62
Bütün cah-calalıyla müsibətli yer idi,
Aylı, günlü, ulduzlu, kəhkəşanlı göy idi.
Bir nağıl muzey idi!
Miladdan o yana da, miladdan bu yana da
Ən qədim köhnə idi, ən yeni təzə idi.
Bir nağıl muzey idi!
Daşları neçə rəngdə bir qövsi-qüzeh idi,
Bir nağıl muzey idi.
Min illərin töhfəsi nə qədər yazı vardı,
Ələsgər sazı vardı,
Şəmşir avazı vardı.
Vurğunun xatirəsi onun yaraşığıydı,
Gözünün təbəssümü sanki ay işığıydı.
Qılınc, qələm, bir də saz,
Gərdəklər qotaz-qotaz,
Corablar qotaz-qotaz.
Xalçalar, nə xalçalar – Dəlidağ çəmənzarı,
Elin fəxri-vüqarı.
Neçə növ cəhrə-daraq,
Neçə növ dükçə-yumaq.
Babaların papağı, kotanı və çomağı,
Qayaların qoynunda gildən saxsı çırağı...
Ah, nələr vardı, nələr,
63
Nə töhfələr vermişdi, bu muzeyə nənələr?!
Günbatan və gündoğan,
Güney və qüzey idi.
Bir nağıl muzey idi!
Qarlı zirvələr ilə o da üz-üzə idi.
Bir nağıl müzey idi.
Qarlı zirvələr ilə o da üz-üzə idi.
Bir nağıl muzey idi.
Onu yaradan kişi çağdaş Prometey idi,
Dağıtdı bu nağılı, qarət eylədi yağı.
Vətənin sinəsindən getməz bu namərd dağı.
Kəlbəcərin muzeyi bir nağıl muzey idi,
Dünyada hər şey idi.
3
Hüseynin atası Həsən Alışan oğlu aranlı-dağlı
Qarabağın hər obasını yaxşı tanımış, qışda Mil
düzündə, yayda Laçın yaylaqlarında təsərrüfatla
məşğul olmuşdur. Hüseyn dağ təbiəti kimi aranın
da özəlliklərinə dərindən bələd olmuşdur. Bu onun
poeziyasında bədii sözün ifadə imkanlarını
1
Söhbət gözəl ziyalı və şair Şamil Əsgərovun yaratdığı
“Diyarşünaslıq muzeyi”ndən gedir.
64
artırmış,
obrazların
milli
yaddaşdan
gələn
mahiyyətini təmin etmişdir. Akademik Tofiq
Hacıyev doğru yazır ki: “Üç-beş əsr sonra
Hüseynin
şeirlərindən
Azərbaycan
etnoqrafiyasının XX əsrini öyrənəcəklər”.
Şairin
1980-ci
ildə
çap
etdirdiyi
“Qaraqoyunluda” (indiki Ermənistan ərazisində
Azərbaycan kəndi) adlı şeiri də çox mətləblərdən
söz açır. Şair məni sanki qəflət yuxusundan
ayıltdı. Yadıma sovet dövründə kənd və şəhərin
yaxınlaşmasını təlqin edən “Siyasi iqtisad” fənnini
və müəllimlərimi saldı. O yaxınlaşmanın aqibəti
elə Hüseyn Kürdoğlunun təs--vir etdiyi kimi
olacaqmış. Şeirdə təsvir edilən hə-yat həqiqətləri
insanı düşünməyə vadar edir:
Qaraqoyunluda qoyun görmədim,
Sanki heç tanımır qoyunu bu kənd.
Elə tarixə də bu adla düşüb,
Danırmı əslini-soyunu bu kənd?!
Nə yağı, pendiri, nə qaymağı var,
Nə də könül açan bağça-bağı var.
Hansından istəsən bol arağı var,
65
Neyləyir dağların suyunu bu kənd?!
Təndirlər qalanıb, çörək yapılmır,
Qarmaqdan asılıb, cəmdək çapılmır.
İlanvuran olsa, qatıq tapılmır,
Özü yaxşı tutub toyunu bu kənd!
Həyat həqiqətləri şairin “Yol gedə bilmirəm
oğlumla qoşa” şeirində də özünü bariz şəkildə
göstərir. Əlavə sözə, təhlilə ehtiyac duyulmur:
Qısa bir yoxuşda sinəm təngiyir,
Nəbzim gah çoxalır, gah da səngiyir.
Yapışır qolumdan, o da ləngiyir,
Ayağım ilişir kəsəyə, daşa,
Yol gedə bilmirəm oğlumla qoşa.
Ona gərəksizdir mənə gərəkli,
Tərlan baxışları min bir diləkli.
Mən keçən günlüyəm, o gələcəkli,
Nə deyim ağ saça, nə deyim yaşa,
Yol gedə bilmirəm oğlumla qoşa.
Mən qara deyirəm, oğlum ağ deyir,
Damla sandığıma, gur bulaq deyir.
Hər şeyi təzədən yaradaq deyir,
66
Yoldaşlıq yaramır yaz ilə qışa,
Yol gedə bilmirəm oğlumla qoşa.
Şair bəzən həyat həqiqətlərini, reallıqları elə
boyalarla, elə ştrixlərlə verir ki, göz önünə dahi
rus tənqidçisi Belinskinin kəlamı gəlir: “Poeziya
həyatın təcəssümüdür, daha doğrusu həyatın
özüdür. Hələ bu harasıdır. Poeziyada həyat
həqiqətdə olduğundan daha həyatidir”.
H.Kürdoğlunun yaradıcılığını izləyəndə görmək
olur ki, bu həqiqət onun poeziyasının şah damarını,
canını, qanını təşkil edir. Şairin “Qoltuq ağacı”,
eləcə də “Röya və həqiqət” şeirləri isə təkcə həyat
həqiqətləindən deyil, ümumiyyətlə, bir çox
mətləblərdən söz açır. Güman edirəm ki, bu şeirlər
haqqında əlavə sözə ehtiyac yoxdur. Hər şeir bir
dünyadır.
Qoltuq ağacıyla yeriyir oğlan,
Yanında qaraqaş, qaragöz pəri.
Necə qayğıkeşdir, necə mehriban,
Qəhrəman əsgərin qəşəng dilbəri.
Vətən namusudur başının tacı,
Müqəddəs ağacdır qoltuq ağacı!
67
Röya və həqiqət
Bir qaya başından uçuruq qoşa,
Əlvida deyirik torpağa, daşa.
Qalxırıq göylərin yeddi qatına,
Baxırıq ruhların kainatına.
Burda çıraq-çıraq yanır diləklər,
Uçur pərvanətək incə mələklər.
Ülvidir xaliqin cahü-cəlalı,
Qansız-qadasızdır göy istiqlalı.
Burda əsarətdən yoxdur bir nişan,
Ruhların yoludur ulu kəhkəşan.
Bacı-qardaş olub eşq ilə kamal,
Qoşa sevgilidir gerçəklə xəyal.
Bir cüt ulduz kimi biz də yanırıq,
Şirin busələrlə xumarlanırıq.
Nə çörək dərdi var, nə su dərdi var,
Qızılgül qoxuyur sanki dər-divar...
Heyf, zəngli saat oyadır bizi,
Yenə yorğan-döşək, yenə yer üzü.
Qapıda zarıyır dilənçi qoca,
Ay Allah, ac şair nə versin aca?!
Şairin elə şeirləri də var ki, oxuyanda
möhtəşəm “Kitabi-Dədə Qorqud” abidəsi göz
Dostları ilə paylaş: |