49
probleminə münasibəti bu poetik nümunələrdə
özünü bariz şəkildə göstərir:
Barlıdır, ucadır həyat ağacı,
Bəhəri həm şirin, həm də ki acı.
Dırmanıb çıxırıq, ucalırıq biz,
Başına çatmamış qocalırıq biz.
Ordan xəyal kimi düşürük bir-bir,
Ağacın dibində ölüm müntəzir.
Göydə tutur bizi, gömür torpağa,
Təzə gələnlərsə çıxır budağa.
Bu cür ülfətdədir ölümlə həyat,
Ağacın başına çıxan yox, heyhat!
Şairin “Gəlib-getmişəm” şeirindəki həyat
hə-qi-qətləri adamı heyrətə gətirir. Əslində şairin
yara-dı-cılığının şah damarını həyat həqiqətləri
təşkil edir. Bu şeirdəki fəlsəfi fikirlər, tarixə
ekskurs, həyat həqiqətləri öz yerində, şeirdəki
axıcılıq, şairin xalq dilindən məharətlə istifadə
etməsi adamı heyran edir. İri həcmli bu şeirdən
müəyyən parçaları verməklə kifayətləndik:
Bu dünyaya neçə kərə gəlib-getmişəm,
Gəlib Adəm övladına gülüb getmişəm.
50
Gəldim əzəl daş əyyamı - əllərində daş,
Vəhşi kimi öldürürdü qardaşı-qardaş...
Bir də gəldim, mis əyyamı, dəmir əyyamı,
Gözlərimə ilk baxışda xoş gəldi hamı.
Aldadırmış gözüm məni, baxıb nə gördüm,
Yer üzünün yarısını viranə gördüm.
Qılınc-qalxan, ox və kaman, mizraq və nizə
Gecə-gündüz işə düşür, qan çıxır dizə.
Bir də gəldim, atom əsri, atom əyyamı,
Göydən yerə düşən kimi peşiman oldum.
Bombaların dəhşətindən bağrı qan oldum,
Milyon-milyon ömür sönür bir an içində,
Uca dağlar gözdən itir al-qan içində.
Aman Allah, torpaq üstə bu vəhşət nədir?
Budur insan, bilib getdim,
Divanə tək gülüb getdim.
Ölməz idim, ölüb getdim,
Bir də gəlmədim.
Hüseyn Kürdoğlunun saz üstə kökləndiyini,
folk-lor və klassik poeziyamızla pərvazlandığını
yazanlar haqlıdırlar. Lakin unutmaq olmaz ki,
onun “Quzular dağa çıxdı” (“Gənclik”, 1986, 36
51
səh.) və “Aytənin nəğmələri” (Bakı, “Sabah”,
2009, 172 səh.) adlı iki kitab uşaq şeirləri də
vardır.
Şair poeziyamızın bütün janrlarında qələmini
sınamış, hətta sərbəst şeirlər də yazmışdır.
“Yolum tarladan keçir”, “Çiçək vaxtı”, “Sən
düşəndə yadıma”, “Bir şairin surəti” və başqa
sərbəst şeirləri belələrindəndir:
Tarladan keçir yolum,
Tarladan.
Qara torpağı kotan parladan, –
İçindən keçir qara şumların,
Şum narın-narın.
Məst olmuşam mən
torpaq ətrindən,
Şeir səpirəm şumlara dən-dən... və s.
Sən düşəndə yadıma
Baxmıram borana, çovğuna, yağışa,
Pəncərəmi açıram qışa
Sən düşəndə yadıma.
Tuturuq qol-qola,
52
Çıxırıq qarlı yola,
Od qarışır oduma,
Baxmıram borana, çovğuna,
yağışa,
Pəncərəmi açıram qışa
Sən düşəndə yadıma!
Çiçək vaxtı
Vurulmuşam çiçək vaxtına
Quba bağlarının,
Gözlərim qamaşır
çiçək işığından.
Qəlbim işıqlanır
Çiçək gülüşündən,
Ciyərimə çəkirəm
Səhərin çiçək ətirli nəfəsini.
