qəzvəsinə qatılmamış, amma sonrakı bir çox qəzvələrdə iştirak etimşdir. 256
İslam elmlərini mükəməl bilən Ənəs səhabələr içərisində böyük alim kimi tanınmışdır. O, bir çox yerlərdə, o cümlədən Məkkə, Mədinə, Bəsrə, Kufə və Şamda dərs həlqələri təşkil etmiş, orada təfsir, hədis və fiqh elmlərini tədris etmişdir. Tarixi məlumatlara görə I xəlifə Əbu Bəkr onu Bəhreynə vali təyin etmək istəmiş və bunla əlaqədar Ömər bin Xəttaba məsləhət etmişdir. Ömər də bu təklifi bəyənmiş və “Göndər o, ağıllı adamdır, oxumağı-yazmağı bilir” demişdir. 257
Peyğəmbər (s) Ənəs bin Malikə: “-ey iki qulaq sahibi” deyə müraciət etmiş və ona çoxlunəsihətlər etmişdir. Həmin nəsihətlərdən biri budur: “Bacardığın qədər dəstəmazlı ol! Çünki dəstəmazlı ölən şəhid kimi ölər.” Səhabələr içərisində böyük nüfuz sahib olan Ənəs haqqında məşhur səhabə Əbu Hüreyrə deyir: “Namazı Peyğəmbərin (s) namazına ən çox bənzəyən kimsə Ümmu Süleymin oğuludur.” 258
Görkəmli İslam alimlərindən olan İbn Əsir deyir: “Həccac əz- Zalım tərəfindən onun boynuna damğa vurulmuşdur. Bunu camaat onlardan hədis rəvayət etməsin deyə etmişdir. Zalım onu, Cabir bin Abdullahı və Səhl bin Sədi damğalamışdır.” 259
və yaxudda 107 il yaşadıqdan sonra Bəsrədə vəfat etmişdir. O, Bəsrədə vəfat edən ən son səhabədir. Onun vəfat etdiyi il hicri 90 və ya 93 (m.712)-cü illər göstərilir. 260
yaşayan bir səhabə kimi tanımışdır. Bu səbəbdəndir ki, ondan bütün məzhəb alimləri hədis rəvyət etmişlər. Lakin bütün bu deyilənlərə rəğmən bəzi rical alimləri onun rəvayət etdiyi hədislərin bir qismini şübhə altına almış, hətta uydurma olduğunu demişlər. Həmçini Ənəs Əlinin (ə) haqqında olan Qədir-xum hədisini Peyğəmbərdən (s) rəvayət etsə də, onun məzmununa məhəl qoymamışdır.
Müslmanların I xəlifəsi olan Əbu Bəkrin qızı Aişə Peyğəmbərin (s) yeganə bakirə zövcəsidir. Onun anası Amir binÜveymirin qızı Ümu Ruman əl- Kinaniyyədir. 261
262
255 Biharül-ənvar 256 Sübhü əs-Saleh, HədiselmlərivəHədisisistilahları,səh. 304 257 həmin mənbə, səh. 304 258 İ. Canan, Kütubus-sittətərcüməsivəşərhi, c. I 259 Üsdul-qabə, adı keçən səhabənin həyatı bölümü 260 İ.Canan, Kütubus-sittə tərcümə və sərhi, c. I, səh. 75 261 Ali Özək, HədisRicalı, səh. 53 262 Cəfər Sübhani,Üsulul-hədisvəəhkamuhu, səh. 125, H. S. əd-Dari, Muhadaratfiülumil-hədis, səh. 169 [60]
Peyğəmbərin (s) ən yaxın həyat yoldaşı Xədicə bint Xüveylid vəfat etdikdən 3 il sonra Peyğəmbər(s) Əbu Bəkrin təklifi ilə onunla evlənmişdir. 263
Kiçik yaşlarından İslamı qəbul edən Aişəİslamda on doqquzuncu İslamı qəbul edən şəxs kimi tanınır. 264
Aişə bint Əbu Bəkr besətdən beş il sonra doğulmuşdur. Bəzi qaynaqlar isə onun besətdən dörd il sonra (m.614-cü ildə) doğulduğunu qeyd edir. Onun Peyğəmbərlə (s) neçə yaşında evlənməsi haqqında bəzi ixtilaflar vardır. Belə ki, bəzi qaynaqlarda onun Peyğəmbər (s) ilə evləndiyi zaman on dörd və ya on səkkiz yaşının olduğu qeyd edilmiş, 265
