Qarshi davlat universiteti roman german filologiyasi roman-german tillari kafedrasi



Yüklə 141,77 Kb.
səhifə4/25
tarix29.11.2023
ölçüsü141,77 Kb.
#140903
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
Qarshi davlat universiteti roman german filologiyasi roman-germa-fayllar.org

Perfekt Indikativ Aktiv formasi haben va sein yordamchi fe‘llarini
Präsens da shaxs-sonda moslash va asosiy fe‘lning sifatdosh II formasini qo‘shish 
bilan yasaladi:

Plusquamperfekt Indikativ Aktiv formasi haben va sein yordamchi
fe‘llarini Präterit da shaxs-sonda moslash va asosiy fe‘lning sifatdosh II formasini 
qo‘shish bilan yasaladi.

Futur I Indikativ Aktiv formasi werden yordamchi fe‘lini Präsens da
shaxs-sonda moslash va asosiy fe‘lning infinitiv formasini qo‘shish bilan yasaladi: 



Futur II Indikativ Aktiv formasi werden yordamchi fe‘lini Präsensda shaxs-
sonda moslashishi va asosiy fe‘lning infinitiv II formasini qo‘shish bilan yasaladi: 
ich

werde
du 


wirst
er 


wird
gekommen sein, 


gearbeitet haben
wir

werden
ihr 


werdet
sie 


werden

Solishtirish shuni ko‘rsatyapti-ki, zamon formalarining yasalish shakllari
ikkala tilda tubdan farq qiladi. O‘zbek tilida nemis tiliga nisbatan sintetik fe‘l 
shakllari ko‘proq qo‘llaniladi. Aksar nemis tilidagi analitik fe‘l shakllari o‘rniga
o‘zbek tilida sintetik fe‘l formalari qo‘llanadi: 
Auf Wunsch meiner Frau, die es öffenbar für nötig halt, mich zu zerstreuen, haben
wir einige heute eingeladen . 
Vor etwa 14 Tagen habe ich den Entschluβ gefaβt, etwas zu lassen und etwas
anderes zu tun . 
ich
werde

du
wirst

er
wird

wir
werden

ihr
werdet

sie
werden





Rafiqamning xohishiga ko‘ra meni biroz chalg‘itish maqsadida bir nechta 


mehmonlarni uyga taklif qildik .


Qariyib 14 kun oldin hayotimni biroz o‘zgartirishga qaror qildim .
Ish-harakatning bajarilishi, albatta zamon, vaqt doirasida bo‘ladi. 

Shunga ko‘ra ish-harakat zamon ma‘nosi bilan bog‘liq bo‘ladi va fe‘llar zamon


ma‘nosini ifodalovchi shakllarga ham ega bo‘ladi. Masalan. Er geht in die Schule - 
U maktabga boryapti. - Hozirgi zamon ma‘nosida qo‘llanyapti. Sie arbeiteten im
Garten-Ular bog‘da ishladilar. –O‘tgan zamon ma‘nosida; 
Harakat doim bajaruvchi shaxs bilan bog‘liq bo‘ladi. Ish harakatning
voqelikka bo‘lgan munosabati esa bevosita so‘zlovchi orqali aniqlanadi. 
So‘zlovchi bor joyda tinglovchi ham mavjud bo‘ladi. Bundan tashqari so‘zlovchi
va tinglovchidan tashqari o‘zga shaxslar ham bo‘lishi mumkin. Harakat sub‘ekti 
esa ana shu shaxslardan biri bo‘lishi mumkin. Ish harakatning mana shu shaxslarga
bo‘lgan munosabati shaxs- son kategoriyasi deb nomlanadi.
Bundan tashqari yordamchi fe‘llar harakat ma‘nosini ifodalamaydi. "Werden, 


Yüklə 141,77 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə