56
Hüseyn Kürdoğlu yaradıcılığında Azərbaycan
poeziyasında az işlənən, satirik səciyyəli “bəhri
tə-vil”ə (ərəbcədir: bəhr – dəniz, təvil – uzun,
ucsuz-bucaqsız, sahilsiz deməkdir) də rast gəlinir.
Şairin “Bir neçə fövqəldövlət” bəhri-təvili
keşmə-keşli
dünyamızda dövrün taleyüklü
olaylarını,
əda-lət-sizliyi,
eybəcərlikləri,
haqsızlıqları tam çılpaqlığı ilə açıb göstərir:
Tanrının hökmü ilə böylə yazılmış əlbət,
Dünyanın sahibi olsun da gərək
Bir neçə fövqəldövlət –
Yekə dövlət,
Əkə dövlət,
Təkə dövlət.
Qalanı xırda-para,
Baxtı qara,
Tikə dövlət, kökə dövlət.
Yekələr xırdaları
Bir-birinə saldırsın,
Malını, sərvətini
Gözgörəsi çaldırsın.
Tıxasın anbarına, doldursun
Yekəsindən,
57
Əkəsindən,
Təkəsindən.
Niyə bəs tanrı soruşmur ki,
Neçin qan tökülür.
Neçin odlarda yanır
Dürlü şəhərlər, kəndlər,
Bütün insan olanın yurdu deyilmi yer üzü,
Bəs neçindir bu qədər sərhədlər?
Odlu ahlar ilə qalxır
Bu suallar fələyə.
Cavabı yoxdur, yox!
Şairim, sən də fəğan eyləmə çox.
Tanrının hökmü ilə böylə yazılmış əlbət,
Dünyanın sahibi olsun da gərək
Bir neçə fövqəldövlət.
Şairin fəxriyyəsi də vardır:
Bayatı çağıran Həkəriyəm mən,
Yurdumun şirini-şəkəriyəm mən.
Sarıldım boynuna Arazın, Kürün,
Sənətin, ilhamın ülkəriyəm mən.
Olmadım ağlımın ağası bir gün,
58
Odur ki, qəlbimin nökəriyəm mən.
Dünyanın məhşəri qorxutmaz məni,
Özüm ki, özümün məhşəriyəm mən.
Bağrından doğuldum eşqin, ülfətin,
Həzin nəğməsiyəm əbədiyyətin.
Hüseyn Kürdoğlunun elə şeirləri də var ki,
prof. T.Hacıyevin doğru olaraq göstərdiyi kimi,
hecaların düzülüşü, misraların bölgüsü tamam
yeni və ürəyəyatandır.
Oxuma, kəklik, oxuma,
Qarşıda yağı gizlənib.
Səni də vurar, məni də,
Əldə yarağı gizlənib.
O, qanlı daşın dalında
Ac qurd sayağı gizlənib,
Oxuma kəklik, oxuma!
və ya:
Təpə boyda bulud yumaq –
Çözülür mil-mil tökülür.
Elə bil göy zəmisindən,
Biçilib sünbül tökülür.
Yağış döyür bağ-bağatı,
59
Ləçək-ləçək gül tökülür.
Dağ aşağı qijhaqıjla
Çaya sarı sel tökülür.
Dalğa bəndi qırar deyə
Sel ağzına el tökülür... və s.
Hüseyn Kürdoğlunun ilham mənbəyi təbiət və
onun ecazkar gözəllikləri olub. Onun sevgi
şeirlərindən də təbiətin ətri gəlir. Hüseyn
Kürdoğlunun təbiətə sevgisi ilk eşqi ilə qaynayıb
qarışır. Şair təbiət nəğməkarına çevrilir. İnanırıq
ki, qüdrətli bir rəssam şairin təbiət mənzərələrini
vəsf edən şeirlərini incələsəydi, fırçasının və
qəlbinin məhəbbəti ilə ölkəmizin füsunkar
gözəlliklərini əks etdirən heyrətamiz bir tablo
yaradardı.
Şairin təzə-tər üçlükləri də deyilənləri təsdiq
edir: Burada da təbiət təsviri güclüdür:
Qəribədir yaz buludu,
Qışı yola salıb ağlar,
Yaza aşiq olub ağlar.
və ya:
Leysan keçdi, ətirli bir meh əsdi dağdan,
60
Sarınmışdı bir-birinə bayılmış otlar,
Mehdən tutub dikəlirdi əyilmiş otlar.
Şairin “Anam xalça toxuyur” şeirində isə
təbiətlə insanın vəhdəti ön plana çəkilir.
... Yanında dükcə, yumaq,
İpliyi boyaq-boyaq.
İplərə sünbül çəkir,
Bülbül çəkir, gül çəkir və s.
Şair “Yaz rəngi” şeirində isə yazın gəlməsini,
onun rəng çalarlarını elə ustalıqla təsvir edir ki,
heyran olmamaq olmur: “Göylər bənövşə
rəngində, günəş gülöyşə rəngində”. “Daşlarda da
gül açır yaz; Hər çiçəkdə bir dünya naz” və s.
Çəkinmədən deyə bilərik ki, Kürdoğlu xalq dili
ilə ədəbi dilin qovşağında poeziyadan, sözdən
heyrətamiz
bir
abidə
ucaltmışdır.
Buradan
vətənimizin hər guşəsi – şəhərləri, kəndləri,
dağları, ormanları, çayları, şəlalələri, çəmənləri,
bulaqları, yurdsevər insanları, qürur mənbəyi olan
görkəmli
şəxsiyyətləri
apaydın
görünür.
Ümumiyyətlə, Kürdoğlu yaradıcılığında dünyanın
on bir iqlim zonasından doqquzunu özündə cəm
edən vətənimizin füsunkar gözəllikləri incə bədii
61
boyalarla vəsf edilmişdir. Şairin “ölməz şah əsəri
təbiət idi” – deyənlər yanılmayıblar.
Doğru deyiblər ki, Hüseyn Kürdoğlunun
poeziyası insanla təbiətin vəhdətindən yaranıb.
Dolama yolları kəsə gəlmişəm,
Bir acı xəbərə, səsə gəlmişəm.
Kəsiblər qayada bitən palıdı,
Eşidib dağlara yasa gəlmişəm.
Şairin dərdinin böyüklüyünə qoşulmamaq
olmur. O, dağlara başsağlığı verməyə, dərdini
bölüşməyə, təsəlli verməyə gəlir. Şairin həssas
qəlbinə, poeziyanın qüdrətinə qibtə etməmək
olmur.
Şairin “Kəlbəcərin muzeyi” isə tarixi
keçmişimizə güzgü tutur. Bu əsərdə əkinçiliklə,
maldarlıqla, xalçaçılıqla, suvarma ilə, gündəlik
kəndli həyatı və s. ilə bağlı o qədər terminlər var
ki, dilimizin leksikası ilə məşğul olan tədqiqatçılar
üçün ən qiymətli material ola bilər. Odur ki, şeiri
bütöv veririk:
Kəlbəcərin muzeyi, bir nağıl muzey idi,
Zərrədən günəşəcən dünyada hər şey idi.
Dostları ilə paylaş: |