digər qaynaqlarda isə bunun tam əksi qeydedilmişdir. Peyğəmbərlə (s) evlənməsindən fəxr edən Aişə demişdir: “Mən on sifətlə üstün bilindim:Cəbrail surətimi gətirdi, Peyğəmbər (s) bakirə olaraq yalnız mənimlə evləndi, anası və atası mühacir olan zövcəsi yalnız mənəm, Allah mənim günahım üzərinə ayə endirdi, Peyğəmbər (s) mənimlə olan zaman vəhy nazil oldu, Peyğəmbər (s) və mən bir qabdan qüsl edərdik, mən onun önündə uzanmışkən namaz qılardı, mənim otağımda can verdi və mənim otağımda dəfn edildi.” 266
Müstəsna istedada malik olan Aişə ənsab, şeir, tarix, hədis və fiqh elmlərini mükəmməl öyrənmişdi. “Ürvə bin Zübeyr nəql edir ki: “Tibbi, şeiri və fiqhi Aişədən daha yaxşı bilən birini görmədim.” 267 Aişə bint Əbu Bəkr Peyğəmbərlə (s) çox vaxt səfərlərdə olmuşdur. Onun iştirak etdiyi ən məşhur səfərlərdən biri hicri beşinci ildə (m.627) Bəni Müstəliq qəzvəsidir. Peyğəmbər (s) səfərə çıxan zaman onu da özü ilə götürmüş, savaşdan sonra Mədinəyə dönərkən ordunun istirahət etdiyi bir yerdə Aişə ehiyacını ödəmək üçün dəvəsindən enmiş və ordudan uzaqlaşmışdır. O, geri dönərkən boyunundakı boyunbağını itirdiyini zənn edərək geriyə, boyunbağını axtarmağa qayıtmışdır. Onun dəvədə olduğunu zənn edənlər orduya hərəkət əmirini vermiş və oradan uzaqlaşmışlar. Aişə geri dönən zaman kimsəni görmədi və onu axtaracaq deyə yerində dayanıb gözləmişdir. Ordunun ardınca gələn Səfvan binMüəttəl Aişəni gördükdə onu dəvəsinin arxasına mindirmiş və orduya yetişdirmişdir. Burada olan Abdullah bin Übey bin Səlul Aişə əleyhinə iftira demiş və dedi-qodu yaratmışdı. Bu iftiraya etiraz olaraq Allah “Nur” surəsinin 11-21-ci ayələrini göndərmiş və bu böyük iftiranın kökünü kəsmişdi. 268 Aişənin özünün də rəvayət etdiyi kimi Allah Qurani-kərimdə Peyğəmbərin (s) xanımı haqqında bundan başqa heç bir ayə nazil etməmişdir. Bunu Buxari “Səhih” əsərində 269 , ondan da bir çox alimlər nəql etmişlər. Səhabə qabınlar içərisində böyük nüfuz sahibi olan Aişənin haqqında görkəmli ərəb şairi və məşhur səhabə Həssan bin Sabit demişdir: “İffətlidir, namusludur, bir şübhə üzərinə ittiham edilə bilməz, Mədəsində təmiz kişilərin əti yoxdur (kiminsə qeybətin etməz).” 270
263 İ. Canan, Kütubus-sittətərcüməsivəşərhi 264 Sübhi əs-Saleh, Hədis elmləri və Hədis istilahları, səh. 304 265 SüleymanNədvi, c. V, səh. 12-25 266 İ. Canan, Kütubusittətərcüməsivəşərhi,c. I,səh. 78 267 Sübhi əs-Saleh, Hədis elmləri və Hədis istilahları, səh. 305 268 bax: İslamEnsiklopediyası, c. I, səh. 201-202 269 Səhihi-Buxari, hədis № 4827, İbn Həcər, Fəthül-bari, c. VIII, səh. 443, İbn Kəsir, əl-bidayə, c. VIII, səh. 96 270 Sübhi əs-Saleh, Hədis elmləri və Hədis istilahları, səh. 306 Yüklə 5,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|