QəZƏNFƏr paşayev
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
96 Arzumuz ürəkdən keçir, Buğdamız ələkdən keçir. Hər ömür ki, bir dünyadır, Doğulur, bələkdən keçir. *** Oxlandım ala göz ilə, Ağrısı getməz yüz ilə. Ürəyimə bir söz batıb, Çıxaran yoxdur söz ilə. *** Yazıq canım əldən gedir, Könlüm uçub güldən gedir. Kürdoğlu el dərdi çəkib, Deyən varmı eldən gedir?! Hüseyn Kürdoğlunun qoşma dördlükləri saysız-hesabsızdır. Şairin gəraylı dördlüklərindən fərq--li olaraq qoşma dördlükləri həm cinaslı, həm də cinassız olur. Cinaslı qoşma dördlüklərə yalnız Kürdoğlunun yaradıcılığında rast gəlmişik. Onun cinas qoşma dördlükləri bənzərsizdir, ecazkardır. Bir neçə nümunə veririk. Qoy oxucu istədiyi cinas qoşma dördlüyü qəlbinə həyan etsin: 97 Ömür sevinc ilə, dərd ilə yarı, Dünya aldatmasın dərd ilə yarı. Tale sevinc ilə yarıtmır məni, Deyir: Şair isən dərd ilə yarı. *** Tarixdə ucalıb söz qala-qala, Məndən də yurduma söz qala, qala. Ey tanrım, əlimdən alma qələmi, Qəlbimdə bu qədər söz qala-qala. *** Mənim təki varmı dərdin yazarı, Vətən deyir: yaz namusu, yaz arı. Naxələfin nə vecinə bu millət, Ya nalə çək, ya sızılda, ya zarı. *** Qocalsam da mənəm eşqin yazarı, Üzümdə qış, sözümdəsə yaz arı. Nə vecinə daş ürəkli dünyanın, Ya hıqqılda, ya zıqqılda, ya zarı. *** Bulud yoxdur, ay yaraşır ayaza, Şair könlüm ha zövq ala, ha yaza. 98 Qorxuram ki, günəşimçün ah çəkəm, Göy tutula, öz yolundan ay aza. *** Səhər-səhər bağçaya gəl gül iylə, Könül gülər su verdiyi gül iylə. Qəlbindən at dərdi, qəmi, həsrəti, Gül eşqinə tikanı da gül eylə. Şairin cinassız qoşma dördlükləri fikir aydınlığı, ibrətamizliyi və axıcılığı ilə seçilir. Yaralandı qaya, yaralandı daş, Top dəydi, daşından aralandı daş. Qəlbimi dəyişdim səbir daşına, Çəkdi vətən dərdi, paralandı daş. *** Qara şalın ay camala yaraşır, Gül yanağın qoşa xala yaraşır. Yalqız gəzmə, sənin kimi gözəlin Qucağına gözəl bala yaraşır. *** Bir ömür torpaqda çalışan babam, Dərdə, müsibətə alışan babam. 99 Bizə miras qoydu qeyrət qanından O Şaxanım nənəm, Alışan babam. *** Dağı da uçurub sellər aparır, Xəzələ dönürük, yellər aparır. Təkcə söz önündə acizdir zaman, Qalan hər nə varsa illər aparır. Şairin cinassız qoşma dördlüklərində vətən, el-oba təəssübkeşliyi ağrılı-acılı misralarda öz əksini tapır: Gözəl bir şəhərin söndü çırağı, Daşını, daş üstə qoymadı yağı. Getməz sinəmizdən məhşərə kimi, Xocalı yarası, Xocalı dağı. Şairi düşmən tapdağı altında qalan Vaqif, Sarı Aşıq, Ələsgər, Şəmşir və başqa görkəmli şəxsiyyətlərin məzarlarının taleyi düşündürür: Ey bulud karvanı, dürr-gövhər gətir, Əyil, Qırxqızımdan çiçək dər, gətir. Qorxma bir az ləngi Cıdır düzündə, 100 Vaqif türbəsindən bir xəbər gətir. Şairin satirik dördlükləri də çoxdur. İki nümunə verməklə kifayətləndik: Əyri danışırsan, düz görə-görə, Ağıl kəsə-kəsə, göz görə-görə. Bir çaylaq daşına dönəcək üzün, Sürtük adamlara üz görə-görə. *** Nifrəti, nifaqı kimlər qaynadır, Tarixə daş atma, tarix aynadır. Bizə at nallayıb, yüyən tutanlar İndi yurdumuzda köhlən oynadır. Şairin dördlükləri arasında ağılar da vardır: Kimdir o qızcığaz, nədir bu ağı, Yüz yerdən göynədi sinəmin dağı. Yamandır anadan yetim bir qızın, Ölmüş atasına layla çalmağı. Şairin dördlükləri arasında xeyli sayda 16 hecadan ibarət olanları da vardır: 101 Yuvasına çathaçatda qarışqa leysana düşdü, Qərq oldu yaz yağışına, sanki bir ümmana düşdü. Kaş onu görəydi bulud, ləngidəydi yağışını, Hayıf kı, görə bilmədi, günahsız bir qana düşdü. Şairin bu qəbildən olan dördlükləri kimi, aşıq poeziyasında məşhur olan müxəmməslərin də hər misrası 16 hecadan ibarət olur. Lakin saz havasının melodik axarı ilə bağlı olaraq aşıqlar hər misranı iki yerə bölüb oxuyurlar. Çox vaxt müxəmməsləri dəftərə köçürəndə də iki yerə bölürlər. Misradaxili bölgü 8+8 şəklində olur. Hüseyn Kürdoğlunun 16 hecalı dördlüklərində də misradaxili bölgü 8+8 şəklində olur. Dördlük belədir: Çıxar sinif qabağına, şeirini söylər Aytənim, Dərsdən beş alıb gələr, məni şad eylər Aytənim. Bu qədər ki, çox istəyir başıqarlı babasını O bir gün daşa dönəndə, bilmirəm neylər Aytənim. Şairin 16 hecalı dördlüyünü iki yerə böləndə göründüyü kimi müxəmməsə çevrilir. Aşıq yaradıcılığında bu “Müxəmməs gəraylı” adlanır. 102 Çıxar sinif qabağına, Şerini söylər Aytənim. Dərsdən beş alıb gələr, Məni şad eylər Aytənim. Bu qədər ki, çox istəyir Başıqarlı babasını, O, bir gün daşa dönəndə Bilmirəm neylər Aytənim?! Şairin “Müxəmməs gəraylı”ya çevrilə bilən xeyli sayda dördlükləri vardır: Necə gedim mən bu yolu, ayağıma qəm dolaşır, Tufan qopur, şimşək çaxır, çalxanıb aləm dolaşır. Dünyanı göstərir mənə gözündəki ilahi nur, Göz qoyuram dörd bir yana, əhli-cəhənnəm dolaşır. Şairin bu qəlib dördlükləri rəngarəngdir: Duruxuram, ah çəkirəm, yeriyirəm bir az-bir az, Nə zamandır dərd içində əriyirəm bir az-bir az. Həsrətimin şələsindən əyilir dağ çiyinlərim, Kölgəmi də öz ardımca sürüyürəm bir az-bir az. Hüseyn Kürdoğlunun gerçək həqiqətləri əks Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|