QəZƏNFƏr paşayev
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
199 Pətəyindən ağ şan kəsim. Hicranın durdu qəsdimə, Yandım, el baxdı tüstümə. Gəl, gün kimi doğ üstümə, Gözlərimdən leysan kəsim. Şad xəbərlə sazım dindi, Üşüyən qəlbim isindi. Kürdoğluyam, çoxdur indi Məndən kitab uman kəsim. 27.02.97 200 Hüseyn Kürdoğlunun uşaq şeirləri Azərbaycan ədəbiyyatında uşaq poeziyası əhəmiyyətli yer tutur. Tək-tək şair tapılar ki, uşaqlar üçün şeir yazmasın. Qasımbəy Zakir, Seyid Əzim Şirvani, Mirzə Ələkbər Sabir, Abbas Səhhət uşaq şeirləri yazan ilk şairlərimizdir. Sabirin “Uşaq və buz”, “Yaz günləri”, Abdulla Şaiqin “Xoruz” və “Keçi” şeirləri indinin özündə belə dillər əzbəridir. Sovet dövrünün əvvəllərində Abdulla Şaiqlə bərabər Səməd Vurğun, Mirvarid Dilbazi, Mir Mehdi Seyidzadə, az sonra Mikayıl Rzaquluzadə, Rəsul Rza, Zeynal Cabbarzadə, Xanımana Əlibəyli, Teymur Elçin və başqaları uşaq poeziyasının inkişafına güclü təkan verdilər. Uşaq ədəbiyyatı məktəbi yaranmağa başladı. İlyas Tapdıq, Məstan Günər, Tofiq Mütəllimov, Hikmət Ziya, Zahid Xəlil, Rafiq Yusifoğlu, Qəşəm İsabəyli və bir çox başqaları uşaq şairləri kimi tanınmağa başladılar. Təəssüf ki, bu siyahıda 201 Hüseyn Kürdoğlunun adına rast gəlmirik. Halbuki şairin “Aytənin nəğmələri” adlı (Bakı, “Sabah”, 2009, 172 səh.) uşaq şeirlərindən ibarət sanballı kitabı vardır. Kitabda şeirlərlə bərabər “Quzular dağa çıxdı” poeması da yer alır. Mənə belə gəlir ki, şairin iri həcmli “Gopçular” əsərini də poema hesab etmək olar. Yaradıcılığında uşaq şeirlərinə xüsusi yer ayıran, uşaq poeziyasına qayğı göstərən görkəmli şairimiz S.Vurğun yazırdı: “Uşaq insandır! Onun sadə görünən oynaq, daima xoşbəxt və azad təbiətində böyük insanların bütün xassələri mövcuddur: düşünmək, duymaq, sevinmək, küsüb-incimək, ağ-la-maq, gülmək, qəzəblənmək, xatırlamaq, xəyala dal-maq, ümid və arzulara bağlanmaq, yaxşılıq, hör-mət – bütün insani xassələr uşaq aləmində mövcuddur”. Hüseyn Kürdoğlu sevimli şairimizin söz açdığı məsələləri nəvələrində müşahidə edə-edə, duya-duya, nəvələrinə şeir qoşa-qoşa uşaqlar üçün şeir yazan gözəl şairə çevrilmişdir. Yeri gəlmişkən, ədəbiyyat aləmində uşaqlarını, nəvələrini sevə-sevə müşahidə edən başqa sənət sahibləri 202 bəzən elə ədəbiyyat nümunələri yaratmışlar ki, bu əsərlərlə tarixə düşmüşlər. O cümlədən də ingilis riyaziyyatçısı Luis Kerol “Alisa möcuzələr aləmində” əsərinə, Anna Svel isə atlardan bəhs edən “Qara gözəl” povestinə görə. Uşaqlar üçün şeir yazmaq asan deyil. Burada şairin istedadı, biliyi, təfəkkürü hələ hər şey deyil. Uşaq aləmini dərindən bilmədən yaddaqalan, uşaqlar tərəfindən sevilən şeir yazmaq sadəcə olaraq mümkün deyil. Əsas məsələlərdən biri də uşaqların yaş səviyyəsinin nəzərə alınmasıdır. Professor Qara Namazov “Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı” (Bakı, 2007) dərsliyində pedaqoji təlimə əsasən, 17 yaşına qədər olan oxucuları dörd qrupa bölmüşdür: Bağçayaşlı uşaqlar (3-7 yaş), kiçikyaşlı məktəblilər (7-11), ortayaşlı məktəblilər (11-15), yuxarıyaşlı məktəblilər (15-17). Hüseyn Kürdoğlunun “Aytənin nəğmələri” kitabını vərəqləyəndə burada bütün yaş dövrünə mənsub uşaqların payının olduğunun, həm də bir-iki deyil, bol-bol olduğunun şahidi oluruq. “Bağçayaşlı uşaqlar” bölümündə əyanilik, əyləncələrə və oyuncaqlara meyl, rəsmlər, rəngli 203 şəkillər də onların tərbiyəsində əsasdır. Burada hecaların sayı az, oynaq qafiyəli bir neçə misralıq şeir olmalıdır. Bu şeirlərdə dil aydın olmalıdır. Hüseyn Kürdoğlunun uşaq şeirlərinin bir çoxunu belə şeirlər təşkil edir. “Aytən və göyərçin” şeirində olduğu kimi: Göyərçin, ay göyərçin, Gəl qon bizim eyvana. Babama məktub yazım, Aparıb çatdır ona. Bu misralarda ən çox diqqəti çəkən Aytənin məhz göyərçinə müraciət etməsidir. Şübhə yoxdur ki, bu şeir oxunanda uşaq soruşacaq ki, bəs niyə göyərçin və cavabdan öyrənəcək ki, keçmişdə göyərçinlərdən bu məqsədlə istifadə edərlərmiş. “Babama konfet vermişəm” şeiri də maraq doğurur: Babama konfet vermişəm, Ona da bir şeir yaza. Deməsin qoca kişiyəm, Özünü qoymasın naza. Babam şeir yazan günü, 204 Naxışlı donumu geyim. Nənəşim də tort bişirsin, Şeir deyim, tortu yeyim. Şairin kiçikyaşlı uşaqlar üçün yazdığı “Kuklama soyuq dəyər” şeiri də maraq doğurur: Pəncərəni ört, baba, Kuklama soyuq dəyər. Xalatlı həkim xala Gəlib mənə nə deyər? Deyər saxlaya bilmir, Balaca bir körpəni. Mən də deyərəm: həkim, Babamdır tez-tez açan Qapını, pəncərəni. Şairin “Kuklama ad qoymuşam” şeiri də bu qəbildəndir: Kuklama ad qoymuşam – Öz nənəmin adını. Bilmir hələ konfetin, Dondurmanın dadını. Çay versəm içə bilmir, Süd versəm içə bilmir. Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|