180
dəfələrlə olduğundan Hüseynlə Humayın sevgi
dastanından xəbərdar idi. Bilirdi ki, Hüseyn
Humayı “Süsən”, “Süsənim” deyə çağırarmış.
Şair evlənəndən sonra ilk övladı qız olur.
Dostunun ilk övladının adını Yaşar Qarayev
Süsən qoyur. İlk məhəbbət dastanındakı Süsənin
sonrakı taleyinin necə olduğunu bilmirik. Şairin
qızı Süsən isə xoşbəxt oldu. Böyüdü, ali təhsil aldı,
ailə qurdu. Üç övlad anası oldu: Daşqın, Toğrul
və Şaiq. Hamısı evlidir. Süsən xanım indi
nəvələrinin sevimli nənəsidir..
181
Hüseyn Kürdoğlu poeziyası və
unudulmaqda olan janrlar
Sevimli şairimiz Hüseyn Kürdoğlunun çox
sayda həcvləri, satirik və yumoristik şeirləri
vardır. Təəssüf ki, onlar nə çap olunub, nə də
tədqiqata cəlb edilib. Şairin yaradıcılığına dair
kitab yazma-ğa başlayanda məlum oldu ki,
arxivində rəngi saralmış vərəqlərdə onlarla
həcvləri, satirik və yumoristik şeirləri vardır.
Həcvlərdən danışarkən de--məliyik ki, həcv
müəllifi hər hansı bir şəxsin ya-ra-maz
hərəkətlərini təsvir və tənqid edərək, ona kin və
küdurətini bildirir. Onlarda şəxsi motivlər üs-tün
olduğundan ictimai əhəmiyyəti az olur. Odur ki,
bir çox şairlər realist satiranı bu cür həcvlərə
qar-şı qoyaraq, şeirdə ictimai məzmunu,
həyatiliyi,
xəl-qiliyi
qüvvətləndirməyə can
atmışlar. Azərbaycan şairlərindən Qasım bəy
Zakir, Seyid Əzim Şirvani, Asi, Müznib və
başqaları həcv yazsalar da, bu janr öz yerini realist
satira və yumora vermişdir. Bu, Hüseyn Kürdoğlu
182
yaradıcılığında da belədir. Lakin aydınca görünən
bir məsələ də vardır. Kürdoğlunun həcvləri satira
və yumorun qovşağında yer alıb.
Şairin həcv və satirik şeirlərində insanı məhv
yox, islah etmək bir problem kimi ortaya qoyulur.
Şair özündən razı, özünü öyən adamları ifşa
edərək yazırdı:
Qabarmayın köpük kimi,
Yellənməyin yelpik kimi.
Sizi qara qəpik kimi
Ataram tozun içinə.
Şairin həcvləri, satirik və yumoristik şeirləri
aşıq
poeziyası
kimi
axıcıdır,
mənalıdır,
hikmətlidir:
Hələ ki, hindəsiniz, ay cücələr, ay beçələr,
Caynağımdan hələ də ağrı çəkir bir neçələr.
Bir qızılquş şığıyar, sizləri vallah heç elər,
Baş əyin, tövbə deyin, bəlkə qüsurdan keçələr.
***
Xəyyam özü meyxanadan parlamış,
Meyxanalar dahilər aşkarlamış.
Ustadımız zəng edib ismarlamış,
183
Mehman olaq seyyidi-şeydayə biz,
Üz tuturuq indi Buzovnayə biz.
və ya:
Yazda Buzovnanı qızıl gül bəzər,
Zurna çalan ağcaqanaddan həzər və s.
Məlumdur ki, satirada çox vaxt tənqid hədəfi
qələm sahibinin düşməni, yumorda isə dostu olur.
Bu baxımdan televizor ustası, şairin dostu,
eloğlusu, Azərbaycan Politexnik İnstitutunun
məzunu, mühəndis Bəşirov Bəşirə yazdığı “Ay
Bəşir”
və
“Bəşir”
qoşmaları
deyilənləri
təsdiqləyir:
Neçə şeir yazdım, gəlib çıxmadın,
Çəkilməz dərd imiş nazın, ay Bəşir!
İranda bu qədər yalan danışsan,
Dönüb qış olardı yazın, ay Bəşir!
Dünən dediklərin gəlmir huşuna,
Xarab televizor qoyub qarşına,
Boşalt, çanağını keçirt başına,
Örtülsün tac ilə dazın, ay Bəşir!
Məclis qurulanda məzəylə, meylə,
184
Dəmlənib, çəmlənib gedirsən göylə.
Tüpür bu sənətə, aşıqlıq eylə,
Döşündən düşməsin sazın, ay Bəşir!
Nəzir qoy ağlına ocaqda, pirdə,
Özünü suya çək Arazda, Kürdə.
Şair Kürdoğlunu aldatma bir də,
Daha bəd yazılar yazın, ay Bəşir!
Şairin satira və yumorunun hədəfi bəzən indi
görkəmli alimlər olan professorlar Şirindil
Alışanov (şairin kiçik qardaşı), akademik Teymur
Kərimli, dostu Nizami, dostu Rəhim Əliyev, şairi
müalicə edən həkim dostu Köçəri olub. Əslində
onların “tarixə” düşmələrinin səbəbi özləri olublar.
Onlar birləşib şairə ünvanlanan satirik və
yumoristik “şeirlər” yazıblar. Hüseyn Kürdoğlu da
cavablarını artıqlaması ilə verib. Onlar şairə
“sataşmaqla” tarixi bir həqiqəti unudublarmış.
Unudublarmış ki, şaha, şirə, şairə toxunmaq
olmaz. Şah nəslinin kökünü kəsər, şir səni
parçalayar, şair isə ömürlük səni bədnam edər.
Şairin “Üç dost” şeirində olduğu kimi:
Nizko coşur: Mən azəri türküyəm,
185
Xilaskarım, pənahımdır Türkiyəm.
Düşmənləri yonub tökən kərkiyəm,
Bax belədir yurdumuzun üç əri:
Nizko, Şirko, bir də həkim Köçəri.
Sakitləşib fəlsəfəyə keçillər,
Yenə araq gətirdillər, içillər.
Yamanları alaq kimi biçillər
Nizko söyür çox lotunu, ləçəri,
Çəpik çalır Şirko ilə Köçəri.
Şairin siyasi motivli həcvləri, hadisələrə
vaxtında müdaxilə etməsi güclüdür. Burada eyni
zamanda bəzi azərbaycanlı kişilərin keçmişdəki
və bugünümüzdəki olayları, başımıza gətirilən
müsibətləri
unudaraq
ermənilərlə
işbirliyi
qurması, erməni qadınlara meyl göstərməsi tənqid
atəşinə tutulur. Bu baxımdan “Haykanuşun
sərgüzəşti”, “Haykanuşun ilk məktubu” və
“Arağı” səciyyəvidir:
Kim bilir Haykanuşun keçmişini? – Heç bir kəs.
Bəlkə də xarici bir radioda diktor imiş...
O viran qalmışını bəs niyə tərk etmiş axı,
Dostları ilə paylaş: |