Gül-gülü çağırır,
Çiçək-çiçəyi.
Eşidirəm güllərin, çiçəklərin səsini...
Arılar sarışıb şehli çiçəklərə,
Hər ağacda mini, milyonu...
Heykələ dönmüşəm bir ağac altında,
qarşımda çiçək dəryası,
53
Saçlarıma ağ çiçək tökür arılar.
Çiçəklənmiş ağac sanır məni də,
Saçıma qonur bir ağ kəpənək...
Nə yaxşı burdan düşdü
Bahar günlərimin yolu.
Ayrılıram Quba bağlarından,
Qəlbim çiçək xatirəsiylə dolu.
Şairin Rəsul Rzaya ithaf etdiyi “Bir şairin
surəti” şeirində sanki ustadın portretini yaradıb:
... Bütün dünya yaşayır
yaddaşında.
Bəzən gözlərində gülür dünya,
Bəzən dünyanın üfüqləri
çatılır qaşında.
Həm də sadədil bir adamdır,
lap uşaqdan da uşaq.
Amma qəzəblənəndə görmə üzünü,
Elə bil qar-boran tökəcək
amansız bir dağ.
Çək, rəssam qardaş,
çək onun surətini!
Elə çək tam özünə bənzəsin,
54
Gözlərində görüm:
Vətənə, insana, dünyaya məhəbbətini!
Hüseyn
Kürdoğlunun
yaradıcılığında
əhəmiyyətli yerlərdən birini də qəzəl janrı tutur.
Klassik ənənəyə sadiq qalan şairin bir kitablıq
qəzəlləri vardır.
Kürdoğlu qəzəllərində güldən, bülbüldən,
gö-zəl-dən, gözəllikdən ilham almaqla bərabər,
vətənə, soykökə bağlılıqdan, ustadı Füzulidən,
XX əsrin qəzəlxanı Vahiddən, musiqi səcdəgahı,
şeir bulağı Nardarandan, şairlərin ilham mənbəyi
Xəzərdən, zə-manəmizin keşməkeşlərindən söz
açır.
Şairin əruz vəznində uğurlarına dəlalət edən
bir qəzəlini oxucu və tədqiqatçıların nəzərinə
çatdırmağı münasib bildik:
Eylərəm indi də mən aləmi heyran qəzələ
Eylərəm indi də mən aləmi heyran qəzələ,
Canım istərsə əgər peşkəş ola can qəzələ.
Onda min bir gözəlin cilvəsi var, işvəsi var,
Eşq zövqüylə könül min kərə qurban qəzələ.
55
Qalmaqaldan uzaq olsun, təzələnsin ruhu,
Qulaq assın həvəs ilə qoca dövran qəzələ.
Vermiş öz qəlbini billah ki, Nuh əyyamından,
Bakı, Təbriz, Qarabağ, bir də ki, Şirvan
qəzələ.
Qəzəlin dərdli Füzuli kimi şahənşahı var,
Nə qədər ləl gətirmiş ulu xaqan qəzələ.
Qoy soyunsun daha farsın, ərəbin nimdaşını,
Təzə donlar tikərik gözləri ceyran qəzələ.
Muğam öz yurdumuzun, öz dirilik çeşməsidir,
Onun hər qətrəsini eylərik ümman qəzələ.
İmtahan eylədi Vahid, özü rüsxət verdi,
Dedi dövran dəyişib, aç tazə meydan qəzələ.
Sağ-səlamət yetirər karvanı mənzil başına,
Qoca Kürdoğludur indi yeni sarvan qəzələ.
Şairin qəzəllərini oxuduqca heyranlıq bir yana,
təəccüblənməmək olmur. Heca vəznində klassik
şeirimizin əlçatmaz nümunələrini yaradan, folklor
və aşıq yaradıcılığı üstündə köklənən Hüseyn
Kürdoğlunun əruz vəznində belə qəzəllər yazması
onun fitri istedadından nişan verir.
Dostları ilə paylaş: |