Qubadlinin yer- yurd adlari (mononimleri). pdf
Yüklə 18,54 Kb. Pdf görüntüsü
|
79 lıqpəyə adlı kəndlər də mövcuddur. Xan titulu Azərbaycan toponimlər sistemində bir sıra vahidlərlə mühafizə olunmuşdur (Xanlıq, Xankəndi, Xanbulaq və s.). Xallava. Bəzi mənbələrdə Xəliloba kimi veril- mişdir. Dağətəyi ərazidə yerləşir. Rayon mərkəzin- dən 14 km aralı dəniz səviyyəsindən 1380 m hün- dürlükdədir. Tədqiqatçıların dediklərinə görə, “Xallava” topo- nimi təhrifə uğramışdır. 1979-cu ildən rəsmi sənəd- lərdə Xallava və yaxud Xanlava kimi verilmişdir. Bəzi fikirlərə görə, Xal Kürd dilində yer, Lava isə sahildir. Başqa fikirlərə görə isə “Xan” ev, məkan mənasında Lava kompleksinin birləşmələrindən əmələ gəlmişdir. Birinci formada “sahildə yer”, ikin- ci formada “sahildə məkan” mənasında verilmişdir. Toponimləri: Dəfnədalı bulağı, Nəcəf bulağı, Xallava çayı, Quru bulaq, Qurdlu bulaq, Salavat dağı (Dağda köhnə kəndin Dağqışlağın qalıqları və orta əsrlərə aid qəbiristanlıq) yerləşir. Qara qaya kahası, Nəcəfin kahası, Nəsibin kahası, Şükürün ye- ri, Məhərrəm yerləri, Dağdağanlar piri, Təndir palıdın yanı, Qarqışlaq. Ölü kənd. Bəylik olmuşdur. Hörmət- li ziyalımız iqtisad elmləri doktoru Həbib Şirinovun doğulduğu kənddir. Bu gün kəndin qalıqları qalmaqdadır. 80 Toponimləri: İsti bulaq, Güllü bulaq, Qarqışlaq çayı, Sınıq məscid, Köhnə qəbiristanlıq, Qoç daşlar, Sandıq qəbir, Əli bulağı, Tut bağları, Alma bağı, Cəvizlik, Dəyirmanın yanı, Sarılıq, İldırım vuran, Yolaşan, Cəbə, Yastan yeri. Xıdırlı. Bərgüşad çayının sol sahilində dəniz səviyyəsindən 1004 m hündürlükdə, rayon mərkə- zindən 10 km-də yerləşir. Keçən əsrin ortalarına aid mənbələrin birində Mişovdağın ətəyində Xıdırlı adlı 46 tüstüdən ibarət bir elatın yaşaması (CHMPU 6), həmin əsrin 80-ci illərində isə Cavad qəzasında eyniadlı 54 ailədən ibarət yarım köçəri köçün olması (Alifin s. 386) qeyd edilmişdir ki, bu da göstərilən yaşayış məntəqəsinin yerləşmə ərazisinə uyğun gə- lir. Görünür, hər iki məlumat eyniadlı tayfaya aid olub, onlar oturaqlaşaraq bir neçə yerdə Xıdırlı yaşayış məntəqələrini yaratmışlar. Yerli məlumatlara görə, Xıdırlı kəndini Məhər- rəm, Həsən, Xıdır adlı şəxslər salmışlar. Hazırda kəndin sakinlərinə Məhərrəmlilər, Hə- sənlilər, Xıdırlılar nəslindən olanlar deyilir. Toponimləri: Qara dərə, Həsən dağ, Yazı düzü. Ağdam rayonunda Xıdırlı kəndi, Salyan rayo- nunda Xıdırlı kəndi və Xıdırlı palçıq vulkanı, Dəvəçi rayonunda Xıdırzində kəndləri var. 81 Xəndək. Həkəri çayının sol sahilində dağətəyi ərazidədir. Rayon mərkəzindən 25 km aralıda dəniz səviyyəsindən 850 m hündürlükdə yerləşir. Yaşayış məntəqəsi vaxtilə cənubi Azərbaycana Xəndək kən- dindən gəlmiş Hacı Məmməd adlı şəxsin saldığına görə belə adlandırılmışdır. Tədqiqatçılar toponimin mənasını X əsrdə Səl- cuq oğuzlarına qoşularaq orta Asiyadan gəlmiş Xan- dək adlı türkdilli tayfanın adı ilə izah edirlər. Toponimləri: Sulu dərə, Yazı düzü. Şəki rayonunda Kandak, Gürcüstan ərazisində Aşağı Xəndək, Yuxarı Xəndək, Dəvəçi rayonunda Xəndək kəndləri var. Xocik. Həkəri çayının sahilində yerləşir. Kənd, rayon mərkəzində şimal tərəfə 25 km məsafədə, Laçın-Bakı şosesinin üstündə, dəniz səviyyəsinin 836 m hündürlüyündədir. Kənddə qədim abidələrin, yaşayış yerlərinin qa- lıqları və qədim qəbiristanlıq var. Tədqiqatçıların verdikləri məlumatlara görə, kəndi Cənubi Azərbay- canın Xocik kəndindən gələn sakinlər salmışlar. Xocik toponimi Xoca sözündən olaraq “Kiçik tica- rət” anlayışını verir. Toponimləri: Qoşa çinar, Xocik piri, Yol qəbiris- tanlığı, Qara güney, Qanlı yal, İldırımçaxan, Nazı- ölən. 82 Xocahan. Həkəri çayının sahilindədir. Rayon mərkəzindən 22 km məsafədə, dəniz səviyyəsindən 726 m hündürlükdədir. Həkəri dəmir yolu stansiya- sından 12 km aralıdadır. Ümumi sahəsi 2540 hektar- dır. Kəndin adı Xocalar, “xocaların məskunlaşdığı yer” mənasındadır. Kənd tarixən bölgənin mərkəzi olmuşdur. Toponim Xoca komponentindən əmələ gəlmişdir. Orta əsrlərdə din və yüksək ticarətlə məş- ğul olan insanlara “Xoca” deyə müraciət edirmişlər. Toponimin tərkibində olan “-an” şəkilçisi məkan və cəmlik mənasındadır. Toponimləri: Həmid ağa ziyarətgahı, Əjdaha də- rəsi, Umud kahası, Madar dərəsi, Quzey bulağı, Qurd dərəsi, Tülkü dərəsi, Sarı yamac, Kaha dərəsi, Uzun dərə, Əjdaha daş, Köhnə qışlaq, Niftalı dərəsi, Süpürgəli dərə, Məsəli bulağı. Zəngəzur ərazisində məşhur bazarlardan biri Xo- cahan bazarı olmuşdur. Hətta, İran ərazisində yaşayan insanlar o bazara gələrmişlər. Qafanın Keypəşin kən- dinin sakinləri Xocahanlıların törəmələrindəndir. Bu- nunla bağlı 1772-ci ildə tərtib edilmiş Gəncə-Qarabağ əyalətlərinin müfəssəl dəftərində göstərilmişdir. Xələc. Bərgüşad çayının sahilində, dağlıq ərazidə, Qarabağ silsiləsində yerləşən kənd. Yaşayış məntəqə- sinin adı türkdilli oğuz-xalac tayfasının adı ilə bağlıdır. Xalaclar erkən orta əsrlərdə Amu-Dərya çayının cənub sahilində yaşamış oğuz tayfalarındandır. Ərəb xəlifə- Yüklə 18,54 Kb. Dostları ilə paylaş:
|